Bilans zysków, czyli jak nam jest we Wspólnocie

Od 18 lat jesteśmy częścią Wspólnoty Europejskiej. Rozwój społeczno-ekonomiczny, szeroko prowadzone inwestycje, ambitne projekty, współpraca gospodarcza, możliwość funkcjonowania w obrębie rynku wewnętrznego, a także wspólna polityka bezpieczeństwa przekonały Polaków, że członkostwo w UE było dobrą decyzją. Po prawie dwóch dekadach przyglądamy się temu jak zmieniła się Wielkopolska i jak zmieniliśmy się my, jej mieszkańcy.

Zanim przejdziemy do inwestycji, przyjrzyjmy się liczbom. Ponad 140 mld euro – to saldo transferów dokonanych w latach 2004 – 2021 pomiędzy Unią a Polską. W tym czasie wpłaciliśmy do wspólnego budżetu ponad 60 mld euro, a uzyskaliśmy aż 210 mld euro. Ile z tych pieniędzy i na co wydano w Wielkopolsce?

Na właściwej drodze

Jeszcze niedawno prawie wszyscy narzekaliśmy na fatalny stan dróg, brak tras szybkiego ruchu, słabą komunikację publiczną, stary tabor kolejowy i autobusowy. Dzięki unijnym inwestycjom Wielkopolska bardzo się zmieniła. Na inwestycje w ułatwiającą życie komunikację wydaliśmy… ponad miliard złotych.

Gros tej kwoty przeznaczyliśmy na rozwój kolei. Pociągi typu „Elf”, które pojawiły się na wielkopolskich torach, należą do najnowocześniejszych w kraju. Komfort jazdy chwalą sobie ci, którzy na co dzień dojeżdżają do pracy, szkoły, po większe zakupy. Unijne pieniądze zainwestowano również w infrastrukturę, m.in. remonty i modernizację dworców, stacji czy peronów. Powstało także wiele węzłów przesiadkowych, które usprawniają komunikację pomiędzy miejscowościami regionu. Węzły powstały m.in. w Pobiedziskach, Wrześni, Kostrzynie, Pile, Chodzieży, Wągrowcu, Buku i wielu innych miejscowościach.

- Czekaliśmy na to 30 lat i nareszcie mamy! - słyszymy w centrum przesiadkowym w Pobiedziskach, które powstało z unijną dotacją za ponad 28 mln zł.

W całej Wielkopolsce rozwinęła się infrastruktura drogowa, dzięki czemu mieszkańcy regionu nie muszą już tracić czasu w korkach. Inwestycje były ważne m.in. dla Poznaniaków, którzy codziennie przejeżdżają ulicą Gdyńską, na odcinku od granicy miasta aż po zjazd przy centralnej oczyszczalni ścieków w Koziegłowach. Dzięki przebudowie, udało się zlikwidować jedno z „wąskich gardeł” miasta.

- Każdego dnia traciłem tu kilkadziesiąt minut. Dziś, dzięki przebudowie, po dawnych zatorach nie ma w zasadzie śladu. Nawet w godzinach szczytu ruch odbywa się płynnie – mówi Maciej Motylewski, przedsiębiorca z Poznania.

Udane inwestycje znajdziemy w całym regionie. Powstały m.in. obwodnice Śremu, Kórnika czy Gniezna, a także wiele kilometrów dróg i tras w mniejszych gminach Wielkopolski.

Zielony region

Wśród priorytetowych działań Unii Europejskiej znajdziemy ważną także dla nas ochronę klimatu i ograniczenie niskiej emisji. Wspólnota nie szczędzi pieniędzy na projekty związane z odnawialnymi źródłami energii, gospodarką wodną czy promowaniem proekologicznych zachowań. Przykłady możemy znaleźć także w naszym regionie.

Do najważniejszych działań należą inwestycje w czyste powietrze. Warto wymienić projekty termomodernizacyjne, prowadzone w wielu gminach. Zakładają m.in. docieplenia obiektów, w tym budynków użyteczności publicznej, wymianę źródeł ciepła czy instalację odnawialnych źródeł energii. Udanymi przedsięwzięciami może pochwalić się m.in. Gniezno, Kalisz, Słupca, Turek czy Żychlin, ale także kilkadziesiąt innych samorządów. W ekologiczne inicjatywy angażowani są także mieszkańcy, którzy mogą otrzymać dofinansowania na wymianę źródeł ciepła i montaż instalacji OZE w swoich domach.

