Jest pewne, że gospodarkę krajową czeka spowolnienie, a może nawet recesja. Jak UE pomaga w nowych wyzwania związanych z trwającą pandemią?
Wspólną europejską reakcję na pandemię COVID-19 koordynuje Komisja Europejska. Podejmuje ona zdecydowane działania, aby wzmocnić sektor zdrowia publicznego i złagodzić społeczno-gospodarcze skutki koronawirusa w Unii Europejskiej. Uruchamia wszystkie dostępne środki, aby pomóc państwom członkowskim skoordynować ich krajowe działania. Udostępnia obiektywne informacje o rozprzestrzenianiu się wirusa i skutecznych sposobach powstrzymania go.
Zadanie Komisji Europejskiej polega głównie na wspieraniu państw członkowskich w przezwyciężeniu kryzysu i wydawaniu zaleceń dotyczących wspólnego kierunku działań.
Komisja chce uniknąć podejmowania przez państwa członkowskie nieskoordynowanych, a nawet sprzecznych działań, które w konsekwencji osłabiają wspólne wysiłki w walce z epidemią.
Dlatego też niezbędna jest koordynacja i wydawanie zaleceń w obszarze zdrowia publicznego, a także transportu, kontroli granicznej, rynku wewnętrznego i handlu.
Komisja uruchomiła mechanizm koordynacji działań w sytuacjach kryzysowych i pełni rolę koordynatora pomiędzy europejskimi ministrami zdrowia i ministrami spraw wewnętrznych.
Cele Komisji Europejskiej w zakresie walki z epidemią koronawirusa:
1. zapewnienie odpowiedniego zaopatrzenia w środki ochrony i materiały medyczne w całej Europie,
2. złagodzenie skutków finansowych dla obywateli i całej gospodarki dzięki pełnej elastyczności reguł fiskalnych UE,
3. stworzenie inicjatywy inwestycyjnej w odpowiedzi na koronawirusa, o budżecie 37 mld euro, która ma zapewnić płynność małym przedsiębiorstwom i sektorowi opieki zdrowotnej,
4. zapewnienie spójnych wytycznych dla państw członkowskich odnośnie do środków stosowanych na granicach, aby chronić zdrowie obywateli, a równocześnie umożliwić swobodny przepływ niezbędnych towarów,
5. czasowe ograniczenie podróży do Unii Europejskiej, które nie są niezbędne.
Priorytety Komisji Europejskiej w zakresie walki z epidemią koronawirusa:
- Ograniczenie nachylenia krzywej zakażeń, aby zapewnić europejskim systemom opieki zdrowotnej i ich pracownikom czas i miejsce na opiekę nad osobami, które tego będą potrzebować:
UE musi kierować się dowodami naukowymi. Komisja powołała radę wybitnych naukowców składającą się z czołowych epidemiologów i wirusologów, którzy mają przewidywać rozwój sytuacji i opracować wytyczne i oparte na dowodach strategie dla Unii.
- Zapewnienie wszystkim obywatelom zdrowia i bezpieczeństwa: ochrona ludzi przed rozprzestrzenianiem się wirusa przy jednoczesnym utrzymaniu przepływu towarów:
Wytyczne dla rządów krajowych dotyczące środków stosowanych na granicach opracowano, aby zagwarantować ochronę zdrowia naszych obywateli. Równocześnie trzeba zapewnić, aby do pacjentów, placówek służby zdrowia, zakładów produkcyjnych i sklepów docierały towary i niezbędni pracownicy.
