Lekarze biją na alarm. Ponad 60 proc. mężczyzn i blisko połowa kobiet w naszym kraju cierpi na nadwagę lub otyłość. Wielkopolska postanowiła pomóc mieszkańcom w walce ze zbędnymi kilogramami. We wrześniu w ramach WRPO 2014+ ogłoszony zostanie konkurs na realizację programu zdrowotnego w zakresie niwelowania nadmiernej masy ciała.
Według szacunków Światowej Organizacji Zdrowia (WHO), Polska znajduje się w czołówce krajów, w których można mówić wręcz o epidemii otyłości i nadwagi. Nadmiar kilogramów to nie tylko poważny problem zdrowotny, ale też dolegliwość często wykluczająca z aktywnego życia społecznego i zawodowego. W naszym regionie postanowiono podjąć kompleksowe działania w zakresie promocji i edukacji zdrowotnej oraz profilaktyki chorób cywilizacyjnych w ramach Regionalnego Programu Zdrowotnego „Odważ się na zdrowie - program metaboliczny dla mieszkańców Wielkopolski”. Na jego realizację przeznaczono aż 6,5 mln zł!
Grubsza sprawa
Według danych Instytutu Żywności i Żywienia w Polsce ponad 62% mężczyzn i około 46% kobiet ma nadwagę lub jest otyłych. W Wielkopolsce odsetek osób cierpnących na nadmiar kilogramów w 2015 r. wynosił 52,95% i był jednym z najwyższych w kraju.
- Otyłość uznaje się dziś za jedną z najgroźniejszych plag cywilizacyjnych. Jest czynnikiem ryzyka wielu chorób. Przede wszystkim predysponuje do rozwoju schorzeń układu sercowo-naczyniowego, które są główną przyczyną zgonów, a także cukrzycy, chorób narządu ruchu: dyskopatii kręgosłupa czy zmian zwyrodnieniowych stawów. Nadmiar kilogramów przyczynia się również do zakażeń skóry, chorób układu moczowego, prowadzi także do zaburzeń zdrowia psychicznego: depresji, zaburzeń łaknienia... – mówi dr n. med. Leszek Jagodziński, internista, specjalista medycyny pracy, kierownik poradni specjalistycznych Szpitala Specjalistycznego nr 2 w Bytomiu.
Zaburzenia metabolizmu to jednak nie tylko problem zdrowotny, ale również ekonomiczny. Na podstawie danych z wielu krajów eksperci wyliczyli, że bezpośrednie koszty związane z otyłością pochłaniają od 1 do 10% pieniędzy wydawanych na ochronę zdrowia. Niekorzystna z punktu widzenia gospodarki jest również rosnąca liczba otyłych pracowników, którzy często nie są w stanie wykonywać niektórych prac wymagających większego wysiłku bądź sprawności fizycznej. Otyłość wiąże się też ze zwiększoną niezdolnością do pracy i częstymi zwolnieniami lekarskimi.
Jak pokazują statystyki, około 25% interwencji szpitalnych wiąże się z chorobami przyczynowo związanymi z otyłością. W Wielkopolsce liczba hospitalizacji z powodu chorób metabolicznych na 100 tys. mieszkańców w 2014 r. wyniosła 34,48 i była to 10 największa wartość wśród województw.
Odpowiedzią na alarmujące statystyki powinny być odpowiednie działania profilaktyczne.
- W przypadku otyłości alimentacyjnej, wynikającej ze spożywania nadmiernej ilości pożywienia, kluczowa jest odpowiednio zbilansowana dieta. Jednak nie liczy się tylko to, co jemy i ile, ale również jakość spożywanych produktów. Aby pozbyć się przysłowiowej „oponki”, niezbędny jest też wysiłek fizyczny. Te działania powinny być uzupełnione o wsparcie psychologiczne i solidną edukację. Nie należy tylko zakazywać, ale należy wyjaśniać ludziom, jakie negatywne konsekwencje wiążą się z otyłością. Tak więc holistyczne podejście w walce z nadmiernymi kilogramami przyniesie najlepsze efekty i pozwoli uniknąć efektu jo-jo. Z kolei w przypadku otyłości patologicznej, będącej konsekwencją innych chorób – głównie na tle zaburzeń hormonalnych, często niezbędne jest podjęcie działań chirurgicznych - wyjaśnia dr n. med. Leszek Jagodziński.
Edukacja i profilaktyka
Dostrzegając trudną sytuację epidemiologiczną w regionie, w ramach WRPO 2014+ uruchomione zostały środki na realizację działań profilaktycznych, zapobiegawczych i edukacyjnych. Celem interwencji ma być zmniejszenie masy ciała u osób zakwalifikowanych do programu „Odważ się na zdrowie - program metaboliczny dla mieszkańców Wielkopolski”, a także podniesienie świadomości zdrowotnej mieszkańców województwa.
- Naszym celem jest zaoferowanie mieszkańcom Wielkopolski kompleksowego i interdyscyplinarnego systemu leczenia nadwagi i otyłości finansowanego ze środków publicznych. Wynika on z potrzeby prowadzenia działań związanych z profilaktyką i edukacją prozdrowotną społeczeństwa, ukierunkowaną na modyfikację stylu życia - mówi Sylwia Wójcik, dyrektor Departamentu Wdrażania EFS Urzędu Marszałkowskiego Województwa Wielkopolskiego.
Grupą docelową są mieszkańcy regionu w wieku produkcyjnym: kobiety od 45 do 59 lat oraz mężczyźni w wieku 45- 64 lata. Planuje się, że z badań przesiewowych skorzysta ponad 29 tys. mieszkańców, z czego do wsparcia multikomponentowego zakwalifikowanych zostanie około 2378 osób.
We wrześniu ogłoszony zostanie konkurs, a nabór wniosków rozpocznie się w październiku. Program realizowany będzie w ramach Poddziałania 6.6.1 „Wspieranie aktywności zawodowej pracowników poprzez działania prozdrowotne”.
- Zachęcamy do udziału w konkursie. O środki ubiegać będą mogły się między innymi podmioty ekonomii społecznej, organizacje pozarządowe, jednostki samorządu terytorialnego, podmioty wykonujące działalność leczniczą czy uczelnie – dodaje Sylwia Wójcik.
- Zgłaszane projekty powinny obejmować działania informacyjno-edukacyjne przedstawiające w jaki sposób prowadzić zdrowy styl życia, a także multidyscyplinarną opiekę składającą się ze spersonalizowanej diety, zaleceń dotyczących aktywności fizycznej i pomocy psychologicznej dla zakwalifikowanych uczestników.
Szczegółowe informacje na temat naboru ukażą się we wrześniu na stronie: wrpo.wielkopolskie.pl w zakładce „zobacz ogłoszenia i wyniki naborów”.
Łukasz Karkoszka
