Światowa Organizacja Zdrowia alarmuje: 350 mln ludzi na świecie cierpi z powodu depresji. To aż pięć procent populacji. Tymczasem depresja jest jedną z wielu chorób psychicznych, które mogą nas dotknąć w każdym wieku, niezależnie od miejsca zamieszkania i warunków życiowych. W Wielkopolsce powstaje coraz więcej ośrodków, gdzie dzięki dofinansowaniu z Programu Regionalnego, można znaleźć pomoc.
Co czwarty Polak ma lub miał problemy psychiczne. Depresja, nerwice, zaburzenia lękowe i fobie, zachowania kompulsywne – to tylko niektóre choroby, z jakimi się mierzymy. Wpływają na nie przewlekły stres zawodowy, skłonności do uzależnień i nałogi, ale także zanieczyszczenia środowiska. Impuls do zmian niepokojących statystyk daje Wielkopolska. W regionie powstaje coraz więcej Środowiskowych Centrów Zdrowia Psychicznego (ŚCZP). To miejsca pomocy psychologicznej dla osób doświadczających kryzysów psychicznych. Pacjentom, w powrocie do zdrowia, pomagają tam multidyscyplinarne zespoły, złożone m.in. z lekarzy, pielęgniarek, psychologów, psychiatrów i terapeutów.
Holistyczne spojrzenie
Spore doświadczenie w prowadzeniu ŚCZP ma poznańskie Centrum Medyczne HCP im. Jana Pawła II.
W 2018 roku rozpoczęto tam duży projekt, dofinansowany z Funduszy Europejskich, którego celem jest zapewnienie zintegrowanej formy opieki zdrowotnej i społecznej osobom z zaburzeniami psychicznymi, zagrożonym wykluczeniem społecznym lub ubóstwem.
- Działaniami zamierzamy objąć 790 osób, z czego sporą część stanowią osoby poniżej 18. roku życia – mówi Lesław Lenartowicz, prezes zarządu Szpitala HCP. - Co istotne, samo Środowiskowe Centrum Zdrowia Psychicznego to nie wszystko, co oferujemy uczestnikom. Nasi partnerzy także aktywnie realizują swoje działania. Fundacja AKME prowadzi Klub Umiejętności Społecznych, a Miasto Poznań – Miejskie Centrum Interwencji Kryzysowej, które zapewnia obsługę telefoniczną w godzinach nocnych – dodaje.
Chorzy mogą liczyć na lekarskie porady psychologiczne i psychiatryczne, sesje psychoterapeutyczne, wizyty domowe, opiekę pielęgniarską, ale też wyjścia do kina, muzeum czy restauracji, które ułatwiają ponowną integrację społeczną.
- Jesteśmy już na półmetku realizacji projektu. Do tej pory wsparciem objęliśmy prawie 460 potrzebujących. Najchętniej, uczestnicy korzystają ze spotkań z doradcą zawodowym, porad psychologa, prawnika i dietetyka – wymienia Lesław Lenartowicz. - Nasza pomoc świadczona jest bezpłatne, a wsparcia udzielamy niemal „od ręki”.
Największą zaletą projektu jest holistyczne podejście do pacjenta.
- Nie skupiamy się wyłącznie na chorobie. Patrzymy na całego człowieka i jego otoczenie. Od dawna wiadomo, że samo wsparcie psychiatry i psychologa nie wystarczy, aby wrócić do pełni zdrowia. Choremu należy też pomóc w powrocie do aktywnego życia zawodowo-społecznego – przekonuje Lesław Lenartowicz.
Więcej informacji na temat projektu udziela działająca przez całą dobę rejestracja: 61 22 74 338.
Całkowity koszt projektu „Zapewnienie zintegrowanych środowiskowych form opieki zdrowotnej i społecznej osobom z zaburzeniami psychicznymi na terenie Miasta Poznania” to ponad 18,5 mln zł. Dofinansowanie z WRPO 2014+ to kwota prawie 18 mln zł. Przedsięwzięcie zakończy się w lutym 2022 roku.
Wsparcie dla młodzieży...
