Zdrowsza Wielkopolska

 

Zdrowia – tego Polacy, przy różnych okazjach, życzą sobie najczęściej. To jedna z najcenniejszych wartości dla człowieka. Nasze zdrowie zależy od wielu czynników – indywidualnych i społecznych. Te ostatnie kształtuje między innymi polityka zdrowotna, także na poziomie regionalnym. Zdrowsza Wielkopolska to również cel  Samorządu Województwa, które od lat stawia na profilaktykę i promocję zdrowia.

Prawo do ochrony zdrowia to sprawa fundamentalna, gwarantowana każdemu konstytucyjnie. Zdrowie ma bowiem wpływ na to, jak funkcjonujemy w każdym wymiarze – rodzinnym, zawodowym, społecznym. Stąd też zdrowie publiczne jest ważną kwestią polityczną, którą na poziomie regionalnym zajmuje się m.in. Samorząd Województwa. Podejmowanie działań w zakresie polityki zdrowotnej i promocji zdrowia wymaga przede wszystkim diagnozy – czyli rozpoznania potrzeb zdrowotnych mieszkańców regionu.

Wielkopolska mapa zdrowia

Mieszkańcy Wielkopolski w dużej mierze narzekają na podobne dolegliwości, co inni Europejczycy. Cukrzyca, zawał serca, miażdżyca czy astma są równie powszechne w Poznaniu, jak i w Warszawie, Londynie czy Brukseli. Wiele tych schorzeń to choroby cywilizacyjne. Analiza danych epidemiologicznych wskazuje, że najpoważniejszymi problemami zdrowotnymi w Wielkopolsce są choroby układu krążenia i nowotwory, choroby układu oddechowego, zaburzenia wydzielania wewnętrznego (choroby tarczycy, cukrzyca), choroby układu trawiennego i choroby psychiczne.

 

 

Choroby układu krążenia

Wielkopolska zmaga się z rosnącymi wskaźnikami chorób układu krążenia. Zawał serca, choroba nadciśnieniowa, choroba niedokrwienna serca czy miażdżyca to główna przyczyna zgonów w regionie. Choroby układu krążenia są też pierwszą przyczyną hospitalizacji wśród wszystkich innych chorób. Chorzy z nadciśnieniem przyjmowani są najczęściej w trybie nagłym. Prognozuje się, iż w kolejnych latach będzie rosła zapadalność na nadciśnienie tętnicze. Stąd też polityka zdrowotna w tym obszarze skupia się na przygotowaniu odpowiedniego zaplecza medycznego oraz wprowadzenie programów profilaktycznych, które pozwolą na ograniczenie tego wzrostu. Szansę wyleczenia w stanie nagłym rosną wraz ze zastosowaniem zaawansowanych procedur leczniczych. Profilaktyka powinna się skupiać na ograniczeniu umieralności (ograniczenie zawału mięśnia sercowego) i poprawę jakości życia poprzez rehabilitację i szybszy powrót do aktywności społeczno-zawodowej.

 

 

Nowotwory złośliwe

W naszym województwie, podobnie jak w całym kraju, nowotwory są drugą przyczyną hospitalizacji i zgonów. Warto zaznaczyć, że polskie statystyki nowotworowe wciąż odbiegają na niekorzyść od europejskich. Przyczyn takiego stanu rzeczy upatruje się głównie w zbyt późnym diagnozowaniu choroby (pacjenci często zgłaszają się do lekarza zbyt późno); gorszej dostępności do leczenia specjalistycznego; różnic w poziomie diagnostyki między ośrodkami onkologicznymi; niedostateczną promocję standardów leczenia chorób nowotworowych. Dlatego duże znaczenie ma profilaktyka onkologiczna w postaci badań przesiewowych oraz edukacji zdrowotnej.

Choroby układu oddechowego

Świadomość społeczna dotycząca zagrożenia tymi chorobami, zwłaszcza Przewlekłą Obturacyjną Chorobą Płuc (zapalenie oskrzeli, dychawica oskrzelowa i rozedma płuc) jest niewielka. Szacuje się, że w Polsce na POCHP choruje ok. 2 mln ludzi, a perspektywy dotyczące dynamiki zapadalności są pesymistyczne.

Choroby psychiczne

W ostatnich kilkunastu latach w Polsce obserwuje się sukcesywny wzrost liczby osób z zaburzeniami psychicznymi. Najczęstszym rozpoznaniem są zaburzenia nerwicowe. Odpowiednia opieka medyczna ma w przypadku tych chorych duże znaczenie, gdyż zaburzenia psychiczne często współwystępują z chorobami somatycznymi, jednocześnie utrudniając ich leczenie i zwiększając śmiertelność. W przypadku tych chorych ważny jest również  dostęp do świadczeń opieki zdrowotnej i innych form pomocy w ich środowisku rodzinnym i lokalnym.

