Nie tylko przedsiębiorcy są źródłem innowacji. Wiele niezwykłych pomysłów ma swój początek w murach uczelni: uniwersytetów, politechnik, akademii. W Wielkopolsce nie szczędzi się pieniędzy na ich rozwój. Wzmacnianie innowacyjnej przestrzeni badawczej to jedna z najważniejszych dziedzin wspieranych przez Fundusze Europejskie dla Wielkopolski. Przykładami są m.in. poznański Uniwersytet Artystyczny, Uniwersytet Medyczny czy Collegium Da Vinci.
Od ponad trzech dekad Unia przeznaczyła na programy napędzające badania i rozwój setki miliardów euro. Granty badawcze, projekty naukowe, prototypowanie, testowanie to wszystko składa się na rzeczywistość jednostek naukowych w całej europejskiej wspólnocie. Badania przyczyniają się bezpośrednio do rozwoju dobrobytu w Europie, a co za tym idzie realnie wpływają na życie każdego z nas.
W Wielkopolsce również nie szczędzi się pieniędzy na ten cel. Tylko w ramach Wielkopolskiego Regionalnego Programu Operacyjnego na lata 2014-2020, a dokładnie osi priorytetowej I „Innowacyjna i konkurencyjna gospodarka”, z której wspiera się podobne przedsięwzięcia, już zakontraktowano ponad 1,6 mld zł.
Nowa prototypownia w starej fabryce
Ambitnego projektu podjął się Uniwersytet Artystyczny im. M. Abakanowicz, który dzięki unijnemu dofinansowaniu za około dwa lata będzie mógł wprowadzić się do nowoczesnej prototypowni.
- Pomysł na stworzenie tego obiektu nie był jednorazowym impulsem, a konsekwencją działań podejmowanych przez naszą ponad stuletnią uczelnię niemal od chwili jej założenia – zapewnia prof. dr hab. Wojciech Hora, rektor uniwersytetu. - Na przełomie lat 70. i 80. ubiegłego wieku uczelnia miała największy wydział projektowy w kraju. Mimo to nie ustawaliśmy w rozwoju, stale współpracując z innymi jednostkami i przedsiębiorstwami w Polsce i na świecie. Przełomowy okazał się początek XXI wieku, kiedy zaczęliśmy pozyskiwać granty badawcze, znacząco przyspieszające rozwój naszego zaplecza maszynowego. Dwa lata temu utworzyliśmy Instytut Wdrażania Idei, którego misją jest kształtowanie jak najlepszych warunków dla rozwijania projektów badawczo-rozwojowych. To właśnie tu narodził się pomysł stworzenia prototypowni – wyjaśnia.
Prototypownia powstaje w budynku Starej Papierni przy ulicy Szyperskiej, w niedużej odległości od kampusu uniwersytetu. Ogromna przebudowa została uzgodniona z miejskim konserwatorem zabytków.
- Prace skupią się przede wszystkim na głównym budynku dawnej fabryki. Zostanie w całości przebudowany i wyremontowany, odbudowana zostanie też najwyższa kondygnacja, która uległa zniszczeniu w czasie wojny – mówi rektor. - Pozostałe dwa budynki zostaną zburzone, a na ich miejscu powstaną nowe konstrukcje z zachowaniem cennego charakteru ceglanej architektury całego zespołu – dodaje.
W zmodernizowanym obiekcie znajdą się pracownie i warsztaty, które razem będą tworzyły kompleks – Prototypownię Uniwersytetu Artystycznego im. M. Abakanowicz w Poznaniu. Będzie to swoiste centrum dla prowadzenia badań rozwojowych w zakresie wzornictwa przemysłowego, projektowania mebli czy nowoczesnych rozwiązań materiałowych. Znajdą się tam m.in. laboratoria obróbki drewna i metalu, tapicerskie, badań parametrycznych, biotworzyw i nowych materiałów, badań intuicyjności funkcjonalnej czy analiz wirtualnych. Wyposażenie kompleksu będzie się składało z najwyższej jakości urządzeń cyfrowych tworzących kompletne linie technologiczne. Pojawi się sprzęt, który rzadko można spotkać w profesjonalnych zakładach produkcyjnych, chociażby komora klimatyczna do badań starzeniowych czy cyfrowa giętarka do rur i profili. A wszystko po to, żeby swoje pomysły mogli tutaj testować zarówno naukowcy uniwersytetu, jak i interesariusze zewnętrzni.
