Instytucja Zarządzająca Wielkopolskim Regionalnym Programem Operacyjnym na lata 2014-2020 (IZ WRPO 2014+) przedstawia stanowisko Instytucji Koordynującej Umowę Partnerstwa (IK UP) w sprawie występowania pomocy publicznej/pomocy de minimis w ramach wsparcia udzielanego z Europejskiego Funduszu Społecznego na rzecz tworzenia i funkcjonowania podmiotów opieki nad dzieckiem do lat 3 w żłobkach i klubach dziecięcych, działań na rzecz zwiększenia liczby miejsc opieki w istniejących instytucjach oraz tworzenia warunków dla rozwoju opieki nad dziećmi do lat 3 przez dziennego opiekuna.
Zasady organizowania, funkcjonowania i finansowania opieki nad dziećmi w wieku do lat 3 zostały uregulowane w ustawie z dnia 4 lutego 2011 r. o opiece nad dziećmi w wieku do lat 3 (Dz. U. z 2016, poz. 157), która określa m.in. zasady organizowania i funkcjonowania opieki, warunki świadczonych usług, zasady finansowania opieki oraz nadzór nad warunkami i jakością sprawowanej opieki. Jednocześnie, zgodnie z rozdziałem 5.2 pkt 1 Wytycznych Ministra Infrastruktury i Rozwoju w zakresie realizacji przedsięwzięć z udziałem środków Europejskiego Funduszu Społecznego w obszarze rynku pracy na lata 2014-2020, IZ RPO powinna zapewnić, że wsparcie w zakresie opieki nad dziećmi do lat 3 jest realizowane w formach i zgodnie ze standardami opieki nad dziećmi określonymi w ustawie o opiece nad dziećmi do lat 3 oraz we właściwych rozporządzeniach Ministra właściwego ds. pracy. Ponadto, zgodnie z niniejszymi Wytycznymi projekty mające na celu upowszechnienie opieki nad dziećmi do lat 3 powinny obejmować tworzenie i utrzymanie nowych miejsc opieki nad dziećmi do lat 3 na terenach, gdzie liczba dostępnych miejsc opieki jest niższa niż zidentyfikowane zapotrzebowanie na miejsca. Należy zatem przyjąć, że przedmiotowa działalność dofinansowana ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego, w tym również prowadzona przez placówki niepubliczne, stanowi realizację obowiązku państwa w zakresie zapewnienia dostępu do opieki i wychowania.
Zgodnie z art. 107 ust. 1 Traktatu o Funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE), wsparcie udzielone na rzecz podmiotu prowadzącego działalność gospodarczą podlega przepisom o pomocy publicznej o ile zostaną spełnione jednocześnie następujące przesłanki, tj. gdy wsparcie:
Mając na uwadze charakter i specyfikę działalności w zakresie świadczenia usług opiekuńczych nad dziećmi do lat 3 należy przyjąć, że w praktyce działalność ta co do zasady nie ma charakteru transgranicznego, brak jest bowiem zainteresowania za strony obywateli zamieszkujących w innych państwach członkowskich do korzystania z usług opieki w placówkach opiekuńczych zlokalizowanych w Polsce, w szczególności oddalonych od granicy. Działalność ta ma przede wszystkim charakter lokalny i w związku z tym, dofinansowanie działalności w zakresie sprawowania opieki nad dziećmi w wieku do lat 3 nie będzie groziło zakłóceniem konkurencji oraz nie wpłynie na wymianę handlową między państwami członkowskimi i tym samym nie będzie stanowiło pomocy publicznej w rozumieniu art. 107 ust. 1 TFUE.
Tym samym, IK UP przychyla się do stanowiska Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów, zgodnie z którym działania z zakresu łączenia życia zawodowego i rodzinnego w zakresie zapewnienia opieki nad dziećmi do lat 3 powinny zostać w całości wyłączone spod zasad pomocy publicznej.
Powyższe stanowisko może być stosowane w większości przypadków, niemniej jednak w przypadku obszarów przygranicznych należy zastosować zindywidualizowane podejście, obejmujące weryfikację czy udzielona pomoc nie powoduje zakłócenia konkurencji i wymiany handlowej między państwami członkowskimi. Ponadto, w przypadku gdy dany podmiot prowadzi zarówno wyżej opisaną działalność opiekuńczą, jak również działalność komercyjną (polegająca np. na wynajmie pomieszczeń, organizacji zajęć i kursów językowych), należy zapewnić odpowiednio rozdział księgowy i finansowy obu rodzajów działalności, w celu uniknięcia wystąpienia przesłanek pomocy publicznej.