W regionie podejmowanych jest wiele pozasystemowych działań zmierzających do wzrostu świadomości ekologicznej mieszkańców. Mimo cennych inicjatyw, nadal obserwuje się umiarkowane zaangażowanie w działania, jakie mieszkańcy sami mogą podejmować, by przyczyniać się do ochrony środowiska we własnym domu i otoczeniu. Zauważył to Związek Międzygminny Pilski Region Gospodarki Odpadami Komunalnymi.
Ekologia i ochrona środowiska to nie tylko wielki przemysł, nowy transport czy globalne eko-usługi. To także, a może i przede wszystkim, nasze codzienne nawyki - wybór sposobu dojazdu do pracy, produktów w sklepie, typu opakowania czy forma spędzania wolnego czasu.
Warunkiem zmiany nawyków i utrwalanych praktyk, które obecnie mają negatywny wpływ na klimat, jest prowadzona od najmłodszych lat edukacja ekologiczna, która uzupełnia i wzmacnia działania systemowe. Kształtowanie odpowiedzialnych postaw wśród dzieci i wzmacnianie ich świadomości w tym zakresie, są niezbędne do przyszłego, trwałego zaangażowania się w działania ekologiczne.
Zdają sobie z tego sprawę przedstawiciele Związku Międzygminnego Pilski Region Gospodarki Odpadami Komunalnymi, w skład którego wchodzi 12 gmin.
- Regularnie współpracujemy z przedszkolami i szkołami, gdzie prowadzimy prelekcje na temat segregacji odpadów i ochrony środowiska. Uczestniczmy w wydarzeniach organizowanych w gminach i radach osiedli, wydajemy również materiały edukacyjne – mówi Dorota Bonzel, specjalista ds. informacji, edukacji ekologicznej i gospodarki odpadami ZM PRGOK. - Po co? Chcemy żyć w pięknej, czystej okolicy i oddychać świeżym powietrzem. Bez odpowiedniej edukacji nie uda się tego osiągnąć – dodaje.
Przejawem tych działań jest m.in. projekt realizowany w latach 2018 2021, przy wsparciu unijnych funduszy.
Dla dzieci i dorosłych
Pomysł wyszedł bezpośrednio od mieszkańców, którzy coraz częściej zgłaszali potrzebę poszerzania wiedzy w tematyce segregacji odpadów.
- Chcieliśmy dotrzeć do jak największego grona odbiorców, dlatego zdecydowaliśmy, że nasze szkolenia przeprowadzimy we wszystkich sołectwach w gminach należących do Związku – mówi Dorota Bonzel. – Z drugiej strony zwróciliśmy się do dzieci i młodzieży 155 placówek edukacyjnych na terenie gmin członkowskich – dodaje.
Wsparcie zaczęło się od doposażenia wszystkich publicznych przedszkoli i szkół podstawowych w zestawy do segregacji odpadów.
- Przedszkola otrzymały torby do segregacji, zgniatarki do butelek i puszek, kompostownik oraz tablice z zasadami segregacji. Szkoły, dodatkowo dostały pojemniki na odpady w odpowiednich kolorach. Wartość przekazanego sprzętu to prawie 200 tys. zł – wylicza Dorota Bonzel.
Kluczowym elementem projektu była organizacja szkoleń dla uczniów podstawówek i dorosłych, które odbywały się w latach 2018-2021.
- W sołectwach przeprowadziliśmy sto szkoleń, w trakcie których rozmawialiśmy na temat prawidłowej segregacji odpadów, ale poruszaliśmy też temat szkodliwości spalania śmieci w przydomowych kotłach – mówi Bonzel. - Kolejne szkolenia odbyły się w szkołach. Tutaj poruszaliśmy przede wszystkim tematykę zasad segregacji, korzyści z niej wynikających i zagrożeniach dla środowiska związanych z nieprawidłowym zbieraniem odpadów. Uczniowie wzięli także udział w „zielonych lekcjach” w Punktach Selektywnej Zbiórki Odpadów Komunalnych, podczas których poznali zasady funkcjonowania obiektu – dodaje.
Ponadto, Związek w każdym roku szkolnym objął patronatem czternaście klas trzecich ze szkół podstawowych, gdzie uczniowie realizowali dodatkowy program. Każdego miesiąca spotykali się z przedstawicielem instytucji, który prowadził zajęcia o konkretnej tematyce: segregacji plastiku, papieru czy szkodliwości spalania odpadów. Uczniowie otrzymali także materiały edukacyjne.
- Dodatkowo wydaliśmy jeszcze książeczki edukacyjne z zasadami segregacji i praktycznymi informacjami na jej temat. Zorganizowaliśmy też konkurs plastyczny, w którym uczniowie i przedszkolacy mieli przygotować plakaty zachęcające do segregacji odpadów. Uruchomiliśmy również platformę e-learningową – wylicza Dorota Bonzel.
Widoczne efekty
Wśród placówek uczestniczących w działaniach był m.in. Zespół Szkół Ogólnokształcących w Krzyżu Wielkopolskim.
- Działania proekologiczne i kształtowanie właściwych postaw to jedno z ważnych zadań naszej placówki – mówi Renata Dahmani, dyrektor. - Dlatego entuzjastycznie podeszliśmy do propozycji Związku. Otrzymaliśmy zestawy do segregacji, stworzyliśmy też klasę patronacką, która co miesiąc miała specjalne zajęcia dedykowane ekologii. Sami uczniowie mocno zaangażowali się w działania i dziś widzę tego efekty – uczniowie segregują śmieci w szkole, „pilnują” również swoich rodziców – dodaje.
Efekty widoczne są także poza szkołami.
- Bardzo poprawiła się świadomość ekologiczna naszych mieszkańców. Wielu zmieniło deklaracje, decydując się na segregację. Jesteśmy dumni z takich postaw i naszych mieszkańców – mówi Dorota Bonzel.
Całkowity koszt projektu „Edukacja ekologiczna mieszkańców gmin ZM PRGOK poprzez realizację kampanii informacyjno-edukacyjnych oraz wyposażenie publicznych placówek dydaktycznych w środki techniczne ułatwiające segregację odpadów u źródła” wynosi ponad 380 tys. zł. Dofinansowanie w ramach WRPO 2014-2020, to kwota prawie 300 tys. zł.
Dominik Wójcik