Chcą pracować i realizować marzenia. Jednak zamiast podbijać świat, bywają spychani na margines. Niepełnosprawni. W walce z trudami codziennego życia z pomocą przychodzą im Fundusze Europejskie, oferując usługi opiekuńczo-medyczne, szkolenia i staże zawodowe czy pośrednictwo pracy. Ze wsparcia skorzystały m.in. Beata Fertsch z Plewisk i Joanna Perlińska ze Sławska.
Osoby niepełnosprawne na rynku pracy to wciąż trudny temat, choć niewątpliwie pewne pozytywne zmiany można już zauważyć. Eksperci, a także agencje pracy zapewniają, że ofert dla pracowników z niepełnosprawnościami pojawia się coraz więcej, a jednak wskaźnik aktywności zawodowej niepełnosprawnych pozostaje niski. W Polsce wciąż pokutuje bowiem sporo negatywnych stereotypów dotyczących niepełnosprawności. Ponieważ rzadko głośno mówi się o problemach tej grupy, przekłada się to na jej niską aktywność nie tylko zawodową, ale też społeczną. Niedoścignionym wzorem jest Szwecja, gdzie pracuje aż 60% niepełnosprawnych. Polska, pod tym względem znajduje się w samym ogonie Europy. Z pomocą przychodzi UE, wspierając inicjatywy aktywizujące tę grupę społeczną. Przodują w tym programy regionalne. WRPO 2014+ oferuje osobom z niepełnosprawnościami szeroki zakres wsparcia. Na długiej liście są m.in. usługi zdrowotno-opiekuńcze, mieszkania wspomagane i treningowe, kursy umiejętności interpersonalnych i społecznych, fizjoterapia, szkolenia i staże zawodowe, pośrednictwo pracy, dotacje na otwarcie własnej działalności. Pomocą służą wysokiej klasy specjaliści: doradcy zawodowi, psychologowie, terapeuci, coachowie, prawnicy, pracownicy socjalni, asystenci.
Ku lepszemu życiu
Jak skutecznie pomagać pokazuje przedsięwzięcie „Chcemy pracować – projekt aktywizacji zawodowej osób niepełnosprawnych”, zrealizowane przez poznańską Fundację Partycypacji Społecznej. Zadowolenia z udziału w projekcie nie kryje Beata Fertsch z Plewisk koło Poznania.
– Te kilka miesięcy zmieniło moje życie. Uwierzyć w siebie pozwoliły mi spotkania z doradcą zawodowym i psychologiem. Z kolei dzięki szkoleniu z zakresu księgowości zdobyłam nowe umiejętności. Poznałam też ciekawych ludzi – opowiada. – Zawodowy staż odbyłam w firmie Britannia Logistics, gdzie przez rok pracowałam jako asystentka ds. finansowych i organizacyjnych. Od kilku tygodni pracuję w nowej firmie, na stanowisku związanym z BHP. Dzięki udziałowi w projekcie nie bałam się podjąć kolejnego zawodowego wyzwania. Na rozmowę kwalifikacyjną szłam pewna swoich kwalifikacji. Dla osób takich ja – borykających się z niepełnosprawnością, ale przy tym poszukujących nowych doświadczeń, unijne projekty są szansą na pozytywną zmianę. Mnie to spotkało – dodaje.
Fundacja Partycypacji Społecznej od sześciu lat aktywnie działa w zakresie włączenia społecznego, wspierając najbardziej potrzebujące grupy mieszkańców.
– Osoby z niepełnosprawnościami należą do szczególnie narażonych na wykluczenie z rynku pracy. Często są oni (błędnie) postrzegani jako mniej kompetentni i elastyczni. Wskutek długotrwałego bezrobocia lub braku wcześniejszych doświadczeń zawodowych, mają obawy związane z podjęciem aktywności zawodowej. Ważne jest zatem zapewnienie im kompleksowego wsparcia, które pomoże uwierzyć we własne umiejętności, a także wyposaży w niezbędne kwalifikacje – mówi Krystyna Kwiatkowska, dyrektor zarządzający Fundacji Partycypacji Społecznej w Poznaniu. – W ramach projektu 170 osób otrzymało indywidualne wsparcie. Każdy z uczestników spotkał się z doradcą zawodowym, aby opracować Indywidualny Plan Działania. Na jego podstawie dobieraliśmy odpowiednie szkolenie zawodowe i staż. Dodatkową formą wsparcia był trening umiejętności społecznych, którego celem było doskonalenie zdolności komunikacyjnych oraz budowanie własnego wizerunku w otoczeniu – dodaje.
