Mija rok od pojawienia się wirusa SARS-CoV-2 w Polsce. W tym czasie ponad 400 mln zł z UE pomogło ratować zdrowie Wielkopolan i rodzime biznesy.
Pierwsze zachorowania na koronawirusa w Polsce zanotowano na początku marca 2020 roku. Reakcja unijna na to zagrożenie była szybka i zdecydowana. Decyzje o przesunięciach środków unijnych na walkę z wirusem zapadały niemal natychmiast, zarówno w Brukseli, jak i w Poznaniu.
Od początku pandemii COVID-19 Samorząd Województwa Wielkopolskiego rozpoczął prace nad szeregiem instrumentów wsparcia. Efekty przyszły już wczesną wiosną. Wielkopolska, jako pierwszy region w kraju, otrzymała zgodę KE na przesunięcia w budżecie Wielkopolskiego Regionalnego Programu Operacyjnego na lata 2014-2020. Przygotowany pakiet antykryzysowy, choć podlegał ciągłym modyfikacjom, obejmował różne sektory, które ucierpiały z powodu epidemii: od zdrowia, po gospodarkę. Na dzisiaj, ta pomoc unijna dla Wielkopolski oscyluje w granicach ponad 400 mln zł. To sporo, zważywszy na fakt, że już rok temu, wolnych środków w programie regionalnym było bardzo mało z powodu kończącej się perspektywy.
Oczywiście, ta kwota może jeszcze ulec podwyższeniu, ale już teraz można dokonać pierwszych podsumowań.
Zacznijmy od zdrowia…
Od samego początku epidemii szpitale, placówki medyczne, ośrodki opieki społecznej w województwie wymagały pomocy. Pamiętamy choćby apele medyków z wiosny 2020 roku, że nie mają kombinezonów, maseczek czy środków do dezynfekcji rąk. Stąd też działania samorządowe w oparciu o środki UE koncentrowały się (i nadal się ogniskują) wokół zakupów profesjonalnego sprzętu, wyposażenia, środków ochrony osobistej czy testów do diagnozowania COVID-19. Łączna kwota wsparcia przewidziana obecnie dla sektora opieki zdrowotnej to ponad 100 mln zł.
Pomoc trafia m.in. do 47 szpitali powiatowych, wojewódzkich i klinicznych w naszym regionie. Kupowane są respiratory, łóżka i środki ochrony osobistej, testy do diagnozowania wirusa, a wkrótce ambulanse. Wyposaża się laboratoria, wspiera ambulatoria opieki specjalistycznej, stacje pogotowia ratunkowego czy zakłady opiekuńczo-lecznicze.
Istotne było też wsparcie szpitali klinicznych w regionie. 17 mln zł pozwoliło na realizację projektów zdrowotnych, które nie mogłyby być kontynuowane w czasie pandemii. Mowa tu choćby o badaniach przesiewowych słuchu czy rehabilitacji pacjentów z mózgowym porażeniem dziecięcym.
Na uwagę zasługuję projekt „REGIONAL COVID-HUB”. 2,4 mln zł dotacji unijnej zostało przeznaczone na opracowanie badań, które pozwolą naukowcom z Instytutu Chemii Bioorganicznej PAN odtworzyć m.in. historię przebiegu pandemii w naszym województwie.
Dla przedsiębiorców
Z powodu częściowego lub całkowitego (w przypadku niektórych branż) zamknięcia gospodarki, trudne chwile przeżywa sektor prywatny. Dlatego sporą pulę pieniędzy unijnych przeznaczono na ratowanie miejsc pracy, utrzymanie zatrudnienia czy aktywności firm w branżach najmocniej dotkniętych kryzysem. Do wielkopolskich przedsiębiorców trafia prawie 95 mln zł w postaci grantów na kapitał obrotowy. Dotychczas do otrzymania unijnej pomocy zakwalifikowano wnioski 2900 podmiotów (około 85 proc. firm już otrzymało pieniądze).
To nie jedyna pomoc. Wiosną 2020 roku wprowadzono na rynek spore preferencje w pożyczkach i poręczeniach dla MŚP w ramach inicjatywy JEREMIE 2 (z WRPO 2014+). Przedsiębiorcy mogli liczyć na dodatkowe ułatwienia, tj. możliwość zastosowania dodatkowej karencji w spłacie pożyczki, skorzystania z tzw. wakacji kredytowych czy wydłużenia terminu obowiązywania poręczeń.
Reakcja unijna na zagrożenie koronawirusem była szybka i zdecydowana. Decyzje o przesunięciach środków unijnych na walkę z wirusem zapadały niemal natychmiast, zarówno w Brukseli i Poznaniu. Wielkopolska, jako pierwsza w kraju otrzymała zgodę KE na zmiany w programie regionalnym.
Do pomocy przedsiębiorcom dotkniętych kryzysem zaangażowano także fundusze unijne zwrócone z inicjatyw JEREMIE i JESSICA (wdrażanych w perspektywie finansowej 2007-2013). Powstał nowy instrument, w postaci pożyczki płynnościowej na rzecz sektora MŚP dotkniętego skutkami epidemii. Łącznie na ten cel przeznaczono około 200 mln zł.
Pracownicy mikro-, małych i średnich przedsiębiorstw oraz organizacji pozarządowych wciąż mogą korzystać z dofinansowania unijnego do wynagrodzeń oraz należnych od tych wynagrodzeń składek na ubezpieczenia społeczne i części kosztów prowadzenia działalności gospodarczej. Dystrybucją środków zajmuję się Wojewódzki Urząd Pracy w Poznaniu i Powiatowe Urzędy Pracy.
…oraz samorządów
Pomoc unijną otrzymały spółdzielnie socjalne i stowarzyszenia (za pośrednictwem Ośrodków Wsparcia Ekonomii Społecznej), które na co dzień zajmują się najsłabszymi, ale w czasie pandemii sami znaleźli się w trudnej sytuacji.
Ponad 24,5 mln zł przeznaczono też na projekt „STOP COVID-19. Bezpieczne systemy pomocy w Wielkopolsce”, który jest realizowany przez Regionalny Ośrodek Polityki Społecznej w Poznaniu. Filarem pomocy jest przyznanie ponad 140 grantów samorządom prowadzącym jednostki systemu pomocy i integracji społecznej oraz pieczy zastępczej na terenie Wielkopolski. Samorządy mogą je wydać na zakup testów na COVID-19, doposażenie stanowisk pracy w placówkach w środki ochrony indywidualnej i sprzęt niezbędny do walki z epidemią. Ponadto, granty przeznaczone zostaną na dodatkowe wynagrodzenie dla zatrudnionych m.in. asystentów rodziny, pracowników socjalnych, opiekunek środowiskowych itd.
W ostatnich tygodniach 2020 roku zakończyło się przyjmowanie wniosków w konkursie na kształcenie zawodowe młodzieży. Nabór przygotowany został w odpowiedzi na wprowadzone przez rząd, czasowe ograniczenia funkcjonowania jednostek systemu oświaty i wdrożenie nauczania hybrydowego i zdalnego. Konkurs polegał na wsparciu wielkopolskich szkół zawodowych w zakresie wyposażenia ich w sprzęt niezbędny do prowadzenia edukacji zdalnej.
Aby go zakupić wystarczył prosty wniosek na kwotę od 50 do nawet 450 tysięcy złotych. Ostatecznie z pieniędzy skorzystały 222 szkoły w regionie w ramach 87 różnych projektów. Łącze wsparcie z UE wyniosło ponad 25 mln zł.
To już rok – Fundusze Europejskie z pandemią w tle.
MARK
