Europejskie miliony czekają na dobre projekty

Wielkopolska bardziej zielona, cyfrowa i innowacyjna – to główny cel nowego programu regionalnego. Projekty infrastrukturalne finansowane będą ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego oraz częściowo z Funduszu Sprawiedliwej Transformacji.

Zatwierdzenie ostatecznego kształtu programu Fundusze Europejskie dla Wielkopolski 2021-2027 otworzyło drogę do przygotowania ram formalnych ubiegania się o dotacje. Będzie on finansowany z trzech źródeł: Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Funduszu Sprawiedliwej Transformacji i Europejskiego Funduszu Społecznego Plus (EFS+). Największą pulę, bo aż 1,2 mld euro, stanowią środki z EFRR. Aktualnie trwają konsultacje projektu Szczegółowego Opisu Priorytetów Programu Fundusze Europejskie dla Wielkopolski 2021-2027.

– Dokument precyzuje, które dziedziny czy sfery życia gospodarczego i społecznego mogą liczyć na wsparcie, kto może być beneficjentem, jakie są maksymalne poziomy dofinansowania i ewentualne ograniczenia – mówi Grzegorz Potrzebowski, dyrektor Departamentu Polityki Regionalnej Urzędu Marszałkowskiego Województwa Wielkopolskiego. – Liczymy, że prace zakończą się na przełomie lutego i marca, co pozwoli Komitetowi Monitorującemu przyjąć kryteria wyboru projektów. Finalnym elementem tej procedury będzie ogłoszenie pierwszych konkursów – podkreśla.

Projekty finansowane z EFRR muszą wpisywać się w konkretne cele UE. Aż 35% środków zostanie przeznaczonych na działania związane z adaptacją do zmian klimatycznych, a 1/3 na szeroko rozumianą ochronę środowiska.

Innowacyjnie i prośrodowiskowo

Jednym z kluczowych priorytetów EFRR w ramach nowego programu będzie budowanie bardziej inteligentnej gospodarki. W perspektywie 2021-2027 przewiduje się kontynuację działań wprowadzonych w ubiegłych latach, szczególnie w zakresie badań, innowacji i nowych technologii. Na tel cel zarezerwowano aż 186,6 mln euro. To dobra wiadomość dla instytucji badawczych oraz przedsiębiorstw. Doświadczenie w realizacji projektów z pewnością pomoże w pozyskiwaniu nowych środków. Dostępne będą zarówno dotacje, jak i instrumenty finansowe (JEREMIE). Priorytetowo będą traktowane przedsięwzięcia wpisujące się w Europejski Zielony Ład, regionalną strategię innowacji i zakres inteligentnych specjalizacji.

Aż 331 mln euro, zarezerwowano na działania związane z Zieloną Wielkopolską.

Wsparcie obejmie dwa kluczowe zakresy interwencji - energetykę i ochronę środowiska. W przypadku efektywności energetycznej znaczna część alokacji skierowana zostanie do podmiotów użyteczności publicznej. Dotacje przeznaczone zostaną na rozwój odnawialnych źródeł energii – priorytetem będzie wsparcie klastrów i wspólnot energetycznych. Znaczna część alokacji – ponad 108 mln euro – skierowana zostanie na adaptację do zmian klimatu, głównie w obszarze zielonej i niebieskiej infrastruktury, a także mikro i małej retencji. Na unijną pomoc będą mogły liczyć też projekty dotyczące poprawy efektywności gospodarki wodno-kanalizacyjnej, wdrażania gospodarki o obiegu zamkniętym i ochrony bioróżnorodności.

Na działania związane z rozwojem zrównoważonego transportu zarezerwowano środki w dwóch priorytetach (Fundusze Europejskie dla zrównoważonej mobilności miejskiej w Wielkopolsce i Lepiej połączona Wielkopolska w UE). Z tej puli - 64% środków zostanie przeznaczone na kolej, publiczny transport miejski i infrastrukturę rowerową. W regionie powstanie 136 km dróg rowerowych i 39 zintegrowanych węzłów komunikacyjnych. Zakupiony zostanie ekologiczny tabor dla 7,7 tys. pasażerów. Dzięki temu transport publiczny stanie się jeszcze bardziej dostępny i zintegrowany.

Z budżetu UE finansowane będą też działania wzmacniające rozwój infrastruktury społecznej (Priorytet 5). Z puli ponad 193 mln euro wspierane będą m.in. przedszkola i szkoły branżowe, dzienne domy pomocy i placówki reintegracyjne w ramach procesu deinstytucjonalizacji.

– W przypadku infrastruktury zdrowotnej priorytetem będzie ambulatoryjna opieka specjalistyczna (AOS) i podstawowa opieka zdrowotna (POZ). Sukcesem negocjacyjnym jest zgoda KE na pomoc w rozbudowie Wielkopolskiego Centrum Onkologii – co wielokrotnie podkreślał marszałek Marek Woźniak.

Do programu regionalnego wraca też wsparcie turystyki i kultury na poziomie ponadlokalnym. Jednak inwestycje muszą być powiązane z Europejskim Zielonym Ładem i koncepcją Nowego Europejskiego Bauhausu łączącego ekologię, design, dostępność społeczną i cenową.

Działania rewitalizacyjne wspierane będą w ramach priorytetu 7 Fundusze Europejskie na wielkopolskie inicjatywy lokalne. Nowością będzie Rozwój Lokalny Kierowany przez Społeczność (Priorytet 8). Z EFRR finansowane będą działania z zakresu OZE, zielonej gospodarki, odnowy wsi, turystyki i kultury.

Wiosną pierwsze konkursy

Dobra wiadomość jest taka, że już wiosną ogłoszone zostaną pierwsze konkursy. Najszybciej, bo już na przełomie kwietnia i maja, rozpoczną się nabory na projekty infrastrukturalne, finansowane z Funduszu Sprawiedliwej Transformacji. Będą skierowane do przedsiębiorców, a obejmą inwestycje produkcyjne dla MŚP z terenu Wielkopolski Wschodniej.

W ramach EFRR w maju ruszą nabory na cyfryzację usług publicznych oraz na inwestycje związane z gospodarką wodno-ściekową.

– Jeśli chodzi o działania związane z cyfryzacją, to środki będzie można pozyskać na poprawę jakości publicznych e-usług i e-zasobów (w tym e-zdrowia, e-kultury, danych przestrzennych) z elementami, które wzmocnią ich bezpieczeństwo – mówi Paweł Napierała, dyrektor Departamentu Wdrażania Programu Regionalnego Urzędu Marszałkowskiego Województwa Wielkopolskiego. – Wiosną ruszą też nabory z zakresu gospodarki wodno-ściekowej. Szansę będą mieć inwestycje wpisane w krajowy program oczyszczania ścieków komunalnych, a także służące rozwojowi infrastruktury niezbędnej do ujęcia, uzdatniania, magazynowania i dystrybucji wody do spożycia – podkreśla.

Tymczasem jesienią ogłoszone zostaną konkursy obejmujące adaptacyjność do zmian klimatu, wsparcie przedszkoli i transport publiczny.

To na razie plan. Szczegółowe informacje o naborach (konkretne daty, zasady, typy projektów) będą zawarte w harmonogramie naboru wniosków, który w najbliższych tygodniach pojawi się na stronie wrpo.wielkopolska.pl.

Aktualnie trwają prace nad projektem Szczegółowego Opisu Priorytetów Programu Fundusze Europejskie dla Wielkopolski 2021-2027. Więcej informacji znajdziesz tutaj.