Ponad 222 mln euro zarezerwowano w budżecie WRPO 2014+ na wsparcie zrównoważonego transportu w miastach. Realizacja projektów już się rozpoczęła, a ich efektem będą m.in. nowoczesne węzły przesiadkowe, drogi dla rowerów i niskoemisyjne autobusy. To przedsięwzięcia, które polepszą jakość życia Wielkopolan.
Tak duże pieniądze na realizację projektów wynikają z konieczności stawienia czoła ogromnym wyzwaniom, przed którymi stoi większość miast nie tylko Polski, ale całej Unii Europejskiej. Zakorkowane ulice i drogi dojazdowe, zła jakość powietrza i hałas to tylko najważniejsze z nich. Dane są coraz bardziej alarmujące. Wystarczy przytoczyć fakt, że transport miejski generuje ¼ CO₂ z transportu ogółem. W marcu 2011 r. Komisja Europejska opublikowała Białą Księgę zawierającą wizję rozwoju systemu transportowego Unii Europejskiej do 2050 r. oraz strategię osiągania założonych celów.
Rozwiązaniem tych problemów, zgodnie z założeniami Białej Księgi, jest zwiększenie udziału transportu publicznego w transporcie miejskim i regionalnym, stopniowa eliminacja pojazdów o napędzie konwencjonalnym na rzecz takich, które wykorzystują alternatywne systemy, tworzenie warunków do przemieszczania się pieszo i rowerem oraz stosowanie inteligentnych systemów zarządzania ruchem. Te rozwiązania zastosowane będą także w Wielkopolsce. Pomogą w tym europejskie pieniądze.
Czystszy transport
Przy wsparciu funduszy europejskich w ramach WRPO 2014+ na ulice wielkopolskich miast wyjedzie kilkadziesiąt niskoemisyjnych pojazdów wykorzystanych do przewozu pasażerów. Wyjaśnijmy najpierw co oznacza niskoemisyjny. Otóż są to pojazdy działające na alternatywnych systemach napędowych, czyli elektrycznych, hybrydowych lub z silnikami napędzanymi biopaliwem, wodorem, itp. Jeśli chodzi o silniki spalinowe, to w tej grupie mieszczą się tylko te, które spełniają co najmniej normy emisji spalin Euro 6.
Normy emisji spalin Euro pojawiły się w latach 90. ubiegłego wieku. Wprowadzono je w celu ograniczenia ilości tlenków azotu, węglowodorów, tlenków węgla i cząstek stałych trafiających do atmosfery. Zgodnie z najwyższą normą – Euro 6, nowe samochody z silnikiem Diesla mogą emitować jedynie 80 mg tlenków azotu na kilometr (samochody z silnikami benzynowymi: 60 mg/km).
W naszym regionie posiadamy unikalne know-how i duże osiągnięcia w branży niskoemisyjnego transportu miejskiego, głównie za sprawą firmy Solaris Bus & Coach z Bolechowa pod Poznaniem, która w procesie rozwoju swoich technologii ściśle współpracuje z naukowcami z Politechniki Poznańskiej. Solaris produkuje autobusy miejskie, międzymiastowe oraz turystyczne. W ofercie znajdują się również trolejbusy oraz tramwaje. Od ponad 10 lat firma inwestuje w rozwój autobusów hybrydowych, a w 2011 r. zaprezentował pierwszy polski autobus elektryczny. Te nowoczesne pojazdy już zostały zakupione przez kilka miast europejskich, a w kolejnych poddawane są testom.
Przesiadka na rower
W Wielkopolsce bardzo wcześnie dostrzeżono potencjał, jaki tkwi w rozwoju turystyki rowerowej. Od 2001 r. wytyczono ponad 10 000 km szlaków i dróg rowerowych. Prawie 1800 km stanowi Wielkopolski System Szlaków Rowerowych obejmujący 9 tras trans wojewódzkich. Ale cele rekreacyjne nie wyczerpują możliwości korzystania z rowerów. Ten ekologiczny środek transportu dobrze nadaje się nie tylko do weekendowych wypadów, lecz także do codziennego użytku, np. na dojazdy do pracy czy do szkoły. Masowa przesiadka z samochodów na rowery uzależniona jest od odpowiedniej infrastruktury: dróg rowerowych w miastach i dojazdowych do węzłów komunikacyjnych oraz bezpiecznych parkingów.
W tej perspektywie finansowej właśnie na ten cel przeznaczono duże wsparcie z funduszy europejskich. W ramach Wielkopolskiego Regionalnego Programu Operacyjnego przewidziano finansowanie projektów obejmujących budowę, przebudowę i modernizację dróg dla rowerów oraz publiczne parkingi rowerowe, kładki i systemy rowerów miejskich. Pieniądze zarezerwowano też na budowę kolejnego odcinka Wartostrady – trasy pieszo-rowerowej wzdłuż Warty w Poznaniu. Przewiduje się, że w ramach unijnego wsparcia powstanie ok. 150 dojazdowych dróg rowerowych.
Komfortowa zmiana
Podróżując do pracy czy do szkoły zmieniamy środki transportu. Często jest to uciążliwe, dlatego wybieramy samochód, który dowiezie nas prosto do celu. W efekcie coraz bardziej korkują się ulice i pogarsza stan powietrza. To ma się zmienić. Do 2023 r. na terenie aglomeracji poznańskiej powstanie co najmniej 40 zintegrowanych węzłów przesiadkowych. Przedsięwzięcie współfinansowane będzie z funduszy europejskich (zob. Rozwój ponad granicami). Czym są i jak wyglądać będą zintegrowane węzły przesiadkowe?
To miejsca umożliwiające dogodną zmianę środka transportu, wyposażone w niezbędną dla obsługi podróżnych infrastrukturę, w szczególności: miejsca postojowe, przystanki komunikacyjne, punkty sprzedaży biletów, systemy informacyjne umożliwiające zapoznanie się z rozkładem jazdy. Bardzo istotną kwestią jest komfort oczekiwania na tramwaj czy autobus.
Stowarzyszenie Metropolia Poznań rozstrzygnęło konkurs na opracowanie koncepcji architektonicznej wspólnych elementów małej architektury oraz systemów informacji wizualnej na terenie zintegrowanych węzłów przesiadkowych. Wspólna linia architektoniczna nadana będzie m.in. wiatom rowerowym, toaletom oraz elementom małej architektury takim, jak ławki, stojaki na rowery, zegary, tablice informacyjne, pojemniki na zieleń i odpady czy urządzenia do monitoringu i oświetlenia.
Do węzłów mają być doprowadzone drogi dojazdowe i ścieżki rowerowe, a dzięki odpowiednim systemom parkingowym, takim jak Park&Ride oraz Bike&Ride, możliwe będzie bezpieczne pozostawienie samochodu czy roweru i łatwa przesiadka do środków transportu zbiorowego. Niewątpliwie przyczynią się do zmniejszenia zatłoczenia miast oraz obniżenia emisji zanieczyszczeń do atmosfery.
Andrzej Szoszkiewicz