Z sześciu milionów biernych zawodowo Polaków co czwarty nie pracuje z powodu przewlekłej choroby. Koszty ponosi nie tylko system zdrowia, ale również rynek pracy. Aby poprawić sytuację, w Wielkopolsce prowadzonych jest kilka programów zdrowotnych. W sierpniu ruszył kolejny - profilaktyki retinopatii cukrzycowej. Umowę na jego realizację podpisano 4 lipca w Urzędzie Marszałkowskim Województwa Wielkopolskiego.
Fundacja Rozwoju Okulistyki „Okulistyka 21” w partnerstwie z Uniwersytetem Medycznym im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu przez najbliższe trzy lata realizować będzie Program profilaktyki retinopatii cukrzycowej w województwie wielkopolskim. Na ten cel pozyskała unijną dotację z WRPO 2014+ w wysokości ponad 5 mln zł.
– W programie chodzi nie tylko o profilaktykę, ale także dużą akcję informacyjną, która dotrze do chorych, ale i zdrowych, by byli świadomi wszystkich zagrożeń związanych z cukrzycą – mówi Wojciech Jankowiak, wicemarszałek województwa wielkopolskiego.
Diagnoza
Cukrzyca jest jedną z najgroźniejszych, współczesnych chorób cywilizacyjnych. Rozwija się powoli, nie boli ani nie powoduje żadnych niepokojących dolegliwości. W Polsce cierpi na nią prawie 3 mln ludzi, ale jedna czwarta o tym nie wie, bo nigdy się nie badała. Jednym z częstszych powikłań choroby jest retinopatia cukrzycowa, prowadząca do uszkodzenia małych naczyń krwionośnych znajdujących się w siatkówce oka, czego konsekwencją może być utrata wzroku.
– Schorzenie jest główną przyczyną utraty widzenia u osób w wieku produkcyjnym. Już dzisiaj osób z wykrytą cukrzycą w Wielkopolsce jest ponad 100 tys., a z niewykrytą jeszcze więcej. Każdego roku ich przybywa, a cukrzyca jest dziś jedną z epidemii XXI wieku – mówi prof. dr hab. med. Andrzej Grzybowski z Instytutu Okulistycznych Badań Naukowych, prezes poznańskiej Fundacji Rozwoju Okulistyki „Okulistyka 21”. – Retinopatia cukrzycowa należy do chorób, których leczenie daje bardzo dobre wyniki - w 90-95% przypadków osób, u których zastosowano leczenie we właściwym momencie i które przestrzegają zaleceń lekarskich udaje się zachować widzenie dzięki włączonemu leczeniu – podkreśla.
Realizowany program ma przede wszystkim zwiększyć wykrywalność choroby, a co za tym idzie pozwolić pacjentom podjąć leczenie we właściwym czasie, co uchroni ich przed utratą widzenia i pozwoli zachować zawodową aktywność.
– Projekt ma także zwiększyć świadomość wśród chorych na cukrzycę na temat powikłań ocznych cukrzycy – kiedy należy się kierować do okulisty, czego należy unikać. Bardzo zależy nam na współpracy z diabetologami i poradniami diabetologicznymi i zachęcamy ich do współpracy – podkreśla prof. Andrzej Grzybowski.
W ciągu trzech lat wsparciem objętych zostanie ponad 43 tys. diabetyków, którzy zostaną przebadani w kierunku zdiagnozowania retinopatii cukrzycowej. Skorzystają z badań dna oka za pomocą aparatu z funkcją automatycznej oceny zdjęć. Diagnostyka będzie przeprowadzana w około 30 poradniach diabetologicznych zlokalizowanych na terenie województwa. Pacjent, który odbędzie wizytę u diabetologa (w ramach NFZ) będzie informowany o realizowanym programie i kierowany na badania przesiewowe. Po uzyskaniu wyników zostanie poinformowany o dalszej ścieżce postępowania, tj. kontroli za 1-2 lata lub o konieczności wizyty u okulisty.