Konkretne działania Komisji Europejskiej w celu walki z epidemią koronawirusa:
I. Zaostrzenie środków ochrony zdrowia na granicach strefy Schengen przy jednoczesnym zapewnieniu swobodnego przepływu towarów
Na wniosek Komisji, wszystkie państwa członkowskie strefy Schengen wprowadziły bezprecedensowe tymczasowe ograniczenia dotyczące wszystkich podróży do UE poza przypadkami niezbędnymi. Przewidziano zamknięcie granic zewnętrznych obszaru Schengen na okres co najmniej 30 dni. Państwa członkowskie odpowiadają za odmówienie wjazdu poszczególnym obywatelom państw trzecich ze względów zdrowia publicznego. W celu zapewnienia swobodnego przepływu towarów, Komisja zwróciła się o wyznaczenie wszystkich właściwych przejść granicznych w ramach transeuropejskiej sieci transportowej (TEN-T) jako przejść granicznych dla tzw. „zielonych korytarzy”. Wezwano państwa członkowskie do czasowego zawieszenia wszystkich obecnych na ich terytorium zakazów jazdy. Przejścia graniczne dla zielonych korytarzy powinny być otwarte dla wszystkich pojazdów towarowych, bez względu na przewożone przez nie towary, a przekraczanie granicy, w tym wszelkie kontrole i badania stanu zdrowia, nie powinny trwać dłużej niż 15 minut.
II. Pomoc konsularna i repatriacja obywateli UE
Komisja oraz Europejska Służba Działań Zewnętrznych, w tym za pośrednictwem swojej sieci lokalnych korespondentów konsularnych w 142 delegaturach UE w państwach trzecich, wspierają państwa członkowskie w zapewnianiu pomocy konsularnej obywatelom UE. Obejmuje to współpracę na poziomie UE w celu umożliwienia obywatelom UE powrotu do kraju oraz doradztwo w kwestiach dotyczących wprowadzanych na całym świecie ograniczeń w podróży.
Komisja wspiera państwa członkowskie w koordynowaniu pomocy i w repatriacji obywateli UE ze wszystkich zakątków świata do swojego kraju. Natychmiast po uruchomieniu przez państwo członkowskie Unijnego Mechanizmu Ochrony Ludności, Komisja koordynuje wszystkie działania wraz z Europejską Służbą Działań Zewnętrznych i państwami członkowskimi w stolicach UE. ERCC może również współfinansować do 75 proc. kosztów transportu.
III. Wsparcie gospodarcze
Komisja aktywnie monitoruje również skutki gospodarcze koronawirusa w państwach członkowskich i poza nimi. Komisja już w zimowej prognozie gospodarczej zidentyfikowała COVID-19 jako nowe zagrożenie dla gospodarki europejskiej. Znaczna niepewność na tym etapie bardzo utrudnia przewidywanie wpływu wirusa na Europę.
Inicjatywa inwestycyjna na rzecz zwalczania koronawirusa powstała z myślą o:
- systemach opieki zdrowotnej;
- małych i średnich przedsiębiorstwach;
- rynkach pracy;
- innych potrzebujących ochrony elementach naszej gospodarki.
Aby 25 mld euro środków z europejskich inwestycji publicznych można było jak najszybciej udostępnić na zażegnanie kryzysu wywołanego pojawieniem się koronawirusa, Komisja zrezygnowała w tym roku z żądania od państw członkowskich zwrotu niewydanych pieniędzy z zaliczek, jakie otrzymały w ramach europejskich funduszy strukturalnych i inwestycyjnych.
Państwa członkowskie zostaną zobowiązane do przyspieszenia swoich inwestycji w ramach funduszy strukturalnych. Wykorzystują one te środki na współfinansowanie krajowe, które w normalnych warunkach same musiałyby zapewnić, by otrzymać kolejną transzę z funduszy strukturalnych. Zważywszy na średnie poziomy współfinansowania w państwach członkowskich, za pomocą 7,5 mld euro będzie można odblokować i wykorzystać w całej UE szacunkowo od 17,5 do 18 mld środków z funduszy strukturalnych.
IV. Zapewnienie środków ochrony osobistej
Zamówienia wspólne dla państw członkowskich są użytecznym sposobem na to, by razem i w sposób koordynowany przez Komisję Europejską dokonać zakupu towarów na rynkach. W rozstrzygniętym zamówieniu dla 25 państw członkowskich, oferenci złożyli oferty obejmujące ilości wymagane przez poszczególne państwa w odniesieniu do każdej objętej zamówieniem pozycji.
