Wielkopolska należy do liderów

Poznań ma jedną z najnowocześniejszych zajezdni w Europie. Zamiast starych i zdezelowanych pociągów, podróżujemy nowoczesnymi Elfami. Fakt, że jeździmy też lepszymi niż w ubiegłej dekadzie drogami, to już dla Wielkopolan oczywistość. Ale nie byłoby tego wszystkiego, gdyby nie wsparcie Unii Europejskiej.

Za kilka miesięcy minie 15 lat, od kiedy Polska wstąpiła do Unii Europejskiej. Korzyści społeczne, jakie odnosimy dzięki otwartym granicom, czy programom takim jak Erasmus lub Sokrates, są nie do przecenienia. Zmierzyć za to można, ile konkretnie Wielkopolska zyskała dzięki wielu unijnym programom. Skupmy się na tych, które leżały w gestii samorządu wojewódzkiego.

16 mln euro na lata 2004-2006

Wszystko zaczęło się od Zintegrowanego Programu Operacyjnego Rozwoju Regionalnego (ZPORR), który był częścią ówczesnego Narodowego Programu Rozwoju na lata 2004-2006. Wielkopolska otrzymała wtedy 196 mln euro.

To wtedy rozpoczął się wielki boom na drogach. Jedną z najważniejszych inwestycji tego okresu była m.in. budowa obwodnicy Kórnika na drodze wojewódzkiej nr 434 z Kostrzyna przez Śrem do Rawicza. Dziś trudno sobie w ogóle wyobrazić, że ruch tranzytowy przebiegał kiedyś obok słynnego kórnickiego Zamku. Koszt całej inwestycji wyniósł prawie 18 mln zł, z czego unijna dotacja to ok. 12,5 mln zł. Wtedy rozpoczęła się też budowa obwodnicy Śremu. Także droga wojewódzka nr 430, którą jeżdżą na co dzień mieszkańcy Puszczykowa i Mosiny, doczekała się gruntownej modernizacji na odcinku Luboń-Łęczyca (ponad 6 mln zł dofinansowania z Brukseli). Od samego początku unijnego wsparcia inwestycje prowadzone są równomiernie we wszystkich subregionach Wielkopolski. Powstało też m.in. obejście drogowe Grodziska Wlkp., wyremontowano drogi np. w rejonie Wągrowca, Buku, Szamotuł, Gniezna, Złotowa, Ciążenia i Ostrowa Wlkp.

Tylko w Poznaniu w ciągu trzech pierwszych lat członkostwa w Unii zrealizowano ponad 50 inwestycji. Kluczową dla mieszkańców była budowa nowej trasy tramwajowej od ul. Jana Pawła II do ul. Podgórnej, której wartość wyniosła ponad 55 mln zł, z czego blisko połowa przyznana została w ramach ZPORR. Zrealizowanie tego projektu zostało uznane za najważniejszą inwestycję tramwajową od czasu oddania do użytku Poznańskiego Szybkiego Tramwaju w 1997 r. W końcu udało się sprawnie połączyć Rataje z centrum przez most św. Rocha transportem publicznym. Wybudowano także Most Cybiński, który połączył Śródkę z Ostrowem Tumskim i Starym Rynkiem. W tym przypadku wykorzystano stare przęsło mostu św. Rocha, a wartość całego projektu wynosiła ponad 8,5 mln zł (aż 7,3 mln z dotacji unijnej). Most, nazwany imieniem biskupa Jordana, w dużej mierze przyczynił się do ożywienia i rewitalizacji Śródki. Dziś trudno wyobrazić sobie bez niego ten rejon Poznania.

Ale nie tylko o inwestycje chodzi. Np. ponad 280 tys. zł przeznaczono wtedy na stypendia dla szkół ponadgimnazjalnych w powiecie poznańskim. Pierwsze trzy lata to zaledwie początek przedsięwzięć współfinansowanych wraz z Unią Europejską.

1,3 mld euro na lata 2007-2013

W latach 2007-2013 w ramach Wielkopolskiego Regionalnego Programu Operacyjnego województwo otrzymało nieporównywalnie więcej, bo aż 1,3 mld euro. Dziś możemy powiedzieć, że odnieśliśmy sukces.

- Jeśli chodzi o WRPO 2007-2013, to jesteśmy z Komisją Europejską rozliczeni co do ostatniego eurocenta. Mało tego, wydaliśmy 105 proc. zakontraktowanych pieniędzy – mówi Wojciech Jankowiak, wicemarszałek woj. wielkopolskiego. - Więcej wydanych pieniędzy wynika m.in. z umiejętnego wykorzystania kursów euro i dobrego gospodarowania otrzymanymi funduszami.

A co w tym czasie udało się zrealizować?

