Fotografia przedstawia scenę w klasie. Widoczne są dzieci siedzące przy stolikach. Na pierwszym planie jest dziewczynka, która z uwagą zapisuje coś na kartce. Zdjęcie pochodzi z adobe stock.

Razem w bezpiecznym środowisku nauki

W roku szkolnym 22/23 w polskich szkołach było prawie 280 tys. dzieci ze specjalnymi potrzebami (dane GUS). Coraz więcej uczniów wymaga indywidualnej ścieżki nauczania. Edukacja włączająca, pozwalająca im uczyć się z rówieśnikami, zyskuje na popularności, także w Wielkopolsce.

Dzieci ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi to uczniowie, którzy ze względu na rozmaite problemy bądź wyjątkowe zdolności wymagają indywidualnego podejścia w nauczaniu. Z jednej strony mowa o dzieciach z niepełnosprawnościami, zaburzeniami rozwojowymi, kłopotami w nauce, problemami emocjonalnymi czy społecznymi. Z drugiej zaś, specjalne potrzeby mogą przejawiać także uczniowie wyjątkowo uzdolnieni, którzy aby rozwinąć skrzydła, wymagają dodatkowych wyzwań.

Aby ułatwić im proces nauczania, stosuje się tzw. edukację włączającą, która stawia na pierwszym miejscu równość i integrację. Podstawą tego modelu jest założenie, że każde dziecko, niezależnie od potrzeb, trudności czy uzdolnień, ma prawo uczyć się razem z rówieśnikami w szkołach ogólnodostępnych. Szczególną uwagę poświęca się na dostosowanie metod nauczania, przestrzeni i infrastruktury oraz wsparcia specjalistycznego w taki sposób, aby stworzyć warunki sprzyjające rozwojowi wszystkich uczniów.

cudzysłów Także w Wielkopolsce coraz więcej placówek stawia na edukację włączającą jako idealny model harmonijnego rozwoju wszystkich uczniów. Wspierają je w tym Fundusze Europejskie dla Wielkopolski. To zupełna nowość w naszym programie.

W listopadzie ubiegłego roku podpisano umowy na dofinansowanie aż 27 projektów o łącznej wartości niemal 70 mln zł, które skierowane są głównie do dzieci ze specjalnymi potrzebami rozwojowymi i edukacyjnymi. Zarząd Województwa Wielkopolskiego podjął jednocześnie decyzję o zwiększeniu dotacji dla kolejnych 21 podobnych przedsięwzięć. Oznacza to, że łącznie z Funduszy Europejskich na ten cel przeznaczonych zostanie przeszło 111 mln zł. O tym, jak wygląda wdrażanie unijnych środków w praktyce, przekonaliśmy się odwiedzając Gminę Gniezno i Słupcę.

Wszystko dla uczniów

Projekt realizowany w Gminie Gniezno współfinansowany jest ze środków unijnych i stanowi odpowiedź na problemy występujące w różnych placówkach edukacyjnych.

Na zdjęciu widoczne są uczennice, które w skupieniu zapisują coś na kartkach, siedząc przy stolikach. Fotografia pochodzi z adobe stock.

- Z roku na rok rośnie liczba dzieci ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi, brakuje jednak wykwalifikowanych nauczycieli specjalistów i odpowiednich materiałów dydaktycznych potrzebnych do nauki – mówi Maria Suplicka, wójt gminy Gniezno. – Ponadto nie wszystkie szkoły i przedszkola są przystosowane do przyjęcia wymagających uczniów – dodaje.

Projekt umożliwi inwestycje w placówkach w Goślinowie, Jankowie Dolnym, Szczytnikach Duchownych i Zdziechowie.

- Prace budowlane pomogą w adaptacji pomieszczeń do potrzeb osób z niepełnosprawnościami oraz zlikwidują istniejące bariery. Kupimy też dedykowany sprzęt i meble – wymienia Maria Suplicka. – Nauczyciele przejdą odpowiednie kursy. Będą również mogli skorzystać z oferty studiów podyplomowych, aby podnieść swoje kompetencje – wylicza.

