Aglomeracje poznańska i kalisko-ostrowska jako pierwsze w regionie podpisały porozumienie w sprawie realizacji Zintegrowanych Inwestycji Terytorialnych (ZIT).
W minionej perspektywie finansowej ZIT-y były fundamentem realizacji wielu potrzebnych inwestycji służących mieszkańcom. Rozwiązanie zostało wprowadzone, gdyż Komisja Europejska zauważyła, że połączone ze sobą funkcjonalnie gminy borykają się ze specyficznymi – i podobnymi – problemami w różnych obszarach życia. Skutecznie rozwiązać można je poprzez działania zakładające międzygminną współpracę. Do tej pory działały dwa ZIT-y, w najbliższych latach będzie ich aż siedem. Do aglomeracji poznańskiej i kalisko-ostrowskiej dołączają obszary miejskie w: Pile, Gnieźnie, Koninie, Lesznie oraz Kole i Turku. W ostatnich tygodniach samorządowcy podpisali siedem porozumień dotyczących ZIT-ów, o łącznej wartości prawie 242 mln euro.
Oddolne inicjatywy
– Doświadczenia ostatnich lat pokazują, że Zintegrowane Inwestycje Terytorialne przysłużyły się utrwaleniu współpracy między samorządami. Efektem są projekty, których realizacja wykraczała poza obszar pojedynczej gminy – wyjaśnia Marek Woźniak, Marszałek Województwa Wielkopolskiego.
Środki dedykowane ZIT-om w ramach nowego programu regionalnego będą dostępne jedynie w określonych obszarach wsparcia. Są to m.in.: publiczne e-usługi, działania związane z adaptacją do zmian klimatu, infrastruktura transportu miejskiego, edukacja, usługi społeczne i zdrowotne oraz integracja społeczna.
– Nacisk położony zostanie na zintegrowany charakter projektów – mówi Grzegorz Potrzebowski, dyrektor Departamentu Polityki Regionalnej Urzędu Marszałkowskiego Województwa Wielkopolskiego w Poznaniu. – Muszą być to przedsięwzięcia partnerskie, które cechować powinien wspólny efekt, oznaczający np. ponadgminne korzystanie ze stworzonej nowej infrastruktury, lub w przypadku projektów adresowanych bezpośrednio do mieszkańców – objęcie wsparciem uczestników, z co najmniej dwóch samorządów obszaru funkcjonalnego – dodaje.
Realizując projekt z puli ZIT wnioskodawcy nie będą mogli ubiegać się o środki na ten sam cel w konkursach ogólnych. Pozwoli to uniknąć sytuacji podwójnego dofinansowania oraz zaburzenia konkurencji samorządów. Skrócą się też procedury związane z wyborem najlepszych wniosków.
W gotowości
Stowarzyszenie Metropolia Poznań na realizację przedsięwzięć w ramach ZIT otrzymało aż 118,6 mln euro. Porozumienie podpisano we wrześniu.
– W poprzedniej perspektywie pokazaliśmy, że potrafimy działać skutecznie, nawet gdy okoliczności nie są sprzyjające, a mam tu na myśli chociażby wojnę Rosji z Ukrainą czy inflację – mówił w trakcie podpisania porozumienia Jacek Jaśkowiak, prezydent Poznania i prezes stowarzyszenia. – W ramach ZIT zrealizowaliśmy m.in. przebudowę ronda Rataje, Wartostradę czy kończymy wiadukt i węzeł przy ul. Grunwaldzkiej. Przyszłość zakłada jeszcze większą integrację, m.in. w zakresie transportu. Poznań jest sercem metropolii, który „pompuje” krew do innych gmin. Tylko poprzez wspólne działania możemy stworzyć przyjazne dla mieszkańców rozwiązania – zaznaczał.
Tadeusz Czajka, wójt Gminy Tarnowo Podgórne i wiceprezes stowarzyszenia podkreślał, że wypracowane porozumienie satysfakcjonuje wszystkie gminy.
– Projekty, które przygotowaliśmy pozwolą wyrównać szanse mieszkańców – zaznaczał.
W planach jest m.in. rozbudowa Metropolitalnego Systemu Informacji Przestrzennej, a także unowocześnienie karty PEKA. Pieniądze przeznaczone zostaną również na wsparcie retencji wodnej i gospodarowanie wodami odpadowymi, rozwój i poprawę zielono-niebieskiej infrastruktury, tworzenie parków czy zielonych korytarzy ułatwiających przewietrzanie obszarów zurbanizowanych. Powstanie też m.in. Zintegrowane Centrum Opieki i Teleopieki.
Porozumienie na realizację ZIT podpisali także przedstawiciele aglomeracji kalisko-ostrowskiej. Dostępna pula to ponad 44 mln euro.
– Jesteśmy w przededniu kolejnego skoku cywilizacyjnego. Życzę wszystkim byśmy w Aglomeracji Kalisko-Ostrowskiej powtórzyli dotychczasowe sukcesy – mówił w trakcie uroczystości podpisania porozumienia Krystian Kinastowski, prezes Stowarzyszenia Aglomeracja Kalisko-Ostrowska i prezydent Kalisza. – W naszym mieście mamy sporo potrzeb i sporo dobrych projektów. Chcemy wpisać w ZIT-y m.in. budowę dwóch kładek rowerowych, jedną wzdłuż Szlaku Bursztynowego, drugą wzdłuż mostu kolejowego. Są też zadania związane np. z cyfryzacją i rozwojem szkolnictwa zawodowego – podkreślał.
Umowy na realizację nowych ZIT-ów podpisali także przedstawiciele Związku Zintegrowanych Inwestycji Terytorialnych Miejskiego Obszaru Funkcjonalnego Leszna, Stowarzyszenia Aglomeracji Konińskiej, Związku Zintegrowanych Inwestycji Terytorialnych Miejskiego Obszaru Funkcjonalnego Piły, Związku Zintegrowanych Inwestycji Terytorialnych Obszaru Funkcjonalnego Miast Koła i Turku oraz Stowarzyszenia ZIT Gniezno. Więcej można przeczytać na stronie: www.wrpo.wielkopolskie.pl.
Łukasz Karkoszka