Szkoły zawodowe na topie – i to od dobrych kilku lat. Dokładnie od czasu, gdy szeregi bezrobotnych masowo zaczęli zasilać absolwenci liceów ogólnokształcących i kierunków humanistycznych. Rynek pracy dobitnie pokazał, że pracę najszybciej znajdują ci, którzy mają w kieszeni konkretny zawód lub rzadkie umiejętności. Jednak samo ukończenie szkoły zawodowej, technikum czy nawet politechniki nie gwarantuje zatrudnienia. Wiele zależy od tego, z jaką wiedzą absolwent opuszcza mury placówki. Pracodawcy wymagają bowiem wiedzy praktycznej i aktualnej. Stąd też tak istotne jest powiązanie edukacji zawodowej z rynkiem pracy i pracodawcami. Taki cel stawiają sobie realizatorzy projektu „Czas zawodowców BIS – zawodowa Wielkopolska”. To kontynuacja poprzedniej edycji – „Czas zawodowców – wielkopolskie wykształcenie zawodowe”. Projekt jest kontynuowany, bo okazał się strzałem w dziesiątkę – czymś, czego oczekiwali i pracodawcy, i przyszli pracownicy, czyli wielkopolscy uczniowie.
Wymogi innowacyjnej gospodarki
„Czas zawodowców BIS – zawodowa Wielkopolska” to projekt realizowany w partnerstwie – współpracują ze sobą Departament Edukacji i Nauki Urzędu Marszałkowskiego Województwa Wielkopolskiego (partner wiodący) i Politechnika Poznańska. I jedna, i druga strona nie ma wątpliwości, że taka współpraca w obecnych warunkach gospodarczych jest koniecznością: Innowacyjna gospodarka wymaga innowacyjnych metod kształcenia kompetencji, które pozwolą zbudować przewagę konkurencyjną przedsiębiorców – podkreśla Marzena Wodzińska, członek Zarządu Województwa Wielkopolskiego. – Doskonalenie systemu kształcenia zawodowego w znaczący sposób wpływa na wzrost gospodarczy regionu. Zaangażowanie pracodawców w przygotowanie programów nauczania oraz organizację kształcenia praktycznego jest doskonałym przykładem dostosowania usług edukacyjnych do realiów gospodarki i potrzeb rynku pracy. Celem przedsięwzięcia jest właśnie podniesienie jakości kształcenia zawodowego w Wielkopolsce, poprzez – z jednej strony – dostosowanie kompetencji uczniów do potrzeb rynku pracy, z drugiej zaś – dostosowanie kompetencji nauczycieli, tak by wiedza przekazywana uczniom była aktualna i praktyczna.
Firma najlepszą szkołą zawodu
Szkolne praktyki i staże zawodowe nie muszą oznaczać tylko anegdotycznego parzenia kawy. W tym projekcie uczniowie poprzez staże w zakładach pracy i podczas specjalistycznych zajęć w laboratoriach rzeczywiście poznają arkana zawodu. Nie bez znaczenia jest fakt, że staże są płatne. – Ten staż daje wiedzę i rozeznanie praktyczne. Nauczyłem się między innymi obsługi specjalistycznych programów logistycznych – mówi Adam Adamski, z Zespołu Szkół Ponadgimnazjalnych w Wągrowcu. W całym projekcie zrealizowanych zostanie 8000 płatnych staży dla wielkopolskich uczniów.
Zajęcia specjalistyczne odbywają się w trzech wielkopolskich miastach: Poznaniu, Pile i Kaliszu. Biorą w nich udział uczniowie III i IV klasy techników. Do końca projektu tylko laboratoria odwiedzi 10 000 uczniów, kształcących się w zawodach: technik informatyk, technik teleinformatyk, technik mechanik, technik mechatronik, technik elektronik, technik elektryk, technik handlowiec, technik ekonomista, technik logistyk, technik spedytor, technik organizacji reklamy, technik cyfrowych procesów graficznych. Zawody te nie zostały wybrane przypadkowo: – Zgłoszone do projektu szkoły poddane zostały diagnozie, która stanowiła podstawę dla wyboru form i skali wsparcia dla każdej ze szkół – mówi Dorota Kinal, dyrektor Departamentu Edukacji i Nauki Urzędu Marszałkowskiego Województwa Wielkopolskiego w Poznaniu. – Jednym z kryteriów diagnozy było prowadzenie w szkołach kierunków kształcenia zgodnych z zapotrzebowaniem rynku pracy w branżach zidentyfikowanych jako branże o największym potencjale rozwojowym i/lub branżach strategicznych dla danego regionu określonych w Regionalnej Strategii Innowacji.
