Sąsiedzkie usługi opiekuńcze, mieszkania wspomagane, klub seniora. To część wsparcia, jakie oferuje Centrum Usług Społecznych w Rawiczu. Podobne miejsca powstają w różnych częściach Wielkopolski. Pomagają mieszkańcom niezależnie od sytuacji życiowej i osiąganych dochodów.
Przemiany społeczno-gospodarcze wymuszają zmiany we wszystkich obszarach naszego życia. Dotyczy to również pomocy społecznej, która dostosowuje się do kolejnych wyzwań. Powstające w gminach Centra Usług Społecznych (CUS) stanowią odpowiedź na konkretne społeczne i zdrowotne potrzeby mieszkańców. Oferta instytucji obejmuje m.in. wsparcie dla osób w kryzysie zdrowia psychicznego, pomoc osobom doznającym przemocy domowej, pomoc w opiece nad dziećmi, a także aktywizację seniorów, wspieranie młodzieży, pomoc wytchnieniową dla opiekunów, a nawet usługi fizjoterapeutyczne.
Więcej niż pomoc społeczna
– To, co różni nasze centra od tradycyjnych ośrodków pomocy społecznej, to dostępność usług – mówi Zofia Rutkowska, zastępczyni dyrektora ds. strategicznych z Regionalnego Ośrodka Polityki Społecznej w Poznaniu. – Większość z nich jest tworzona z myślą o wszystkich mieszkańcach danej gminy, niezależnie od sytuacji życiowej i kryterium dochodowego. Oczywiście formy wsparcia, którymi wcześniej zajmowały się ośrodki pomocy społecznej, są nadal dostępne. Centra pełnią rolę koordynatora tych usług. Scalają pomoc świadczoną przez różne podmioty i firmy oraz część zatrudnionej kadry. W ramach swojej działalności współpracują także z podmiotami ekonomii społecznej, organizacjami pozarządowymi oraz przedsiębiorcami – zaznacza.
W Wielkopolsce powstało do tej pory kilkanaście centrów, które przekształciły się z ośrodków pomocy społecznej. Część z nich działa już od kilku lat. Tak jest w Rawiczu, Jarocinie, Kramsku, Trzciance, Czarnkowie i Rychwale.
Siedem innych powstało w ostatnich miesiącach w ramach Funduszy Europejskich dla Wielkopolski (projekt: „Rozwój Wielkopolskiej Sieci Centrów Usług Społecznych”). Funkcjonują w Rokietnicy, Swarzędzu, Śremie, Pleszewie, Pniewach, Dopiewie i Szydłowie. ROPS pełni rolę lidera projektu, wspierając kadrę ośrodków pomocy społecznej w transformacji w centrum usług społecznych.
– Zadaniem naszego ośrodka było przygotowanie kadry do nowych zadań. Organizowaliśmy wizyty studyjne i spotkania sieciujące – podkreśla Olimpia Piłat-Pawlak, kierowniczka Działu Rozwoju Kadr Pomocy i Integracji Społecznej. – Na przełom roku 2025/2026 planujemy rozpoczęcie rekrutacji gmin do kolejnej edycji projektu. Chcemy, by Wielkopolska Sieć Centrów Usług Społecznych powiększyła się o kolejne jednostki. Dotychczasowe doświadczenia pokazują, że centra przyczyniają się do rozwoju regionu, unowocześniają lokalną politykę społeczną oraz wzmacniają poczucie przynależności mieszkańców gmin, w których funkcjonują – zaznacza.
Projekt realizowany będzie do 2026 r. Całkowita wartość przedsięwzięcia to ponad 18,7 mln zł, z czego unijne wsparcie to ponad 13,1 mln zł. Więcej o CUS w Wielkopolsce przeczytasz w artykule red. Moniki Kaczyńskiej „Centra Usług Społecznych ułatwiają życie nie tylko najbardziej potrzebującym”.
Bliżej ludzi
W Rawiczu Centrum Usług Społecznych działa od 2021 r. Powstało przy wsparciu Programu Operacyjnego Wiedza Edukacja Rozwój.
– Nasza oferta przygotowana została na podstawie rzetelnie przeprowadzonej diagnozy potrzeb i potencjału społeczności lokalnej – mówi Natalia Purgacz, zastępczyni dyrektora CUS w Rawiczu. – W grudniu 2023 roku, dzięki unijnej dotacji z programu regionalnego, rozszerzyliśmy pakiet świadczonych usług. Pomoc kierujemy w szczególności do osób wymagających wsparcia w codziennym funkcjonowaniu, w tym osób z niepełnosprawnościami, i ich otoczenia.
Rawickie centrum oferuje m.in. usługi opiekuńcze z zakresu fizjoterapii dzieci z niepełnosprawnościami (od urodzenia do 18. roku życia), świadczone w miejscu zamieszkania dziecka. Z tej formy pomocy korzysta m.in. Daniel Nesteruk.
– Syn ma ograniczoną sprawność psychoruchową. Ma też poważne problemy ze wzrokiem. Dzięki fizjoterapii poprawiła się cała jego koordynacja ruchowa – podkreśla Natalia Nesteruk.
W ofercie CUS znajdują się także sąsiedzkie usługi opiekuńcze, porady dietetyczne, szkolenia dla opiekunów osób niesamodzielnych, a także usługi mieszkań wspomaganych. W mieście działa również Klub Seniora. Od początku do klubu uczęszcza Barbara Chamioła z Szymonowa.
– Cieszę się, że takie miejsce powstało. Pozwala nam – seniorom – integrować się, zacieśniać więzy i tworzyć nowe. Dzięki bogatej ofercie zajęć mogę aktywnie spędzać czas. Korzystam między innymi z zajęć fizjoterapeutycznych – mówi.
Projekt „Centrum Usług Społecznych w Rawiczu - bliżej ludzkich potrzeb” realizowany będzie do 30 listopada 2026 r. Całkowita wartość projektu to ponad 4,1 mln zł, z czego unijne dofinansowanie to ponad 2,9 mln zł.
Łukasz Karkoszka