Znacznie szybsze niż jeszcze dekadę temu tempo dorastania, burza hormonów, słabe relacje z najbliższymi, poczucie konieczności dostosowania się do ciągle zmieniających się trendów rodzą wiele trudnych emocji i mogą prowadzić do osamotnienia, niskiej samooceny, a nawet depresji. Dlatego grupą szczególnie narażoną na problemy natury psychicznej są młodzi ludzie. Niestety wnioski z raportu Sieci Obywatelskiej Watchdog Polska o polskiej psychiatrii dzieci i młodzieży są mocno niepokojące. Standard Światowej Organizacji Zdrowia to 10 psychiatrów na 100 tys. populacji małoletnich, w Polsce jest ich 379 na ponad 7 mln dzieci.
Podczas gdy polska psychiatria boryka się dużymi niedoborami specjalistów, wsparcie przychodzi z Brukseli, która kieruje do nas pieniądze umożliwiające finansowanie potrzebnych inicjatyw. Jedną z nich realizuje Instytut Psychoedukacji w Swarzędzu, w partnerstwie z Fundacją Ciszum oraz tutejszym starostwem powiatowym.
- Dostrzegamy poważną zapaść w psychiatrii dzieci. Dlatego postanowiliśmy rozwinąć działalność naszego instytutu, a pomoc skierować głównie do najmłodszych – mówi Joanna Michalak, psychoterapeuta Instytutu Psychoedukacji. - W czerwcu ruszyło Środowiskowe Centrum Zdrowia Psychicznego, które znacząco różni się od placówek prowadzonych przez Narodowy Fundusz Zdrowia. Przede wszystkim, kontakt z psychiatrą, który zwykle jest na pierwszej linii frontu, to u nas ostateczność. Udział w projekcie rozpoczyna się od spotkania z koordynatorem zdrowienia. To osoba odpowiedzialna za wstępną diagnozę, na podstawie której tworzy się tzw. indywidualny plan zdrowienia i według niego ustala dalsze postępowanie. Nie każdy pacjent potrzebuje pomocy specjalisty, w tym psychologa czy psychiatry. Dla wielu osób wizyta w ich gabinecie to powód do wstydu i obawa przed stygmatyzacją. Czasem wystarczy skierowanie np. na grupową terapię integracyjną – dodaje.
W ofercie swarzędzkiego ŚCZP jest m.in. psychoterapia indywidualna, grupowa i rodzinna. Działa tu także Zespół Leczenia Środowiskowego, którego zadaniem jest pomoc pacjentom niemogącym dotrzeć do centrum. W placówce powstał także Dzienny Oddział Diagnostyczny dla Dzieci i Młodzieży. Jego zadaniem jest przeprowadzenie badania i postawienie diagnozy bez konieczności hospitalizacji. Pracuje tu wykwalifikowana kadra składająca się z psychologów, psychiatrów, pedagogów, seksuologów, neurologów czy endokrynologów. To nie wszystko. W ramach współpracy z Fundacją Ciszum, która zajmuje się działem profilaktyki i rehabilitacji, projekt dotrze niebawem także do szkół (w postaci treningów kompetencji społecznych). Łącznie, działaniami objętych zostanie 300 osób oraz ich bliscy.
- Bez wsparcia unijnego, nasze plany nie doszłyby do skutku. Wiem, że nie jesteśmy jedynym ośrodkiem, który stworzył ŚCZP. To bardzo cieszy, bo już w tej chwili widzę poprawę w sferze dostępu do psychiatrii w regionie - mówi Joanna Michalak.
Całkowity koszt projektu „Środowiskowe Centrum Zdrowia Psychicznego Bliżej Ciebie” to kwota ponad 6,7 mln zł. Dofinansowanie WRPO 2014+ wyniosło prawie 6,5 mln zł. Działania zakończą się w grudniu 2020 roku.
… i kobiet w ciąży
Szczególną opiekę psychologiczną i wsparcie należy także zapewnić przyszłym mamom, a także tym paniom, które niedawno urodziły dzieci. Ciąża i okres poporodowy to dla każdej kobiety szczególny czas, nie tylko radości i wyczekiwania, ale także lęku, nierzadko smutku i depresji (tzw. baby blues).