- Odnawialne źródła energii to oszczędność w rachunkach – przyznaje Mariusz Ratajczyk, mieszkaniec Kalisza. – Istotna jest też troska o środowisko. Dlatego cieszę się, że podjąłem decyzję o montażu instalacji fotowoltaicznej w swoim domu – dodaje.

Inwestycje poczyniono również w zakresie gospodarki wodno-ściekowej. Do największych należy budowa kanalizacji oraz modernizacja i rozbudowa oczyszczalni ścieków w Krzywiniu, warta niemal 80 mln zł. Ze sporym rozmachem zrealizowano także przedsięwzięcie za ponad 37 mln zł, dotyczące uporządkowania gospodarki ściekowej w Odolanowie. Zmiany szczególnie cenią sobie mieszkańcy Ujścia, którzy przed laty regularnie zmagali się z lokalnymi podtopieniami, a nawet powodziami. Dzięki przebudowie kanalizacji deszczowej, wartej 4 mln złotych, nie muszą się już mierzyć z tym zagrożeniem.

Dla stanu środowiska ważne są nie tylko inwestycje w infrastrukturę, ale również indywidualne wybory i zachowania. Dlatego, w ramach wsparcia ochrony klimatu, prowadzone są także szerokie działania edukacyjne.

Na lepsze zdrowie

Osiemnaście lat w Unii to także nowa jakość opieki zdrowotnej, inwestycje w sprzęt, badania, rozwój medycyny i profilaktykę. Budowa Wielkopolskiego Centrum Zdrowia Dziecka w Poznaniu to największa inicjatywa z tego obszaru. Placówka kosztowała ponad 460 mln zł, z czego połowa pochodziła z unijnego dofinansowania. Blisko 30 mln zł z Funduszy Europejskich zainwestowano w Wielkopolskie Centrum Onkologii, gdzie przebudowano zakład radioterapii. W nowoczesny sprzęt wyposażono m.in. Szpital Zespolony w Kaliszu, a gruntownej przebudowie poddano placówkę w Koninie.

Opieka zdrowotna to jednak nie tylko infrastruktura i sprzęt, ale również rozwiązania organizacyjne, badania przesiewowe i szeroko rozumiana profilaktyka. Fundacja „Okulistyka 21” prowadzi w całym województwie program zapobiegania retinopatii cukrzycowej – poważnego schorzenia, które nieleczone, prowadzi nawet do ślepoty. Poznański Szpital Przemienienia Pańskiego realizuje zaś program skierowany do osób zmagających się z nowotworem złośliwym, który ma na celu zmniejszenie ryzyka chorób serca. Inne ważne zadania pełnią Środowiskowe Centra Zdrowia Psychicznego, które pozwalają na objęcie opieką psychologiczną i psychiatryczną tych, którzy tego potrzebują, bez wyrywania ich ze środowiska. Placówki działają m. in. w Poznaniu, Obornikach, Ryczywole i Rogoźnie.

W tekście nie podjęliśmy tematu renowacji zabytków, rewitalizacji kwartałów miejskich, ale i projektów związanych ze szkolnictwem, edukacją przedszkolną, włączeniem społecznym i rynkiem pracy. Dlaczego? Jest ich tak wiele, że praktycznie nie da się ich wymienić. Dość powiedzieć, że niemal każda wielkopolska gmina pozyskała pieniądze na ratowanie swojego dziedzictwa, odnowę infrastruktury i wsparcie mieszkańców.

Na koniec wróćmy do liczb, które robią największe wrażenie. W ciągu 18 lat do Wielkopolski trafiły miliardy złotych na różne inwestycje i przedsięwzięcia. Tylko w ramach programów regionalnych będących w dyspozycji zarządu województwa (ZPORR 2004-2006, WRPO 2007-2013 i WRPO 2014-2020) trafiło około 16,5 mld złotych. Do tej kwoty należy doliczyć ponad 30 mld zł środków unijnych z programów operacyjnych sektorowych (głównie krajowych).

Jak wielkopolskie samorządy korzystały w ostatnim 18-leciu ze środków unijnych? Przeczytaj artykuł na ten temat w portalu wyborcza.pl.