E-dukacja pokolenia „milenialsów”
Uczniowie, w ramach projektu, mogą skorzystać z szerokiego wachlarza możliwości: na przykład z portalu „System Zawodowcy”, kojarzącego przedsiębiorców poszukujących praktykantów z uczniami posiadającymi umiejętności konieczne do podjęcia praktyki i stażu. Uczniowie mogą tu sprawdzić profile kompetencyjne, czyli wzorcowe opisy najbardziej popularnych w Wielkopolsce stanowisk pracy. Zostały one przygotowane w oparciu o badanie przeprowadzone w co najmniej 3 przedsiębiorstwach. Są więc rzeczywistym modelem wymagań i oczekiwań pracodawcy. Do tej pory opracowanych zostało 50 profili kompetencyjnych. System doskonale sprawdził się już podczas poprzedniej edycji projektu. Wówczas uczniowie założyli ponad 20 000 profili zawodowych, pracodawców zarejestrowało się 1200. Teraz też z każdym dniem rośnie liczba nowych kont.
Uczniowie biorący udział w projekcie to przedstawiciele tzw. pokolenia Y (milenialsów), zwanego też pokoleniem cyfrowym. Oznacza to, że w świecie internetu i nowych mediów są tubylcami, czują się jak u siebie. Wychodząc im naprzeciw – projektodawcy stworzyli internetową platformę edukacyjną. Daje ona możliwość wykorzystania materiałów do samokształcenia oraz przeprowadzenia testów weryfikujących wiedzę w zakresie 32 kwalifikacji w 12 zawodach. Użytkownicy – uczniowie, ale też nauczyciele kształcenia praktycznego – mogą skorzystać z 90 kursów zawierających ponad 1700 materiałów. Można tam znaleźć między innymi 11 otwartych kursów i testów próbnych z ECDL (Europejskiego Certyfikatu Umiejętności Komputerowych) na 3 poziomach zaawansowania oraz kurs i test próbny na uprawnienia elektryczne SEP do 1 kV.
Projekt skupia się na uczniach, ale nie zapomina o nauczycielach. Kierownicy kształcenia praktycznego w szkołach zyskali pomocne narzędzie umożliwiające im zarządzanie prowadzonymi praktykami (dodawanie, usuwanie i edycję praktyk, przypisywanie do nich uczniów czy zakładów pracy) oraz generowanie wypełnionych dokumentów, takich jak: lista obecności, umowa o praktyczną naukę zawodu czy arkusz kontroli realizacji praktyki zawodowej. Korzystają też szkoły – są doposażone w sprzęt i pomoce dydaktyczne.
Rynek pracy, czyli naczynia (dobrze) połączone
Poprzednia i obecnie trwająca edycja projektu „Czas zawodowców” pokazuje, że łańcuch: szkoła – uczelnia – pracodawca przynosi korzyści wszystkim stronom. Uczniowie poznają oczekiwania pracodawców i kulisy zawodu. Uczelnie zyskują wizerunkowo – jako placówki edukacyjne, które uczą wiedzy konkretnej i poszukiwanej na rynku pracy. Pracodawcy otrzymują pracowników dobrze przygotowanych do zawodu i szybko zmieniającej się sytuacji gospodarczej. Sukces projektu zrodził inicjatywę, by zbudować trwałą sieć powiązań pomiędzy uczniami, dyrektorami szkół, nauczycielami, kierownikami kształcenia praktycznego, kuratorium, pracodawcami, zrzeszeniami pracodawców, powiatowymi urzędami pracy, wydziałami oświaty, Politechniką Poznańską, starostwami powiatowymi oraz Samorządem Województwa Wielkopolskiego. Na efekty Wielkopolskiej Sieci Edukacyjno-Gospodarczej zapewne trzeba poczekać kilka lat, ale jedno już jest pewne – rynek pracy to system naczyń połączonych, a projekt „Czas zawodowców” jest doskonałym spoiwem.
Monika Wierżyńska