- Zgodnie z założeniami projektu, 70% czasu pracy laboratoriów będzie przysługiwać aktywności niegospodarczej – badaniom, grantom badawczym czy projektom naukowym kadry uniwersytetu. Pozostały czas przeznaczony będzie na usługi B+R, prototypowanie i testowanie rozwiązań. Co ważne, pierwszeństwo będą miały firmy, które uzupełniają wkład finansowy uniwersytetu w realizowany projekt – zaznacza prof. Wojciech Hora.
Całkowity koszt projektu „Wzmocnienie potencjału badawczo-rozwojowego Uniwersytetu Artystycznego w Poznaniu poprzez współpracę z przemysłem i biznesem w ramach nowoutworzonej prototypowni” to kwota prawie 40 mln zł, z czego dofinansowanie z Funduszy Europejskich dla Wielkopolski wyniosło ponad 22,8 mln zł.
Warto było czekać
Ogromną inwestycję realizuje również Uniwersytet Medyczny w Poznaniu. Przy ulicy Rokietnickiej coraz poważniejszych kształtów nabiera Collegium Pharmaceuticum – obiekt, na który Wydział Farmaceutyczny czekał… 70 lat.
- Brak wystarczającej bazy lokalowej – to problem, z którym nasz wydział boryka się od 1947 roku – mówi prof. dr hab. Anna Jelińska, dziekan wydziału. - Regularnie wracano do pomysłu budowy nowego obiektu, swego czasu pojawił się nawet konkretny projekt. Nigdy jednak nie został zrealizowany. Wreszcie w 2016 roku, w swoim programie wyborczym, późniejszy rektor prof. dr hab. Andrzej Tykarski nadał temu pomysłowi nową jakość, a po kilku miesiącach, także rzeczywisty bieg – dodaje.
Budowa Collegium Pharmaceuticum jest realizacją wieloletnich marzeń władz wydziału i całej społeczności akademickiej o nowoczesnym miejscu pracy, pozwalającym w jeszcze lepszym stopniu rozwijać wysoki potencjał naukowy i dydaktyczny Wydziału Farmaceutycznego.
- Po 70. latach wreszcie uda się zebrać w jednym miejscu wszystkie jednostki wydziałowe – mówi prof. Anna Jelińska. - Do tej pory, nasi pracownicy i studenci byli rozproszeni po kilku budynkach na terenie całego miasta, w tym także w wynajmowanych, np. od Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza. To wreszcie się skończy – zapewnia.
Kompleks będzie składał się z trzech budynków. Dwa z nich będą służyły do celów dydaktyczno-naukowych.
- W trzecim, posadowionym pomiędzy budynkami dydaktycznymi, swoją siedzibę będzie miało Centrum Innowacyjnej Technologii Farmaceutycznej (CITF), którego głównym celem działalności będzie świadczenie usług badawczych i doradczych oraz realizacja prac rozwojowych. CITF, skupiające ekspertów z Wydziału Farmaceutycznego oraz dysponujące unikalną w skali regionu i kraju infrastrukturą badawczą, jest odpowiedzią na potrzebę wdrażania i komercjalizacji badań naukowych i prac rozwojowych nad lekiem. Będzie stanowiło platformę współpracy między przedsiębiorstwami i biznesem oraz zespołami badawczymi Wydziału Farmaceutycznego – mówi dziekan.
