Cyfrowa era w wielkopolskich szkołach

Współczesna szkoła powinna uczyć kreatywności, innowacyjnego myślenia i doskonalić cyfrowe umiejętności uczniów. W regionie przybywa placówek, w których uczniowie i nauczyciele korzystają z nowoczesnych narzędzi teleinformatycznych. To również zasługa m.in. projektu „Cyfrowa Szkoła Wielkopolsk@ 2020”. W zakończonej właśnie pierwszej edycji przedsięwzięcia wzięło udział ponad 3,4 tys. uczniów.

Eksperci są zgodni: edukacja cyfrowa zwiększa efektywność nauczania, rozwija kluczowe umiejętności społeczne oraz kompetencje przyszłości. W epoce tzw. pokolenia „digital natives”, a więc ludzi, którzy wychowali się w dobie komputerów i powszechnego dostępu do Internetu, szkoła nie może pozostawać w tyle. Cyfryzacja edukacji jest więc jednym z podstawowych wyzwań, przed jakimi staje współczesny system oświaty. Tymczasem jak wynika z raportu „Polska szkoła w dobie cyfryzacji. Diagnoza 2017”, przygotowanego przez pracowników Wydziału Pedagogicznego Uniwersytetu Warszawskiego i PCG Edukacja, jedynie w połowie polskich szkół stosowane są technologie cyfrowe. Najczęściej to nauczyciel pracuje z nowoczesnymi narzędziami IT, a uczniowie są jedynie biernymi odbiorcami przekazywanych treści. Pedagodzy korzystają głównie z prezentacji multimedialnych (42%) oraz tablic interaktywnych (27% wskazań). Najrzadziej wykorzystują eksperyment czy gry dydaktyczne. Niestety, jak pokazuje raport, większość cyfrowych narzędzi jest jedynie dodatkiem do zajęć, a nie stałym elementem procesu dydaktycznego. Powód? Przede wszystkim brak odpowiedniego wyposażenia. Dlatego też w Wielkopolsce w ubiegłym roku ruszył nowatorski projekt „Cyfrowa Szkoła Wielkopolsk@ 2020”, którego celem jest wyposażenie szkół w sprzęt IT i spopularyzowanie wirtualnych form edukacyjnych. Efekty są spektakularne.

Kompetencje i potencjał

Przedsięwzięcie pozwoliło przede wszystkim utworzyć unikalną w skali kraju Wielkopolską Sieć Edukacyjną, zbudowaną w oparciu o szerokopasmowy Internet oraz wybudować sieć Wi-fi w 600 budynkach, a do pracowni przedmiotowych trafił nowoczesny sprzęt IT: tablety i laptopy, a także maty edukacyjne do nauki kodowania, binokulary i wizualizery, stacje meteorologiczne, zestawy Lego Education, Lego Mindstorm czy urządzenia pomiarowe SenseDisc.

– Ponad dwa tysiące trzystu nauczycieli przeszkoliliśmy z zakresu rozwoju kompetencji kluczowych uczniów, obsługi sprzętu informatycznego oraz nowoczesnych metod nauczania przy pomocy aplikacji internetowych. W każdej szkole, biorącej udział w projekcie, zatrudniony został specjalista ds. wdrażania technologii IT, utrzymania sieci i obsługi przekazanego sprzętu – mówi Piotr Waśko, dyrektor Projektu „Cyfrowa Szkoła Wielkopolsk@ 2020” i wicedyrektor Ośrodka Doskonalenia Nauczycieli w Poznaniu.

W ramach przedsięwzięcia pedagodzy mogli z uczniami zrealizować wybrany przez siebie cyfrowy projekt edukacyjny. Do wyboru były: Cyfrowa Mapa Dorzecza Warty, Cyfrowa Dziecięca Encyklopedia Wielkopolski, Uczniowskie Laboratoria Informatyczne, Akademia Kształcenia Wyprzedzającego, Klasy Akademickie, Ligi Przedmiotowe. Każda z inicjatyw edukacyjnych została przygotowana przez pracowników naukowych Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu i dostosowana do poziomu nauczania. Szkoły, które uczestniczyły w Ligach Przedmiotowych i Klasach Akademickich otrzymały nowoczesne zestawy do wideokonferencji. Dzięki nim możliwe było łączenie online z innymi placówkami podczas rozgrywek oraz transmitowanie wykładów na żywo.