Ponieważ świadomość choroby wśród pacjentów jest zwykle niewielka, w ramach projektu prowadzona będzie też akcja edukacyjna, skierowana do cukrzyków.
– Cukrzyca jest chorobą ogólnoustrojową i daje wiele powikłań, a zmiany oczne są tylko jednymi z nich. Na dodatek zmiany te są podstępne i rozwijają się powoli, zwykle nie dając zauważalnych objawów. Każdy uczestnik projektu zapozna się więc z informacją na temat retinopatii cukrzycowej oraz dowie się, jak można ustrzec się przed utratą wzroku z jej powodu – podkreśla prof. dr hab. med. Andrzej Grzybowski.
Dokumentacja medyczna pacjentów, która powstanie w ramach programu, posłuży do dalszych badań naukowych w kierunku leczenia i diagnostyki schorzenia.
Program, realizowany w ramach Poddziałania 6.6.1 Wspieranie aktywności zawodowej pracowników poprzez działania prozdrowotne WRPO 2014+, prowadzony będzie do końca lipca 2022 r. Zapraszamy do współpracy: koordynator projektu Szymon Wilkanowicz, nr tel. 512 359 821, adres e-mail: s.wilkanowicz@okulistyka21.pl.
Edukacja i profilaktyka
W Wielkopolsce prowadzone są też inne programy zdrowotne, które dotyczą najistotniejszych schorzeń wykluczających mieszkańców z aktywności zawodowej.
– Podpisywaliśmy umowy na realizację programów związanych z chorobami nowotworowymi, układu krążenia, oddechowego i psychiatrii. Między innymi one wpływają na to, że krócej lub dłużej funkcjonujemy na rynku pracy – mówi wicemarszałek Wojciech Jankowiak. – Dzięki ich realizacji, pomimo różnego rodzaju zagrożeń zdrowia, mieszkańcy będą mogli wrócić jak najszybciej do pracy i podjąć aktywność zawodową. To ważne, bo - jak wiemy - rąk do pracy w naszym województwie w nadmiarze nie ma – dodaje.
Wiosną ruszył w regionie m.in. projekt „Kardioonkologia - program prewencji niewydolności serca u pacjentów onkologicznych”, prowadzony przez Szpital Przemienienia Pańskiego UMP w Poznaniu. Skierowany jest on do trzech tysięcy pacjentów onkologicznych z grupy wysokiego ryzyka zachorowalności na niewydolność serca. Mogą wziąć w nim udział pełnoletni pacjenci (w okresie aktywności zawodowej) z rozpoznaniem nowotworu złośliwego, który ma być leczony chemioterapią i radioterapią skierowaną na klatkę piersiową lub już jest w ten sposób leczony. Co ważne, do programu zostaną włączone osoby, które w momencie zgłoszenia nie będą objęte opieką kardiologiczną. W pierwszej kolejności chorzy skorzystają z wizyt screeningowych u lekarza onkologa, który podejmie decyzję o kwalifikacji do projektu. Następnie chorzy skorzystają ze specjalistycznych badań, takich jak np. echo serca czy EKG. Program realizowany będzie przez trzy lata. Na początku września na stronie Szpitala Przemienienia Pańskiego UMP (www.skpp.edu.pl) opublikowana zostanie lista placówek medycznych, w których projekt będzie realizowany. W połowie września rozpocznie się rejestracja pacjentów. Numery telefonów do rejestracji podane zostaną na stronie internetowej szpitala. Wartość przedsięwzięcia to ok. 2,4 mln zł, z czego kwota dofinansowania WRPO 2014+ wyniosła prawie 2,3 mln zł.