Badania dowodzą, że nawet 15 procent kobiet w ciąży może cierpieć na zaburzenia depresyjne. Niestety, w Polsce nadal brakuje miejsc, w których mogłyby one szybko otrzymać specjalistyczną pomoc psychologiczną i psychiatryczną. Cenną inicjatywę podjęło poznańskie Centrum Medyczne DREWS oferujące kompleksową opiekę nad kobietami w ciąży. W czerwcu 2020 roku rozpoczęto realizację projektu, zakładającego powstanie Środowiskowego Centrum Zdrowia Psychicznego.
- Nasze pacjentki często skarżyły się na niepokojące stany, takie jak smutek, problemy z koncentracją czy niekontrolowany lęk. Dzięki stworzeniu ŚCZP, możemy wspierać je i pomagać także na tej płaszczyźnie – mówi Agnieszka Drews, prezes Centrum.
Dzięki projektowi, kobiety w ciąży, korzystające z oferty Centrum Medycznego DREWS, objęte są bezpłatną pomocą psychologiczną i psychiatryczną. Wykwalifikowany zespół specjalistów pomaga przejść przez czas ciąży spokojnie i bezpiecznie. Wsparciem objęte są także rodziny pacjentek.
Projekt nie koncentruje się jednak wyłącznie na pomocy kobietom w ciąży. W szerokiej ofercie znajduje się również psychoedukacja skierowana do rodzin osób chorujących psychicznie. Działa tu także klub wsparcia seniorów oraz poradnictwo. Można liczyć na porady dietetyków, mediatorów, prawników i pedagogów.
- Środowiskowe Centrum Zdrowia Psychicznego powstało z myślą o udzielaniu mieszkańcom Poznania wsparcia psychologicznego i pomocy psychiatrycznej. Ponieważ na takie zaburzenia składają się różne czynniki, nasza pomoc także jest kompleksowa i dopasowana do potrzeb każdego pacjenta. Tak duże przedsięwzięcie nie mogłoby zostać zrealizowane bez wsparcia z Funduszy Europejskich. Cieszę się, że UE promuje takie działania. To dobry znak i nadzieja na przyszłość – mówi Agnieszka Drews.
Szczegółowych informacji osobom zainteresowanym udziałem w projekcie udziela konsultant pod numerem telefonu 790 707 401 lub adresem mailowym kontakt@centrumdrews.pl.
Całkowity koszt projektu „Środowiskowe Centrum Zdrowia Psychicznego DREWS w Poznaniu” to kwota prawie 8,2 mln zł. Wsparcie z WRPO 2014+ wyniosło ponad 7,7 mln zł. Projekt zakończy się w w marcu 2023 roku.
To nie wszystko
Kolejna dobra wiadomość dla wielkopolskich pacjentów ogłoszona została w połowie wakacji.
28 lipca wicemarszałek Wojciech Jankowiak i prezes zarządu spółki Termedia Janusz Michalak podpisali umowę, dzięki której możliwe będzie dofinansowanie projektu zakładającego powstanie Środowiskowego Centrum Zdrowia Psychicznego Poznań-Północ.
- To czwarta umowa podpisywana przez mnie w ramach projektu powstawania w Wielkopolsce Środowiskowych Centrów Zdrowia Psychicznego. Docelowo będzie ich jedenaście – mamy zaplanowane dla nich dofinansowanie w łącznej kwocie ponad 85 milionów złotych. Gdy wszystkie będą działać, w znacznej części województwa, osoby z zaburzeniami psychicznymi i ich rodziny będą mogły uzyskać pomoc – zapowiada wicemarszałek Wojciech Jankowiak.
Wsparciem w ramach ŚCZP Poznań-Północ objętych zostanie 700 mieszkańców miasta z zaburzeniami psychicznymi, w tym 450 zagrożonych wykluczeniem społecznym. Dodatkowo, 250 osób z ich otoczenia będzie mogło skorzystać z konsultacji i działań edukacyjnych.
Dominik Wójcik