Dzięki projektowi możliwe będzie zatrudnienie asystenta uczniów, który będzie im towarzyszył podczas dnia w szkole. Jego obowiązkiem będzie reagowanie na bieżące sytuacje i pomoc w zaspokajaniu potrzeb uczniów. W placówkach odbędą się również zajęcia specjalistyczne, m.in. w zakresie integracji sensorycznej, logopedii, arteterapii, psychoedukacji, hipoterapii i dogoterapii.

- Wszystko to, aby wesprzeć nasze dzieci. Projekt zwiększy ich szanse edukacyjne, pomoże włączyć ich w życie społeczne szkoły i przygotuje do wyzwań przyszłości – mówi Maria Suplicka.

Całkowity koszt projektu to kwota niemal 3 mln zł, z czego unijne wsparcie wyniesie przeszło 2,6 mln zł.

Zapobiegamy wykluczeniu, uczymy tolerancji

Na wsparcie mogą również liczyć uczniowie w Słupcy.

Na fotografii widzimy starszych uczniów słuchających z uwagą nauczyciela. Zdjęcie pochodzi z adobe stock.

- Do naszych szkół uczęszcza około 1250 uczniów, do przedszkoli zaś 360 dzieci. Widzimy, jak duże są potrzeby w zakresie edukacji włączającej – mówi Elżbieta Kordylewska, Główny Specjalista ds. Oświaty UM Słupca. – W naszych placówkach mamy klasy integracyjne, pojawia się jednak coraz więcej dzieci, które powinny otrzymać wsparcie specjalistyczne już na wczesnym etapie edukacji, by nie zaprzepaścić szansy na sukcesy. Myślimy o przyszłości naszych mieszkańców, bo wiemy, że dobrze realizowana edukacja włączająca zapobiega wykluczeniu społecznemu i uczy tolerancji. Wspiera też różnorodność potrzeb i umiejętności, nie tylko wśród najmłodszych, ale też i dorosłych. Tworzy bezpieczne środowisko nauki, takie, w którym każdy czuje się dobrze i komfortowo – dodaje.

Unijne wsparcie pozwoli na organizację zajęć dodatkowych (indywidualnych i grupowych) dla dzieci z niepełnosprawnościami, specjalnymi potrzebami edukacyjnymi, także w grupach łączonych, w środowisku szkolnym, przedszkolnym i pozaszkolnym. Nauczyciele będą mogli wziąć udział w szkoleniach, kursach i studiach podyplomowych. Wsparciem zostaną objęci również rodzice dzieci poprzez uczestnictwo w szkoleniach i zajęciach warsztatowych.

- Przeprowadzimy również prace budowlane, dzięki którym zlikwidujemy istniejące bariery architektoniczne. Przebudujemy schody wejściowe w Szkole Podstawowej nr 3 w Słupcy, powstanie winda w Przedszkolu nr 2 w Słupcy czy schodołaz w Przedszkolu nr 1 w Słupcy – wylicza Elżbieta Kordylewska. – Powstaną sale do zajęć z integracji sensorycznej, logopedycznej, arteterapii, muzykoterapii i wielu innych. Wszystkie wyposażone w nowoczesny sprzęt – dodaje.

Całkowity koszt projektu to przeszło 5 mln zł, z czego unijne wsparcie wyniesie przeszło 3,5 mln zł.

Unijne wsparcie poprawia dostępność i jakość edukacji włączającej w Wielkopolsce. Modernizacje placówek, specjalistyczne szkolenia dla nauczycieli oraz nowe programy terapeutyczne odpowiadają na rzeczywiste potrzeby uczniów. Dzięki projektom dzieci zyskują szansę na lepsze przygotowanie do dorosłego życia, a szkoły stają się miejscami bardziej otwartymi i dostosowanymi do różnorodnych potrzeb społecznych.

Dominik Wójcik