Nauka w sieci

W pierwszej edycji projektu pracowało łącznie 287 zespołów uczniowskich. Na zajęciach pozalekcyjnych młodzi zdobywali wiedzę z różnych dziedzin nauki, znacznie wykraczającą poza podstawę programową. Do modułu Klas Akademickich przystąpili m.in. młodzi z Liceum Ogólnokształcącego im. Stanisława Wyspiańskiego w Obornikach. Licealiści spotykali się dwa razy w miesiącu na transmitowanych internetowo wykładach o tematyce humanistycznej. To jednak tylko część projektu. Drugą było wybranie tematu, który uczniowie mieli zrealizować w formie ankiet ulicznych i internetowych, filmów oraz prężnie działali mediach społecznościowych, pokazując ślady obecności Adama Mickiewicza w Wielkopolsce. Młodzi mieszkańcy Obornik odwiedzili wiele miejsc związanych z życiem poety w okolicach swojego miasta.

– Młodzież ma problemy z sensownym wykorzystaniem nowych technologii informatycznych w procesie edukacji. Chcieliśmy to zmienić, a nasi uczniowie lubią wyzwania – mówi Agnieszka Balcerowiak, nauczycielka obornickiego LO. – Twórczo podeszli do powierzonych zadań, które znacznie różniły się od typowych lekcji. Musieli wykazać się nie tylko umiejętnością wykorzystania urządzeń informatycznych, ale i odpowiedzialnością oraz umiejętnością pracy w grupie – dodaje.

Projekt przygotowany przez licealistów z Obornik został uznany za najlepszy ze względu na różnorodność podjętych działań i kreatywne wykorzystanie zdobytych materiałów (np. młodzież nakręciła teledysk w konwencji hip-hopowej, poświęcony Mickiewiczowi). Uczniowie zostali nagrodzeni podczas gali podsumowującej pierwszą edycję projektu „Cyfrowa Szkoła Wielkopolsk@ 2020”.

Inną drogę obrało ośmioro uczniów I Liceum Ogólnokształcącego im. St. Staszica w Pleszewie. Zdecydowali się na udział w lidze historycznej. Co miesiąc wraz z przedstawicielami 23 innych szkół rywalizowali w turniejowych rozgrywkach, przeprowadzanych w formie teletransmisji. Pytania związane były z wybranymi zagadnieniami historycznymi, od starożytności, poprzez historię czasów nowożytnych aż po wydarzenia związane z II wojną światową i najnowszymi dziejami Polski po 1945 r.

– Udział w lidze był nie tylko zabawą, ale też formą sprawdzenia poziomu wiedzy uczniów przed egzaminem maturalnym i wzbudzenia zainteresowania wiedzą historyczną, chociażby poprzez zachęcenie do dodatkowych, ponadprogramowych lektur – mówi Robert Kulig, nauczyciel pleszewskiego LO. – Uczniom podobała się przede wszystkim możliwość pracy w grupie oraz nowatorski sposób przeprowadzania rozgrywek – w formie wideokonferencji – dodaje.

Drużyna pleszewskiego liceum zwyciężyła w historycznych zmaganiach i nagrodzona została podczas gali finałowej projektu (csw2020.com.pl ).

„Cyfrowa Szkoła Wielkopolsk@ 2020” podzielona jest na cztery edycje i potrwa do 2022 roku. Łącznie wsparciem objętych zostanie ok. 5 tys. nauczycieli i ok. 12 tys. uczniów sześciuset szkół podstawowych, ponadpodstawowych i specjalnych.