Rewitalizacja to test dla miasta i jego mieszkańców. Celująco zdał go samorząd w Baranowie, gdzie odnowiono rynek, a budynek dawnej szkoły przekształcono w ośrodek kultury i placówkę opieki nad seniorami. Te zmiany nie byłyby możliwe bez wsparcia z Funduszy Europejskich.
W Wielkopolsce sukcesywnie przybywa miast, które ratują zabytkową tkankę miejską, jednocześnie tworząc przyjazne przestrzenie dla mieszkańców i dbając o rozwiązanie zdiagnozowanych problemów społecznych. Tylko bowiem poprzez kompleksową odpowiedź na degradację społeczną, gospodarczą, przestrzenną, techniczną można mówić o rewitalizacyjnym sukcesie. Do tego trzeba dodać jeszcze jeden element – zaangażowanie w proces zmiany lokalnych społeczności. Wszystkie te warunki zostały spełnione w Baranowie.
Międzypokoleniowa integracja
Procesy rewitalizacyjne objęły otoczenie rynku. Największym problemem była tu m.in. niska aktywność społeczna, a także słaba integracja mieszkańców. Odnowy wymagała przestrzeń publiczna, w tym budynek po dawnej szkole, mieszczącej się na rynku.
– Od czasu powstania nowoczesnego Kompleksu Oświatowo-Sportowego, budynek po podstawówce stał pusty. Pojawił się pomysł, by przekształcić go w kulturalne centrum gminy - miejsce, gdzie mogliby się spotykać mieszkańcy w różnym wieku – mówi Bartosz Malinowski, kierownik Referatu Rozwoju Gminy, Kultury, Promocji i Sportu Urzędu Gminy w Baranowie. – Koszty przedsięwzięcia przekraczały nasze możliwości finansowe, dlatego sięgnęliśmy po unijne dofinansowanie. Blisko dziesięciomilionowa dotacja, uzyskana w 2018 roku, przekonała nas do podjęcia się tego inwestycyjnego wyzwania. Patrząc z perspektywy czasu, było warto – podkreśla.
Prace ruszyły w 2019 r. Trwały cztery lata. Budynek po starej szkole przeszedł generalną przebudowę i został dostosowany do potrzeb osób z niepełnosprawnościami. W efekcie w centrum miasta powstał ośrodek łączący wiele funkcji. W nowych wnętrzach mieści się gminna biblioteka, kawiarnia i oranżeria, która może pełnić również funkcję widowni podczas imprez plenerowych. Placówka stała się również siedzibą Dziennego Domu Pobytu Seniora.
– W naszej gminie, podobnie jak w całej Polsce, przybywa seniorów. Przygotowaliśmy dla nich przestrzeń, w której mogą korzystać z terapii zajęciowej, warsztatów literackich, komputerowych czy plastycznych. Do ich dyspozycji jest też sala fitness i usługi fizjoterapeutyczne – mówi Bartosz Malinowski. – W nowej przestrzeni odbywać się też będą liczne przedsięwzięcia kulturalne, a bliskość biblioteki sprawia, że seniorzy korzystać mogą z zasobów książnicy. Połączenie różnych funkcji w jednym budynku sprzyja międzypokoleniowej integracji i aktywizacji starszych mieszkańców – zaznacza.
Rynek tętni życiem
Działania rewitalizacyjne objęły też rynek, gdzie wygospodarowano miejsca parkingowe, przy jednoczesnym zachowaniu dużej powierzchni zieleni. Wyremontowano również budynek urzędu i Ochotniczej Straży Pożarnej. Zagospodarowano teren wokół, poprzez utworzenie alejek spacerowych z małą architekturą.
– Wszystkie działania rewitalizacyjne, jakie przeprowadziliśmy to odpowiedź na postulaty zgłaszane przez lokalną społeczność podczas konsultacji społecznych. Ich głos był najważniejszy – podkreśla Bartosz Malinowski. – Wielu mieszkańców zgłaszało nam, że opiekują się starszymi, schorowanymi bliskimi i przez to nie mają możliwości podjęcia pracy. Apelowali, by utworzyć w gminie miejsce, gdzie seniorzy mogliby aktywnie spędzać czas, a oni w tym czasie mogliby pracować. Wyszliśmy naprzeciw tym oczekiwaniom. Mamy nadzieję, że oferta Dziennego Domu Pobytu Seniora stworzy nową jakość integracji seniorów. Pierwsze tygodnie funkcjonowania ośrodka pokazują, że trafiliśmy z przygotowanymi rozwiązaniami. Sam rynek też tętni życiem, mieszkańcy chętnie się tu spotykają – dodaje.
Całkowita wartość projektu „Rewitalizacja Rynku w Baranowie wraz z rozbudową, przebudową i zmianą sposobu użytkowania budynku szkoły na ośrodek kultury z ośrodkiem opieki dziennej nad seniorami” to ponad 19,4 mln zł. Unijne wsparcie w ramach WRPO 2014-2020 wyniosło ponad 9,8 mln zł.
Łukasz Karkoszka