Kolejnym istotnym programem zdrowotnym prowadzonym w regionie jest Profilaktyczny program szczepień przeciwko grypie dla mieszkańców Metropolii Poznań. W ramach projektu realizowane będą szczepienia, a także działania informacyjno-edukacyjne na temat profilaktyki grypy. Szczepienia obejmą chętnych mieszkańców w wieku 50-64 lat oraz osoby w wieku 25-49 lat, które z uwagi na charakter wykonywanej pracy mają kontakt z dużą ilością ludzi (dotyczy to głównie pracujących w szeroko pojętej sferze usług komunalnych i publicznych np. w administracji, służbie zdrowia, oświacie, handlu). Szczepienia udzielane będą w 40 punktach zlokalizowanych w placówkach POZ na terenie Metropolii Poznań oraz w zakładach pracy, których pracownicy należą do grup zwiększonego ryzyka. Szczepionki będą całkowicie bezpłatne! Wykaz punktów oraz informacje na temat rekrutacji pojawią się we wrześniu na stronie: metropoliapoznan.pl.
Program obejmie trzy sezony zachorowań w latach 2019-2022 roku. Całkowity koszt projektu to ponad 4,6 mln zł, z czego unijna dotacja wyniosła ok 4,4 mln zł.
Ośrodek Profilaktyki i Epidemiologii Nowotworów S.A. na terenie całej Wielkopolski do 31 sierpnia 2020 r. prowadzi natomiast program profilaktyki nowotworów dolnego odcinka przewodu pokarmowego. Skierowany jest on do mieszkańców województwa wielkopolskiego w wieku 50-67 lat, u których nie rozpoznano wcześniej nowotworu złośliwego jelita grubego i odbytnicy, i którzy nie byli leczeni w tym zakresie. Uczestnicy przedsięwzięcia skorzystać mogą z badania kału na krew utajoną oraz – w wybranych przypadkach – także z kolonoskopii. Dodatkowo prowadzone są działania edukacyjne dla mieszkańców regionu. Organizowane są też spotkania informacyjne adresowane do lekarzy i pielęgniarek Podstawowej Opieki Zdrowotnej. Dodatkowo w ramach projektu prowadzone są konsultacje z zakresu genetyki onkologicznej dla osób, w rodzinie których zaobserwowano przypadki występowania nowotworów jelita grubego i odbytnicy przed 50. rokiem życia. Realizacja programu współfinansowana jest ze środków WRPO 2014+. Całkowity koszt przedsięwzięcia to ponad 2,3 mln zł, z czego unijna dotacja wyniosła ponad 2,2 mln zł. Poradnia Open prowadzi również programy profilaktyki raka szyjki macicy i raka piersi (wrpo.wielkopolskie.pl). Szczegółowe informacje na temat realizowanych projektów można znaleźć na stronie: www.open.poznan.pl i pod nr tel. 61 8 518 631.
Sukcesywnie realizowany jest też w regionie Wielkopolski Program Profilaktyczny w zakresie onkologii dziecięcej, w ramach którego mali pacjenci oraz ich najbliższe otoczenie mogą korzystać ze wsparcia zespołu specjalistów: psychologów, dietetyka, terapeutów integracji sensorycznej, rehabilitantów oraz neurologopedy. Regularnie prowadzone są spotkania informacyjne i edukacyjne skierowane do lekarzy, pielęgniarek, personelu Podstawowej Opieki Zdrowotnej, a także do samorządowców, pracowników opieki społecznej oraz oświaty. Realizowany przez Fundację Pomocy Dzieciom z Chorobami Nowotworowymi w Poznaniu program pozwala również na zakup specjalistycznego sprzętu. W czerwcu nowy aparat ultrasonograficzny trafił do Szpitala Klinicznego im. Karola Jonschera Uniwersytetu Medycznego im. K. Marcinkowskiego w Poznaniu.
Program realizowany będzie do lutego 2021 roku. Wartość projektu to ponad 6,2 mln zł, z czego unijne dofinansowanie wyniosło ok. 5,2 mln zł.
Łukasz Karkoszka
