Ekologiczna rewolucja zaczyna się lokalnie

Zielona transformacja byłaby trudna bez samorządów. Na szczęście coraz więcej wielkopolskich gmin stawia na rozwiązania sprzyjające ochronie klimatu. W tym gronie są między innymi Konin i Piła.

Europa przyjazna środowisku – bezemisyjna, zmierzająca w kierunku gospodarki obiegu zamkniętego, szanująca naturalne zasoby przyrody, to jeden z najważniejszych celów UE na najbliższe lata. Chodzi jednak nie tylko o inwestycje w odnawialne źródła energii, zrównoważony transport, energooszczędne budownictwo czy technologie ograniczające emisję gazów cieplarnianych, ale również o działania związane z budowaniem odporności miast na gwałtowne zjawiska pogodowe czy ich zazielenianiem. Tu kluczową rolę do odegrania mają samorządy, które nie tylko starają się przekonać mieszkańców do zmian, ale też muszą podjąć się nowych wyzwań związanych z tworzeniem błękitno-zielonej infrastruktury, czyli rozwiązań opartych na przyrodzie (nature-based solutions, NBS). Bardziej zielone miasta zapewnią nie tylko dobrą jakość powietrza, zmniejszają zjawiska miejskiej wyspy ciepła i przyczyniają się do magazynowania wody deszczowej, ale też znacząco podnoszą jakość życia.

Konin bardziej eko

Miastem, które stawia na działania związane z ochroną klimatu jest Konin. Wiele proekologicznych działań zostało zrealizowanych przy wsparciu WRPO. Była to m.in. trzyetapowa budowa zintegrowanego systemu komunikacji publicznej. W ramach projektów powstały drogi rowerowe i energooszczędne oświetlenie uliczne, zakupiono też niskoemisyjne autobusy i wykonano kilkanaście punktów przesiadkowych typu bike&ride. Z Funduszy Europejskich miasto finansuje budowę ciepłowni geotermalnej. Dzięki wsparciu z zewnątrz wybudowano również farmę fotowoltaiczną na terenie Oczyszczalni Ścieków Lewy Brzeg.

– To działania zgodne ze Strategią Rozwoju Miasta. Plan 2020-2030 „Konin. Zielone Miasto Energii” – podkreśla Aneta Wanjas, Rzecznik Prasowy Prezydenta Miasta Konina. – Jednym z trzech filarów, na których ona się opiera, jest „Zielona energia”. Zgodnie z zapisami strategii, stawiamy na bezpieczną, czystą i wydajną energię, która stanowi podstawę do realizacji celów klimatycznego porozumienia paryskiego. Dokument opracowaliśmy wspólnie z mieszkańcami. Zorganizowaliśmy warsztaty i konsultacje, w których brali udział przedstawiciele różnych środowisk, w tym młodzież – dodaje.

Miasto zamierza kontynuować proekologiczne działania, inwestując m.in. w niskoemisyjne budynki, a także budując instalacje fotowoltaiczne. W planach jest też uruchomienie programu wspierającego przechodzenie gospodarstw domowych i firm na odnawialne źródła energii. Działania miałyby też objąć zmiany organizacji ruchu w celu ograniczenia emisji CO2, a także zazielenienie osiedli poprzez stworzenie parków kieszonkowych, skwerów i ogrodów.

Konin jest też pierwszym miastem w Polsce, na ulice którego wyjechał autobus wodorowy komunikacji miejskiej. Wśród głównych zalet autobusu wodorowego warto wymienić zwłaszcza krótki czas tankowania pojazdu, bardzo duży zasięg oraz bezemisyjny, cichy i przyjazny mieszkańcom miast tryb pracy.

– Wymiana autobusów na zeroemisyjne to konieczność – podkreśla Aneta Wanjas. – Do końca 2027 roku, zgodnie z ustawą o elektromobilności i paliwach alternatywnych, samorządy muszą osiągnąć pułap 30% autobusów zeroemisyjnych w taborze. Pracujemy nad tym, by te wymagania spełnić. Wodór to znak czasu, a gospodarka wodorowa jest zapisana w strategii miasta, widnieje też w dokumentach związanych z transformacją gospodarczą i energetyczną naszego regionu. Szukamy rozwiązań nowoczesnych, bezpiecznych dla środowiska. Chcemy być innowacyjni i wykorzystać swoją szansę, dlatego chcielibyśmy, aby w przyszłości w mieście pojawiły się stacje wodorowe czy zielone stacje paliw. Dodatkowo w planach jest rozwój zintegrowanego systemu ścieżek rowerowych czy stacja ładowania pojazdów elektrycznych – dodaje.

Zielona Piła

Wśród liderów ekologicznych gmin Wielkopolski jest też Piła.

– Otaczające gminę lasy, parki i skwery sprawiają, że jesteśmy naturalnie zielonym miastem – mówi Piotr Głowski, Prezydent Miasta Piły. – Nie zmienia to niestety faktu, że wszyscy odczuwamy zmiany klimatyczne i związane z tym uciążliwości. Odpowiedzią na te wyzwania są działania, które od lat podejmujemy na rzecz rozwoju OZE i technologii wodorowych – podkreśla.

Wiele zielonych inwestycji miasto przeprowadziło przy unijnym wsparciu. Tak było m.in. przy projektach związanych z rozwojem transportu niskoemisyjnego czy budową ścieżek rowerowych (łącznie 16,053 km), połączoną z przebudową centrum miasta, co pozwoliło ograniczyć ruch samochodowy. Przeprowadzono również kompleksową modernizację energetyczną budynków oświatowych.

– Nasze działania opierają się o zasadę „Green & Smart City”, bo w tych pojęciach zawiera się zrównoważony rozwój, który gwarantuje zaspokajanie potrzeb mieszkańców i poprawę jakości życia, a więc także środowiska naturalnego – przekonuje prezydent miasta. – Inwestycje na rzecz rozwoju zielonej energii, w budownictwie czy w komunikacji miejskiej, już przynoszą korzyści ekonomiczne, społeczne i środowiskowe, a wprowadzenie w niedalekiej przyszłości wodoru, jeszcze te wskaźniki poprawi – zaznacza.

Jedną z kluczowych inwestycji miasta w najbliższej dekadzie ma być budowa „wodorowego miasteczka”.

– Osiedle Zielone Wzgórza, które powstanie na terenie dawnego poligonu na Bydgoskim Przedmieściu, będzie samowystarczalne – zaznacza Piotr Głowski. – Infrastruktura oparta zostanie o proekologiczne rozwiązania, związane z pozyskiwaniem energii elektrycznej z technologii wodorowej i baterii słonecznych, a także odzyskiwaniem wody deszczowej w specjalnym zbiorniku retencyjnym. Osiedle powstanie na bazie koncepcji, która zwyciężyła w konkursie urbanistyczno-architektonicznym, przeprowadzonym przez miasto wspólnie ze Stowarzyszeniem Architektów Polskich. Mamy nadzieję, że na inwestycję uda nam się pozyskać dotację z Funduszy Europejskich – dodaje.

Przygotowując się do nowej perspektywy 2021-2027 miasto planuje też projekty związane z przeciwdziałaniem opadania poziomu jezior, pozyskiwaniem i wykorzystaniem wód deszczowych i roztopowych, a także rewitalizacją zieleni poprzez tworzenie tzw. zielonych korytarzy przy miejskich drogach.