Cukrzyca

Cukrzyca to główna choroba cywilizacyjna na świecie. Lekarze mówią wręcz o epidemii cukrzycy. Szacuje się, że w Polsce chorych jest około 2 mln ludzi, z czego połowa nie wie, że jest chora. Pacjenci zgłaszają się do lekarza zbyt późno. W przypadku cukrzycy ogromną rolę odgrywa promocja zdrowego stylu życia, jest to bowiem choroba którą często fundujemy sobie sami – otyłością, złym stylem odżywiania i mało aktywnym trybem życia.

Po pierwsze: profilaktyka

Głównym celem polityki zdrowotnej Samorządu Województwa Wielkopolskiego jest zmniejszenie zachorowalności i przedwczesnej umieralności mieszkańców regionu. Wysiłki w tym kierunku prowadzone są wielotorowo i we współpracy z instytucjami służby zdrowia, jednostkami centralnymi i partnerami społecznymi. –  Trzeba kierować się tu zasadą należącą do kanonu zdrowia publicznego, która określa, że należy osiągać maksymalny efekt zdrowotny za minimalną cenę, przy zachowanym poziomie jakości –  podkreśla Marlena Sierszchulska, dyrektor departamentu zdrowia UMWW. Dokumentem prawnym, który zbiera wszystkie zadania na tym polu jest „Program Profilaktyki i Promocji Zdrowia dla Województwa Wielkopolskiego na lata 2014-2020”. Główne założenia polityki zdrowotnej to: kształtowanie prozdrowotnego stylu życia; ograniczenie występowania najważniejszych problemów zdrowotnych; zmniejszenie różnic społecznych i terytorialnych w stanie zdrowia Wielkopolan; aktywizowanie jednostek samorządu terytorialnego i organizacji pozarządowych do działań na rzecz zdrowia. Istotnym zadaniem jest wyrównywanie szans dostępu do diagnostyki i leczenia mieszkańców wsi i mniejszych miejscowości. Z racji zamieszkania mają oni utrudniony dostęp do większych ośrodków medycznych, zwłaszcza specjalistycznych.

We współczesnej medycynie nie można się obyć bez nowoczesnych narzędzi
diagnostycznych. Ma to szczególne znaczenie dla pacjentów z chorobami
nowotworowymi, u których szybka diagnoza i podjęcie
odpowiedniego leczenia stwarzają większe szanse na wyleczenie.

 

– Zaangażowanie społeczności lokalnej, podniesienie świadomości i odpowiedzialności za własne zdrowie, w tym szczególnie osób odpowiedzialnych w terenie za zdrowie mieszkańców gmin, jest osiągane w naszych programach poprzez zaangażowanie w ich współorganizację. Lokalni liderzy zdrowia jak i inni mieszkańcy powinni mieć możliwość uczestniczenia w specjalnych spotkaniach edukacyjnych ze specjalistami. Ogromnie istotne jest podniesienie świadomości i odpowiedzialności, zachęcenie do zgłaszania na badania przesiewowe – zauważa Marlena Sierszchulska. Ważne jest także takie projektowanie programów zdrowotnych, by trafiać do najsłabszych grup społecznych, czy to pod względem ekonomicznym czy demograficznym. Na uwadze trzeba mieć osoby biedne i mniej zamożne, osoby starsze czy dzieci z placówek opiekuńczo-wychowawczych.

Dostęp do usług zdrowotnych w WRPO 214+  

Kwestie zdrowia publicznego są również przedmiotem zainteresowania Wielkopolskiego Regionalnego Programu Operacyjnego 2014+. Usługi zdrowotne są wspierane m.in. w ramach promowania włączenia społecznego (Oś Priorytetowa VII. Włączenie społeczne). Osoby ubogie i zagrożone wykluczeniem społecznym (niepełnosprawne, długotrwale bezrobotne itp.) zwykle, z powodów ekonomicznych i społecznych, mają ograniczony dostęp do służby zdrowia, badań diagnostycznych, leczenia specjalistycznego czy edukacji zdrowotnej. Ważnym aspektem projektów realizowanych w ramach poddziałania 7.2.2 „Usługi społeczne i zdrowotne” jest ich deinstytucjonalizacja – czyli realizowanie działań w środowisku lokalnym grup zagrożonych wykluczeniem. W przypadku zdrowia takie działania przynoszą dobroczynne efekty, zwłaszcza w przypadku osób starszych czy osób zmagających się z chorobami psychicznymi.

Mapa potrzeb zdrowotnych

 

Monika Wierżyńska