Zakupiona do CITF-u aparatura odzwierciedli zapotrzebowanie rynku farmaceutycznego, kosmetycznego i weterynaryjnego. W Centrum zorganizowane będą m.in. laboratoria mikrobiologiczne, fitochemiczne, syntezy, analizy i zaawansowanych procesów technologicznych, inżynierii genetycznej i hodowli komórkowej czy bioanalityczne.
Dwa budynki, jeden dydaktyczny i CITF, zostaną wkrótce oddane do użytku, natomiast drugi budynek dydaktyczny będzie gotowy w 2023 r.
- Budowa Collegium Pharmaceuticum zapewni nie tylko nową przestrzeń dydaktyczną dla jednostek Wydziału Farmaceutycznego, ale także możliwość realizowania projektów we współpracy z szeroko pojętym otoczeniem biznesowo-gospodarczym – mówi prof. Andrzej Tykarski. - Niezmiernie liczę na to, że podejmowane starania przełożą się na umocnienie wizerunku Uniwersytetu, jako znakomitej dydaktycznie i naukowo szkoły wyższej, a Collegium Pharmaceuticum stanie się prawdziwą dumą naszej społeczności – dodaje.
Całkowity koszt projektu „Budowa i wyposażenie Centrum Innowacyjnej Technologii Farmaceutycznej Uniwersytetu Medycznego im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu” to kwota ponad 33 mln zł., przy koszcie budowy CITF przekraczającym 50 mln zł. Dofinansowanie z Funduszy Unijnych dla Wielkopolski wyniosło 20 mln zł.
Dwa budynki, które wkrótce zostaną oddane do użytku, współfinansowane są z kredytu udzielonego przez Europejski Bank Inwestycyjny przy wsparciu Unii Europejskiej za pośrednictwem Europejskiego Funduszu na rzecz Inwestycji Strategicznych EFIS.
Nakłady na cały kompleks Collegium Pharmaceuticum planowane są w wysokości przekraczającej 150 mln zł.
Centrum na ukończeniu
Coraz bliżej otwarcia jest też Centrum Technologii Kreacyjnych przy ulicy Głogowskiej, budowane przez poznańskie Collegium Da Vinci. Władze uczelni mają nadzieję, że już pod koniec tego roku obiekt uda się oddać do użytku.
Na ponad 4 tys. metrów kwadratowych powstają wielofunkcyjne sale konferencyjne, studio motion capture (przechwytywania ruchu), studio foto-video, specjalistyczne pracownie komputerowe oraz laboratoria do projektowania i testowania produktów interaktywnych.
- Nasze Centrum będzie nastawione na współpracę z biznesem. Chcemy wspierać głównie mikro i małe przedsiębiorstwa, oferując im dostęp do infrastruktury – miejsca, urządzeń i usług, które w inny sposób były dla nich trudno osiągalne. Zamierzamy także zapewniać wsparcie w realizacji małych i całkiem dużych projektów – mówi dr inż. Robert J. Tomczak, dyrektor Centrum Innowacji i Wdrożeń Collegium Da Vinci. - To także ogromna szansa dla naszych studentów, którzy będą mogli rozwijać swoje umiejętności praktyczne współpracując przy realizacji tych projektów w ramach praktyk i staży czy uruchamiając własną działalność w ramach Akademickiego Inkubatora Przedsiębiorczości działającego przy Centrum – dodaje.
Centrum Technologii Kreacyjnych pozwoli zebrać w jednym miejscu mikro i małych przedsiębiorców, freelancerów i studentów, którzy współpracując, korzystając z doświadczenia i umiejętności załogi Collegium da Vinci oraz najnowocześniejszego sprzętu, będą mogli rozwijać się szybciej i efektywniej.
Całkowity koszt projektu „Centrum Technologii Kreacyjnych” to kwota 25 mln zł, z czego 17 mln zł pochodzi z Funduszy Europejskich dla Wielkopolski.
Dominik Wójcik