Radą służyli też psychologowie, a na najbardziej potrzebujących czekała pomoc asystentów. Uczestnicy mogli także skorzystać z usług pośrednika pracy, który wspierał ich w poszukiwaniu pracy oraz pomagał w opracowywaniu dokumentów aplikacyjnych i przygotowywał do rozmowy rekrutacyjnej.
– W ciągu dwóch lat realizacji projektu: od sierpnia 2016 do lipca 2018 r., aż 118 osób podniosło lub nabyło kwalifikacje poszukiwane na rynku pracy, a 39 osób podjęło zatrudnienie i powróciło z sukcesem na rynek pracy. Nasze doświadczenia wskazują, że osoby z niepełnosprawnościami mogą być pełnoprawnymi uczestnikami życia zawodowego i z powodzeniem angażować się w wykonywanie powierzonych obowiązków. Wielu pracodawców przekonało się, że taki pracownik nie stanowi obciążenia dla firmy, a jest cennym nabytkiem, w który warto inwestować – podkreśla Krystyna Kwiatkowska.
Projekt „Chcemy pracować! – projekt aktywizacji zawodowej osób niepełnosprawnych” realizowany był w ramach Poddziałania 7.1.2. Aktywna integracja – projekty konkursowe. Całkowita wartość przedsięwzięcia to ponad 1,8 mln zł, z czego unijne dofinansowanie wyniosło ok. 1,6 mln zł.
Pomoc na miarę potrzeb
Szansą na wyjście z życiowego zakrętu dla niepełnosprawnych z powiatu konińskiego, słupeckiego, tureckiego i kolskiego był projekt „Aktywni i niezależni” prowadzony przez Fundację im. Doktora Piotra Janaszka „Podaj dalej”. Jedną z uczestniczek była Joanna Perlińska ze Sławska.
– Kiedy zgłosiłam się do projektu, byłam po operacji. Korzystałam z rehabilitacji i fizjoterapii. Do pomocy miałam asystenta, na którego mogłam liczyć w każdej sytuacji – opowiada. – Uczestniczyłam też w warsztatach integracyjnych, na których poznałam wielu wspaniałych ludzi. Cieszę się, że dzięki projektowi mogłam wyjść z domu. Ta pomoc była także wielkim wsparciem dla mojej rodziny, która była już mocno zmęczona opieką – podkreśla.
Pomoc w ramach projektu skierowana była do osób ze znacznym lub umiarkowanym rodzajem niepełnosprawności i ich opiekunów. Uczestnikami projektu były osoby, u których zdiagnozowano uszkodzenie rdzenia kręgowego, uszkodzenie mózgowo-czaszkowe, mózgowe porażenie dziecięce, zespół Downa, zespół Aspergera, autyzm, zaburzenia psychiczne.
– Chcieliśmy być motorem napędowym dla osób, które poprzez swoją niepełnosprawność, wycofały się z aktywnego życia. Z myślą o nich przygotowaliśmy szeroki zakres wsparcia: od usług asystencko-opiekuńczych (zajęcia terapeutyczne, logopedyczne, coachingu, psychologiczne i profilaktyki zdrowia) po zajęcia rehabilitacyjno-sportowe, aktywną rehabilitacje i warsztaty niezależnego życia dla dorosłych z niepełnosprawnością – mówi Margareta Dorabiaska-Muś, koordynatorka projektu. – Pomocą objęliśmy też opiekunów faktycznych, oferując zajęcia z terapeutami, psychologami i fizjoterapeutami oraz organizując specjalistyczne szkolenia – dodaje.
Łącznie wsparciem objętych zostało 143 osoby oraz 67 opiekunów.
– Podopieczni zwiększyli swoją samodzielność. Wielu nauczyło się wykonywać proste czynności, w których do tej pory byli wyręczani przez opiekunów, jak przygotowywanie posiłków czy sprzątanie – mówi Margareta Dorabiaska-Muś.
Projekt „Aktywni i niezależni” realizowany był od września 2016 r. do sierpnia 2019 r. Całkowita wartość przedsięwzięcia to ponad 2 mln zł, z czego unijne dofinansowanie wyniosło ok. 1,7 mln zł.
Łukasz Karkoszka
