Eksperci biją na alarm. W Polsce dramatycznie rośnie liczba osób potrzebujących psychologicznego wsparcia. W Wielkopolsce mieszkańcy znajdują pomoc w Środowiskowych Centrach Zdrowia Psychicznego. Jedno z nich działa w powiecie obornickim.
Prawie jedna czwarta polskiego społeczeństwa cierpi na różnego rodzaju zaburzenia psychiczne. Tylko na depresję w całej Polsce choruje ponad 1,5 miliona ludzi. Przez dekady zaburzenia psychiczne, szczególnie wśród dzieci i młodzieży były tematem przemilczanym i społecznie ignorowanym. Lęki i uprzedzenia sprawiały, że chorzy byli dyskryminowani i często skazywani na izolację. Na szczęście, powoli się to zmienia. Duża w tym zasługa Środowiskowych Centrów Zdrowia Psychicznego (ŚCZP). To placówki, w których kompleksowe wsparcie świadczone jest w środowisku lokalnym, a nie w szpitalu. Taka forma pomocy sprzyja szybszemu powrotowi do zdrowia. W Wielkopolsce tego typu ośrodki powstają przy wsparciu Wielkopolskiego Regionalnego Programu Operacyjnego na lata 2014-2020.
Pomoc na miarę potrzeb
Środowiskowe Centrum Zdrowia Psychicznego w powiecie obornickim działa od września 2018 r. Placówkę prowadzą w partnerstwie trzy instytucje: Centrum Opieki Zdrowotnej Sanitatis, Fundacja Akme i Spółdzielnia Socjalna „Uciec dysforii”.
– Wsparcie kierujemy do mieszkańców będących w kryzysie psychicznym, którzy w związku z zaburzeniami zagrożeni są ubóstwem lub wykluczeniem społecznym – mówi Grzegorz Wojtanowski, Wiceprezes Zarządu Fundacji Akme. – Na pomoc liczyć mogą też najmłodsi i ich rodzice. Dzieci i młodzież stanowią bowiem grupę szczególnego ryzyka. Znaczna część zaburzeń zdrowia psychicznego zaczyna się w okresie dojrzewania, a ignorowanie pojawiających się problemów może wpłynąć na obniżenie funkcjonowania intelektualnego, skutkującego problemami szkolnymi, a w konsekwencji ograniczeniem życiowych szans. Trwająca pandemia jest okresem, w którym szczególnie ważne jest zwrócenie uwagi na aspekty dotyczące zdrowia psychicznego najmłodszych. Lockdown i brak możliwości bezpośredniego kontaktu z rówieśnikami przyczyniły się do wzrostu zaburzeń psychicznych wśród osób do 18. roku życia, takich jak depresja, uzależnienie od urządzeń elektronicznych, agresja, zachowania destrukcyjne, problemy w relacjach z rówieśnikami oraz zaburzenia koncentracji – podkreśla.
Z pomocy Centrum korzystają mieszkańcy zmagającymi się z różnymi różnymi problemami psychicznymi.
– Naszymi pacjentami są osoby ze schizofrenią, chorobą dwubiegunową i jej odmianami, epizodami psychotycznymi, ciężką depresją, próbami samobójczymi, a także z zaburzeniami osobowości, traumami, kryzysami emocjonalnymi i psychicznymi oraz początkiem depresji – mówi dr n. hum. Alicja Bezmienow, kierownik Środowiskowego Centrum Zdrowia Psychicznego w Obornikach. – Są to nie tylko chorzy, którzy sami zgłaszają się po pomoc, ale też osoby kierowane lub zgłaszane przez instytucje, z którymi współpracujemy: policję, MOPS, sądy, kuratorów sądowych. Pod naszą opiekę kierowani są też pacjenci bezpośrednio po wyjściu ze szpitalnego oddziału psychiatrycznego – dodaje.
Podopieczni Centrum liczyć mogą na kompleksowe wsparcie, łączące działania o charakterze medycznym i społecznym.
– To, co wyróżnia nasze Centrum to połączenie w działalności trzech podstawowych funkcji - prewencji, leczenia i rehabilitacji społecznej – zaznacza Grzegorz Wojtanowski. – Centrum komplementarnie podąża za pacjentem od pierwszego kryzysu po powrót do życia społeczno-zawodowego, zapewniając całe spektrum działań leczniczo-rehabilitacyjnych i społecznych, przy zachowaniu ciągłości terapeutycznej – dodaje.
