Droga do zatrudnienia po węglu

Ponad 2 tys. górników i energetyków, którzy w wyniku transformacji energetycznej stracą bądź już stracili pracę w ZE PAK S.A. (dawniej: Zespół Elektrowni Pątnów-Adamów-Konin S.A.), dzięki unijnej pomocy ma szanse na nowy start. Będą mogli skorzystać z szerokiego wachlarza wsparcia by znaleźć zatrudnienie albo założyć własną firmę.

Spółka ZE PAK przez wiele lat była wiodącym producentem energii elektrycznej pochodzącej z węgla brunatnego i jednocześnie czołowym pracodawcą Wielkopolski Wschodniej. Firma musi jednak porzucić węgiel brunatny. Zobowiązała się to osiągnąć do 2030 roku. Największe wyzwanie związane było i nadal jest z redukcją zatrudnienia. Przy wsparciu samorządu województwa oraz instytucji rynku pracy, rozpoczęły się działania, które mają łagodzić skutki transformacji energetycznej.

Wyciąganie wniosków

W latach 2017-2023 zatrudnienie w koncernie spadło o ponad 50%. Na początku transformacji, w ZE PAK pracowało przeszło 5,6 tys. osób, a na koniec 2023 roku, nieco ponad 2,7 tys. Zapewnienie im „miękkiego lądowania” było koniecznością. Początkowe działania skupiały się przede wszystkim na wsparciu w przekwalifikowaniu się i znalezieniu nowego zatrudnienia. Prowadzono szkolenia, podjęto współpracę z agencjami i instytucjami rynku pracy.

Rozpoczęto również realizację projektu „Płynne przejście”, w ramach którego pracę miało znaleźć blisko 250 pracowników Grupy ZE PAK. Działania, mimo starań wszystkich stron, nie przyniosły jednak zamierzonego skutku.

Po dogłębnej analizie i wyciągnięciu wniosków, rozpoczęto planowanie nowego przedsięwzięcia. Stały się one filarem zakrojonego na szerszą skalę projektu – „Droga do zatrudnienia po węglu”. To owoc wytężonej pracy Samorządu Województwa Wielkopolskiego, przy wydatnym wsparciu Agencji Rozwoju Regionalnego w Koninie oraz związków zawodowych. Temu tematowi poświęcona została konferencja, która zgromadziła liczne grono ekspertów, przede wszystkim z dziedziny rynku pracy. Rozmawiali 14 maja, w konińskim Centrum Kultury i Sztuki Oskard. W obradach wzięła udział, za pomocą łącza internetowego, także Elisa Ferreira, komisarz ds. polityki regionalnej, która wyraziła wsparcie dla Wielkopolski Wschodniej w całym procesie transformacji.

- Wy gracie kluczową rolę w tej zmianie. My w Komisji Europejskiej będziemy was dalej wspierać. Jestem zadowolona, że mogłam pomóc w przyśpieszeniu zaakceptowania waszego planu – mówiła.

Dla każdego górnika i energetyka

Grupą docelową przedsięwzięcia są obecni pracownicy Grupy ZE PAK, ale także ci, którzy stracili pracę od 2018 roku. Udział wziąć mogą również ich rodziny oraz pracownicy przedsiębiorstw związanych z sektorem paliwowo-energetycznym. Proponowane są dwie ścieżki wsparcia: praca w innym przedsiębiorstwie lub uruchomienie własnej firmy bądź spółdzielni socjalnej.

- To projekt, który zainicjowali i wykreowali sami pracownicy, poprzez związki zawodowe. To oni powiedzieli czego potrzebują – mówił w trakcie konferencji Ryszard Zaczyński, zastępca dyrektora Wojewódzkiego Urzędu Pracy w Poznaniu, lidera projektu. - Mamy do czynienia z osobami, które są przyzwyczajone do ciężkiej pracy i potrafią przystosować się do nowych wyzwań. Są więc bardzo cenni dla pracodawców. Jeśli zaś sami zdecydują się na założenie firmy, w przyszłości będą mogli w nich zatrudnić innych – dodał.

Przedsięwzięcie zakończy się w 2029 roku. Jest realizowane pod przewodnictwem WUP w Poznaniu, we współpracy z partnerami: Agencją Zatrudnienia Jobs First, Grupą konsultingowo-inwestycyjną DGA, Powiatowymi Urzędami Pracy w Koninie, Kole, Słupcy i Turku, Wielkopolskim Ośrodkiem Ekonomii Społecznej, Wielkopolską Agencją Rozwoju Przedsiębiorczości oraz samym ZE PAK.

- To projekt dla każdego górnika, dla każdego energetyka, który musi sobie znaleźć nowe miejsce w rzeczywistości po węglu. W Wielkopolsce udało się zbudować porozumienie. Agencja Rozwoju Regionalnego będzie wspierała realizatorów projektu. Mam nadzieję, że w 2029 roku będziemy mogli powiedzieć, że każdy, kto potrzebował pomocy, otrzymał ją – mówił w trakcie konferencji Maciej Sytek, prezes Agencji Rozwoju Regionalnego w Koninie, która pełni funkcję instytucji pośredniczącej we wdrażaniu Funduszu na rzecz Sprawiedliwej Transformacji na poziomie Wielkopolski Wschodniej.

Praktyczne informacje dotyczące rodzajów wsparcia oraz możliwości uczestniczenia w projekcie, prezentujemy w infografice poniżej.

Całkowity koszt przedsięwzięcia „Podnoszenie i zmiana kwalifikacji oraz aktywizacja zawodowa pracowników Grupy Kapitałowej Zespołu Elektrowni Pątnów - Adamów - Konin zorientowana na utworzenie i utrzymanie miejsc pracy. Droga do zatrudnienia po węglu” wynosi 257 mln zł. Blisko 180 mln zł pochodzi z Funduszu na rzecz Sprawiedliwej Transformacji.