Zamówienie wspólne obejmuje maski, rękawiczki, gogle ochronne, osłony twarzy, maski chirurgiczne i kombinezony. Dzięki temu szpitale, pracownicy służby zdrowia, domy opieki i osoby, które tego potrzebują, będą dysponowały niezbędnymi środkami, aby ochronić się przed wirusem i ograniczyć jego rozprzestrzenianie się. Środki ochronne powinny być dostępne dwa tygodnie* po podpisaniu przez państwa członkowskie umów z oferentami, które powinno nastąpić bardzo szybko.
Ponadto Komisja Europejska podjęła decyzję o utworzeniu w ramach rescEU strategicznych zapasów sprzętu medycznego i środków medycznych. Będą to m.in. respiratory, maski ochronne i wyposażenie laboratoryjne, aby pomóc krajom UE potrzebującym takiego wsparcia. Komisja sfinansuje 90 proc. takich zapasów. Będą one przechowywane w jednym państwie członkowskim lub kilku. Państwa te będą odpowiedzialne za zamówienia środków medycznych. Ich dystrybucją zarządzać będzie Centrum Koordynacji Reagowania Kryzysowego, które dopilnuje, aby trafiły one tam, gdzie są najbardziej potrzebne.
V. Wsparcie badań
Lepsze zrozumienie COVID-19 i jego rozprzestrzeniania się jest niezbędne w celu wykrycia choroby, leczenia i ochrony pacjentów, a docelowo kontrolowania epidemii. Dlatego też 30 stycznia 2020 r. Komisja Europejska wystosowała zaproszenie do składania wniosków o wyrażenie zainteresowania zatytułowane „Pogłębianie wiedzy w zakresie klinicznej i publicznej reakcji na epidemię [COVID-19]” z budżetem w wysokości 47,5 mln euro. 17 projektów badawczych zostało wybranych do finansowania w drodze oceny przez niezależnych ekspertów.
Projekty te przyczynią się do lepszego zrozumienia nowego koronawirusa (SARS-CoV-2), do skuteczniejszego postępowania klinicznego z pacjentami zakażonymi tym wirusem, a także do zwiększenia gotowości i reakcji publicznej służby zdrowia na wybuch epidemii.
Ponadto, w ramach osobnej inicjatywy, ogłoszono zaproszenie do składania wniosków dotyczących badań, których celem jest wspieranie projektów opracowujących metody leczenia i diagnostyki umożliwiające lepsze opanowanie ognisk COVID-19 oraz zwiększenie gotowości na ewentualne przyszłe ogniska.
VI. Transport i prawa pasażerów
Komisja Europejska podejmuje zdecydowane działania, aby złagodzić społeczno-gospodarcze skutki epidemii COVID-19 dla mobilności i jej wpływ na sektor transportu.
Komisja opublikowała wytyczne interpretacyjne, w których wyjaśnia, w jaki sposób należy stosować niektóre przepisy prawodawstwa unijnego w zakresie praw pasażerów w kontekście epidemii COVID-19. Ma to zapewnić jasność i pewność prawa wszystkim zainteresowanym stronom. Pasażerowie mogą mieć pewność, że ich prawa są chronione. Na przykład jeżeli ich podróż została odwołana, mogą wybrać zwrot kosztów, zmianę planu podróży albo podróż w późniejszym terminie. Jednocześnie w wytycznych sprecyzowano, że obecne okoliczności zostały zakwalifikowane jako „nadzwyczajne”, co oznacza, że w przypadku odwołania lotu w terminie krótszym niż dwa tygodnie przed datą wyjazdu odszkodowanie nie przysługuje.
Polecamy również Specjalny portal Komisji Europejskiej: Działania w kontekście koronawirusa.
Źródło: wielkopolska.eu
