Wokół transformacji – rozpoczynamy ważny projekt

Sprawiedliwa transformacja to nie tylko zmiany gospodarcze, ale także troska o lokalne społeczności. O tym jak ważne jest budowanie przyszłości, która nie wyklucza, rozmawiano 18 marca w Koninie podczas konferencji inaugurującej projekt „Wsparcie zmiany społecznej w Wielkopolsce Wschodniej”.

Aby Wschodnia Wielkopolska stała się wzorem sprawiedliwej i solidarnej zmiany, niezbędne jest wsłuchanie się w potrzeby mieszkańców. To lokalne społeczności najbardziej odczuwają skutki przemian – zarówno w sferze zawodowej, jak i osobistej. Wsparcie na poziomie lokalnym, w formie szkoleń, doradztwa czy tworzenie nowych miejsc pracy, ma zapewnić poczucie bezpieczeństwa i możliwości rozwoju. Dzięki temu transformacja nie narzuci odgórnie zmian, ale będzie wspólnym wysiłkiem mieszkańców na rzecz lepszej przyszłości. O tym, czego oczekują lokalne społeczności subregionu konińskiego i jakie mają obawy, mówią wyniki badania z 2022 r. – „Mieszkańcy i instytucje polityki społecznej w obliczu transformacji energetycznej w Wielkopolsce Wschodniej – wyzwania i potrzeby”, które zaprezentowane zostały podczas konferencji.

W opinii mieszkańców

Większość (68,7%) ankietowanych jest zdania, że transformacja to słuszne działanie. Blisko połowa (46,3%) mieszkańców uważa, że zmieni ona ich życie. Wpływ będzie najbardziej widoczny w takich obszarach jak: środowisko naturalne i krajobraz, życie rodzinne i zawodowe. Zmiany, które niesie ze sobą transformacja budzą jednak obawy. Zgłosiła je niemalże jedna czwarta respondentów (przede wszystkim zatrudnionych w ZE PAK, a także osób w wieku od 30 do 44 lat). Z wywiadów z pracownikami branży wydobywczo-energetycznej wynika, że niepokoi ich przede wszystkim ryzyko wzrostu poziomu bezrobocia. Znaczna część ankietowanych uważa, że transformacja przyczyni się również do zwiększenia liczby kryzysów psychicznych. W związku z tym tak ważne jest, aby przygotować kompleksowy program wsparcia dla mieszkańców. W naszym regionie na obywatelskie wyzwania transformacji odpowiada projekt „Wsparcie zmiany społecznej w Wielkopolsce Wschodniej”.

Trzy ścieżki wsparcia

Przedsięwzięcie ruszyło w styczniu br. Jego celem jest zwiększenie potencjału instytucji polityki społecznej oraz dwudziestu lokalnych społeczności w zarządzaniu zmianą społeczną.

Projekt zakłada trzy ścieżki wsparcia. Pierwsza obejmuje bezpłatne szkolenia i programy rozwojowe dla mieszkańców (np. z przeciwdziałania przemocy, profilaktyki samotności, uzależnień, zdrowia psychicznego). Drugi moduł to granty (nawet do 0,5 mln zł) dla dwudziestu samorządów na utworzenie nowej usługi społecznej w środowisku lokalnym. Środki będą dostępne już w przyszłym roku. Co ważne, wkład własny nie będzie wymagany. Trzeci moduł to Akademia Zmiany Społecznej – cykl szkoleń dla 48 osób rozwijających kompetencje komunikacyjne, przywódcze oraz umiejętności zarządzania procesem zmiany.

– Uczestnikami Akademii mogą być przedstawiciele instytucji polityki społecznej, sytemu oświaty oraz organizacji pozarządowych pracujących na terenie powiatów kolskiego, konińskiego, tureckiego, słupeckiego i miasta Konin – mówiła Olimpia Piłat-Pawlak, kierowniczka Działu Rozwoju Kadr Pomocy i Integracji Społecznej w ROPS Poznań. – Warsztaty pozwolą wzmocnić kompetencje osobiste uczestników, które następnie będą mogli wykorzystać w procesie zarządzania zmianą społeczną w swoich gminach. Rekrutację rozpoczniemy już kwietniu – podkreślała.

Przez cały okres realizacji projektu - do grudnia 2028 r. oferowane będą szkolenia, warsztaty i programy rozwojowe dla kadry polityki społecznej z obszaru zarządzania zmianą, przeciwdziałania kryzysom psychicznym oraz przemocy domowej, wzmocnienia kompetencji liderskich oraz innych kompetencji osobistych. Oprócz kadr dedykowane wsparcie będzie kierowane także do społeczności lokalnych, w tym dzieci i młodzieży.

Projekt „Wsparcie zmiany społecznej w Wielkopolsce Wschodniej” realizowany będzie do końca 2028 r. Całkowity koszt przedsięwzięcia to ponad 16,9 mln zł, z czego unijne dofinansowanie wyniosło ponad 11,8 mln zł. Więcej informacji o projekcie można znaleźć na stronie Regionalnego Ośrodka Polityki Społecznej. Osoby zainteresowane szczegółami projektu mogą skontaktować się z pracownikami biura projektu w Koninie e-mailowo: magdalena.pomorska@rops.poznan.pl, igor.antecki@rops.poznan.pl lub telefonicznie pod numerem +48 605 036 038.

Dobre praktyki ze Śląska

W regionach, w których postawiono na ludzi, efekty transformacji są trwalsze i bardziej korzystne. Potwierdziły to w swoim wystąpieniu Anna Pomykoł i Anna Bulenda z Centrum Rozwoju Inicjatyw Społecznych CRIS w Rybniku.

– W Śląskiem w procesie transformacji jesteśmy już od dwudziestu lat. Wierzymy w to, że jeśli ludzie są dobrze poinformowani i wiedzą z czym się mierzą, to dużo łatwiej przyjmują zmiany. Trzeba jednak pamiętać, że nie dokonują się one szybko i spektakularnie. Potrzeba czasu – podkreślała Anna Pomykoł. – W naszym działaniach stosujemy trzy proste narzędzia: animację społeczności lokalnych, czyli bycie z ludźmi, mechanizm budżetu równych szans w pracy z grupami wykluczonymi i miejsca otwarte dla mieszkańców. I to się sprawdza – podkreślała.

Jednym z udanych projektów rybnickiego stowarzyszenia jest „Ryduł-to WY to MY – społeczna transformacja”. W ramach przedsięwzięcia powstały m.in. Szarlota Urban Lab – przestrzeń umożliwiająca dialog i współpracę mieszkańców czy Laboratorium Inicjatyw, polegające na organizacji konkursów na inicjatywy lokalne z zakresu ekologii, dziedzictwa kulturowego i transformacji. W Rydułtowach działa również Laboratorium Dobrych Pomysłów, w ramach którego organizowane są wizyty studyjne. Projekt to także Społeczna Kopalnia Sprawiedliwej Transformacji – miejsce w którym działa klub cyfrowej szansy dla mieszkańców i organizowane są warsztaty dla dzieci „Herosi spod Szarloty” czy spotkania z ratownikami górniczymi. Dodatkowymi elementami są Miejska Kopalnia Inicjatyw, Akademia Kobiet czy cykl warsztatów ekologicznych.

Doświadczenia regionów górniczych pokazują, że sukces transformacji gospodarczej zależy od odpowiednio zaplanowanej strategii i wsparcia społecznego. Liczy się nie tylko inwestowanie w gospodarkę, ale także w ludzi – ich edukację, zdrowie psychiczne i rozwój społeczny. Tak dzieje się właśnie w naszym regionie.