14 / 16
14
nasz region 2 | 2015
Bo liczy się człowiek!
Ekonomia społeczna
Ekonomia społeczna (ES) to dziedzina, która staje się w naszym kraju coraz
bardziej popularna. Tworzy nie tylko miejsca pracy, ale też przyczynia się
do włączenia do życia społecznego osób, które do tej pory miały niewielkie
szanse powrotu na rynek pracy. Choć daleko nam do europejskiej czołów-
ki, powoli gonimy inne kraje UE, gdzie sektor ekonomii społecznej tworzy
blisko milion instytucji! Zintensyfikowanie działań na rzecz rozwoju tego ob-
szaru ma nastąpić w najbliższych latach. Według Krajowego Programu Roz-
woju Ekonomii Społecznej w latach 2014-2020 w sektorze ES ma powstać
ponad trzydzieści tysięcy nowych miejsc pracy. Na ten cel przeznaczonych
zostanie prawie 3 mld zł.
Pomóc tym, którym żyje się trudniej
Ekonomia społeczna, zwana też w niektórych krajach europej-
skich ekonomią solidarności czy ekonomią obywatelską, jest
szerokim pojęciem, które do tej pory nie doczekało się jednej
spójnej definicji. Eksperci odwołują się najczęściej do poję-
cia „przedsiębiorstwa społecznego”, które w swojej strukturze
spełnia wszystkie kryteria, przypisane ekonomii społecznej.
W uproszczeniu możemy zatem przyjąć, że ekonomia społecz-
na jest dziedziną, w której nad zysk finansowy przedkładany jest
zysk społeczny, widoczny np. w aktywizacji zawodowej bezro-
botnych i zagrożonych wykluczeniem społecznym.
W Polsce popularnymi formami podmiotów ekonomii społecz-
nej są różne typy spółdzielczości. Przede wszystkim spółdziel-
nie pracy (ich działalność opiera się na prowadzeniu wspólnego
przedsiębiorstwa w oparciu o osobistą pracę członków), spół-
dzielnie inwalidów (zatrudniają niepełnosprawnych, a główny
nacisk kładą na rehabilitację zawodową) oraz cieszące się naj-
większym powodzeniem spółdzielnie socjalne, które zakładać
mogą osoby bezrobotne oraz zagrożone marginalizacją i wyklu-
czeniem społecznym, wspólnie realizujące cele społecznej i za-
wodowej reintegracji. Chodzi zatem o działalność mającą od-
budowywać oraz umacniać u osób objętych takimi działaniami,
umiejętności uczestniczenia w życiu społecznym oraz pełnienia
ról społecznych w miejscu pracy, życia i pobytu. W ramach ES
funkcjonują też Centra Integracji Społecznej (CIS), które pro-
wadzą programy służące reintegracji zawodowej i społecznej
osób zagrożonych wykluczeniem społecznym i Kluby Integracji
Społecznej (KIS) udzielające przede wszystkim pomocy indy-
widualnej. Ich działalność polega głównie na odbudowywaniu
i podtrzymywaniu więzi społecznych. Pozwalają także podnieść
kwalifikacje zawodowe osobom, które nie potrafią samodzielnie
odnaleźć się na rynku pracy. Mówiąc o ekonomii społecznej, nie
można zapomnieć i o Zakładach Aktywności Zawodowej za-
trudniających głównie osoby niepełnosprawne. Osobną grupę
podmiotów tworzą instytucje o charakterze pożytku publiczne-
go, a więc organizacje pozarządowe.
Finansowe wsparcie
W rozwoju ekonomii społecznej istotną rolę odegrały Fundusze Eu-
ropejskie. Z badań ewaluacyjnych, przeprowadzonych na zlecenie
Ministerstwa Infrastruktury i Rozwoju wynika, że w latach 2007-2013
środki EFS były ważnym impulsem do powstawania spółdzielni so-
cjalnych. Dzięki unijnym dotacjom utworzono ponad trzy tysiące
miejsc pracy. Poprawił się dostęp do aktywizacji zawodowej w cen-
trach i klubach integracji społecznej oraz zakładach aktywności za-
wodowej. Wielkopolska jest jednym z regionów, w których ekono-
mia społeczna rozwijała się najszybciej.
– Nasze województwo zostało podzielone na pięć subregionów,
w ramach których działały Ośrodki Wsparcia Ekonomii Społecz-
nej (OWES), udzielające wsparcia poszczególnym podmiotom
ES. Ich działalność finansowana była w ramach Poddziałania
7.2.2 Wsparcie ekonomii społecznej Programu Operacyjnego
Kapitał Ludzki, na którego realizację przeznaczono 70 milio-
nów złotych – wyjaśnia Sylwia Wójcik, dyrektor Departamen-
tu Wdrażania Europejskiego Funduszu Społecznego Urzędu
Marszałkowskiego Województwa Wielkopolskiego. – Prawie co
dziesiąta spółdzielnia funkcjonująca w Polsce została założona
na terenie województwa wielkopolskiego! Liczba podmiotów
ekonomii społecznej w przeliczeniu na 10 tysięcy mieszkańców
regionu w 2014 r. kształtowała się na poziomie dziesięciu insty-
tucji, dzięki czemu Wielkopolska plasowała się pod tym wzglę-
dem na drugiej pozycji w Polsce – dodaje.
W latach 2014-2020 wsparcie dla ekonomii społecznej będzie
możliwe dzięki środkom Programu Operacyjnego Wiedza Eduka-
cja Rozwój (POWER) oraz regionalnych programów operacyjnych.
Pomoc w ramach POWER koncentruje się przede wszystkim na
Przedsiębiorstwa społeczne
dają możliwość trwałej
aktywizacji zawodowej
i społecznej osób, które
znalazły się poza rynkiem pracy.