Kontynuowano inwestycje na drogach. Jednymi z ważniejszych były m.in. obwodnice Śremu, Wągrowca, Czarnkowa i Murowanej Gośliny. Ta ostatnia droga o długości prawie 10 km otrzymała blisko 80 mln zł dotacji z Unii. Prawie 37 mln zł wyniosło dofinansowanie rozbudowy drogi wojewódzkiej nr 307 na odcinku Poznań - Buk. Ale nie tylko na drogach sytuacja się poprawiła. Także lotnisko Ławica zyskało dzięki wsparciu z Brukseli. Prace związane z rozwojem i modernizacją portu częściowo finansowane były również z Wielkopolskiego Regionalnego Programu Operacyjnego.

Kupiono 22 nowoczesne pociągi elektryczne typu Elf za 106 mln euro, które kursują dziś w barwach Kolei Wielkopolskich na liniach do Konina czy Zbąszynka. Wyremontowano linie kolejowe do Wągrowca i Wolsztyna. Gdyby tego nie zrobiono, ruch kolejowy musiałby zostać wstrzymany. Z kolei 58 mln euro kosztowała nowa linia tramwajowa z os. Lecha na Franowo, gdzie wybudowano okazałą zajezdnię. Natomiast aż 92 mln euro pochłonęła Wielkopolska Sieć Szerokopasmowa, dzięki której internet jest już łatwiej dostępny także w mniejszych miasteczkach i wsiach naszego województwa.

- Naszym celem był wzrost konkurencyjności regionu i zatrudnienia. Dlatego inwestowaliśmy w fundamenty rozwoju: infrastrukturę gospodarczą, transportową, edukacyjną i kulturalną – podkreśla marszałek województwa Marek Woźniak.

Już prawie 2,5 mld euro do 2020 r.

Na kolejne lata 2014-2020 Wielkopolska w ramach WRPO dostała prawie 2,5 mld euro. Największą inwestycją jest modernizacja linii kolejowej z Poznania przez Oborniki, Rogoźno i Chodzież do Piły. Wart około 615 mln zł projekt, otrzymał 423 mln zł dotacji z Unii. Ten liczący niewiele ponad 90 km odcinek, pociągi do tej pory pokonywały w dwie godziny. A po zakończeniu przebudowy ten czas skróci się o ok. 45 minut. To jeden z kluczowych projektów finansowanych z WRPO 2014+, który powinien się gotowy do końca 2019 r.

Oczywiście, podobnie jak poprzednio, inwestycje drogowe i kolejowe dominują wśród projektów współfinansowanych przez Unię. Ale warto zwrócić uwagę także na przedsięwzięcia związane z nauką i edukacją. Do tej pory utworzono m.in. dodatkowych 800 miejsc w żłobkach i 2,5 tys. w przedszkolach. Nowy żłobek otwarto m.in. na terenie MTP w Poznaniu. Inwestowano też m.in. w Pobiedziskach, Luboniu, Opalenicy, Ostrzeszowie i Zakrzewie, a także w Wągrowcu, Lesznie, Komornikach, Chodzieży oraz w gminie Kramsk. Ale lista gmin jest o wiele dłuższa. Prawie 100 mln zł Wielkopolska otrzymała z Unii na wsparcie projektu „Cyfrowa Szkoł@ Wielkopolska 2020”, realizowanego przez samorząd woj. wielkopolskiego, Ośrodek Doskonalenia Nauczycieli, UAM, Instytut Chemii Bioorganicznej PAN i Poznańskie Centrum Superkomputerowo Sieciowe. W ciągu pięciu lat projekt obejmie ponad 600 placówek na terenie województwa. Unia dofinansowuje także stypendia dla dzieci i młodzieży.

W kulturze i sztuce także dużo się dzieje. Prawie 9 mln zł przeznaczono na rewitalizację wnętrz dawnego kompleksu cysterskiego w Owińskach, gdzie mieści się Specjalny Ośrodek Wychowawczy dla Dzieci Niewidomych. Blisko 4,5 mln zł przeznaczono na rozwój kluczowego szlaku dziedzictwa kulturowego województwa wielkopolskiego – Szlaku Piastowskiego.

Fundusze przeznaczane są w Wielkopolsce także na aktywizację bezrobotnych oraz wsparcie służby zdrowia, szpitali i na działania związane z profilaktyką zdrowotną. Niezwykle istotną inwestycją jest budowa nowego szpitala dziecięcego przy ul. Lutyckiej w Poznaniu, który powinien być gotowy wiosną 2021 r. Pierwotnie inwestycję skalkulowano na 375 mln zł, z czego 237 mln zł to dotacja unijna. Niestety, złożone oferty wykonawcze były droższe i sejmik dołożył dodatkowe 50 mln zł. Ten manewr spowodował, że budowa szpitala mogła się rozpocząć.

Stan na początek października 2018 r. jest taki, że w Wielkopolsce zakontraktowano blisko 70 proc. alokacji w ramach WPRO 2014+. A to oznacza blisko 7 mld zł dofinansowania na projekty realizowane w naszym regionie od 2014 r. Wielkopolska należy do liderów.