Wyjść z kryzysu
Uczestnicy projektu liczyć mogą na pomoc m.in. psychiatry, psychologa, neurologa czy neurologopedy. Placówka współpracuje też z oddziałem szpitalnym. W ramach przedsięwzięcia działa też Klub Aktywizacji Społecznej, którego podopieczni korzystają ze wsparcia psychoterapeutów, pracowników socjalnych, pielęgniarki. Dzieci oraz młodzież uczestniczą w warsztatach grupowych, podczas których uczą się radzić z trudnymi emocjami, stresem, odbywają treningi i sesje relaksacyjne, a także ćwiczą kompetencje społeczne. Rodzicom oferowane są konsultacje indywidualne o charakterze psychoedukacyjnym, a także warsztaty i grupy wsparcia.
– Projekt cieszy się dużym zainteresowaniem mieszkańców – mówi Grzegorz Wojtanowski. – Uczestnicy projektu podkreślają, że zauważają znaczną poprawę zdrowia, co przekłada się na ich codzienne funkcjonowanie. Pozytywne zmiany dostrzegają też osoby z ich najbliższego otoczenia. To pokazuje, że działalność Środowiskowych Centrów Zdrowia Psychicznego przynosi dobre efekty.
Centrum pełni również ważną rolę edukacyjną i przyczynia się do zmniejszenia poziomu stygmatyzacji osób znajdujących w kryzysie psychicznym. Zwiększa również świadomość zagrożeń związanych z problemami zdrowia psychicznego.
– Na terenie powiatu obornickiego dostępność do specjalistycznych usług medycznych związanych ze zdrowiem psychicznym była znikoma lub niemożliwa. Dlatego pomoc oferowana przez Centrum Opieki Zdrowotnej Sanitatis w ramach ŚCZP jest tak bezcenna – podkreśla dr n. hum. Alicja Bezmienow. – Pacjenci otrzymują kompleksowe leczenie, znajdują się pod stałą opieką naszych specjalistów, a także - o ile nie ma przeciwwskazań medycznych - zapraszani są do zajęć aktywujących, socjalizujących. To bardzo podnosi jakość ich życia – dodaje.
Całkowita wartość projektu „Środowiskowe Centrum Zdrowia Psychicznego w Powiecie Obornickim” to ponad 4,2 mln zł. Unijne dofinansowanie wyniosło ponad 3,6 mln zł.
Jeśli Ty lub Twoje dziecko potrzebujecie pomocy, możesz zgłosić się do Środowiskowego Centrum Zdrowia Psychicznego działającego na terenie powiatu obornickiego. Punkt zgłoszeniowo-koordynacyjny ŚCZP znajduje się w Poradni Sanitatis (ul. Piłsudskiego 64), czynnej od pon. do pt. w godz. od 8:00 do 20:00 Można zapisać się także korzystając z całodobowej infolinii interwencyjnej 882 599 466.
Wsparcie możesz uzyskać również dzwoniąc na infolinię 800 12 12 12, oferującą doraźne wsparcie psychologiczne dzieciom i młodzieży, a także ich rodzicom i opiekunom. Numer działa przez całą dobę, a połączenie z nim jest bezpłatne. Linia uruchomiona została w ramach kampanii społecznej Ministerstwa Zdrowia „Powiedz co czujesz. Zdemaskuj emocje”.
***
Aby wzmocnić system ochrony zdrowia psychicznego mieszkańców Wielkopolski, jeszcze w tym roku uruchomiony zostanie nabór w ramach Poddziałania 7.2.2 WRPO 2014+. Środki będzie można przeznaczyć na tworzenie Środowiskowych Centrów Zdrowia Psychicznego dla dzieci i młodzieży. Do rozdysponowania zostanie przeznaczona pula 40 mln zł. Szczegółowe informacje o konkursie będzie można znaleźć na stronie: www.wrpo.wielkopolskie.pl w zakładce Zobacz ogłoszenia i wyniki naborów wniosków.
Łukasz Karkoszka