Co łączy Estonię, Włochy, Maltę, Holandię, Hiszpanię i Polskę? Z pewnością wspólne cele w zakresie rozwoju regionów, przekonanie o konieczności inwestycji w innowacje i determinacja w pozyskiwaniu Funduszy Europejskich. Potwierdza to międzynarodowy projekt RELOS3, w realizację którego zaangażowane jest nasze województwo.
Projekt Relos3 angażuje sześć europejskich regionów, które w ramach współpracy będą wymieniały się dobrymi praktykami, a także próbowały nowych metod zarządzania i finansowania działań ukierunkowanych na rozwój przedsiębiorczości i innowacji. W realizację zaangażowani są partnerzy z miast Tartu (Estonia), Emmen (Holandia), Bolonii (Włochy), Maltańskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości (Malta), Agencji Rozwoju Gospodarczego Sabadell (Hiszpania) oraz władze naszego województwa. Projekt, którego realizacja potrwa do końca 2021 roku, posiada łączny budżet w wysokości ponad 1,3 mln euro, z czego nieco ponad 100 tys. pozostaje do zagospodarowania przez Urząd Marszałkowski Województwa Wielkopolskiego w Poznaniu. Projekt jest realizowany w ramach programu INTERREG EUROPA (oś priorytetowa 1: Wzmacnianie badań naukowych, rozwoju technologicznego i innowacji).
– Zaangażowaliśmy się wraz z lokalnymi interesariuszami w projekt RELOS3, ponieważ chcemy doskonalić oferowane w naszym regionie wsparcie dla innowacyjnych przedsiębiorstw – mówi Elizabeth Duda, menedżer projektu RELOS3. – W tak zróżnicowanym regionie jak Wielkopolska, podążanie za potrzebami aktywnych gospodarczo środowisk i rozwijanie lokalnych specjalizacji jest kluczowe dla osiągania jeszcze lepszych wyników gospodarczych. Mamy nadzieję, że nasz projekt – poprzez pozyskany kapitał wiedzy i doświadczeń – zaowocuje nowymi pomysłami i instrumentami szytymi na miarę lokalnych potrzeb.
Uczmy się od najlepszych
Liderem projektu jest hiszpańska Agencja Rozwoju Gospodarczego Sabadell, mieszcząca się w 200-tysięcznym mieście o tej samej nazwie (około 20 kilometrów od Barcelony). Sabadell jest jednym z najsilniejszych samorządów w Katalonii, który w ostatnich latach odchodzi od tradycyjnego przemysłu tekstylnego i odważnie stawia na innowacje. W 2013 roku miasto zdobyło prestiżową nagrodę World City Awards przyznawaną ośrodkom miejskim z powodzeniem wdrażającym innowacyjne rozwiązania. Wszystko dzięki strategii rozwoju miasta przyjętej w 2012 roku. Strategia jest ukierunkowana na zmniejszenie wydatków publicznych, podniesienie jakości i efektywności usług publicznych i wdrożenie modelu inteligentnego zarządzania miastem. Dodatkowo wpłynie na wzmocnienie sektora gospodarki opartej na wiedzy oraz zmniejszy emisję dwutlenku węgla. W ostatnim czasie udało się osiągnąć jeden z tych celów – około 30% oświetlenia miasta zastąpiono nowymi lampami LED, co przełożyło się na oszczędności rzędu około 30% w miejskim budżecie. Kolejne cele szczegółowe to m.in. redukcja konsumpcji energii o 20%, zwiększenie udziału OZE o 20%, a także zwiększenie udziału segregowanych odpadów w ich ogólnej masie o 50%.
Liderem projektu jest hiszpańska Agencja Rozwoju Gospodarczego Sabadell.
W 2013 roku miasto zdobyło prestiżową nagrodę World City Awards przyznawaną
ośrodkom miejskim z powodzeniem wdrażającym innowacyjne rozwiązania.
Wiele możemy nauczyć się również od Tartu, drugiego największego miasta Estonii. Posiada ono długoterminową strategię rozwoju przewidzianą aż do 2030 roku. Jej celem jest m.in. zwiększenie populacji miasta o nieco ponad 10% (z 97 do 110 tysięcy), podniesienie poziomu satysfakcji życia z 69% do co najmniej 75%, a także zwiększenie odsetka mieszkańców poruszających się rowerem lub pieszo po mieście z 29,8% do 45%. Ważnym elementem strategii rozwoju jest również edukacja – władze miasta mają też nadzieję, że w 2030 roku wszyscy absolwenci szkół gimnazjalnych będą kontynuowali naukę na kolejnym szczeblu (obecnie 96,8%). W mieście funkcjonuje m.in. park naukowy, a także dwa uniwersytety.
Wielkopolska strategia
Dokumentem, który ma kluczowe znaczenie dla rozwoju innowacji w naszym regionie jest „Regionalna Strategia Innowacji dla Wielkopolski na lata 2015-2020”. Identyfikuje ona tzw. inteligentne specjalizacje w regionie, czyli dziedziny, które ze względu na już funkcjonujące przedsiębiorstwa i prowadzone badania mają szansę wykreować region na lidera w określonej branży.
Inteligentne specjalizacje mają sprawić, że zamiast wielu podobnych ośrodków rozwoju o przeciętnym potencjale, w Europie będą powstawały silne centra innowacji skupiające przedsiębiorców i badaczy z różnych regionów. Projekt RELOS3 ma pomóc m.in. w nawiązaniu ponadregionalnej współpracy regionów o podobnych inteligentnych specjalizacjach, zaowocować wymianą dobrych praktyk i przełożyć się na skuteczność wdrażania działań proinnowacyjnych w Wielkopolsce. Wiedza pozyskana dzięki projektowi trafia do wielu wielkopolskich interesariuszy, m.in. miast Piły, Leszna, Kalisza, Stowarzyszenia Gmin i Powiatów Wielkopolski oraz instytucji otoczenia biznesu z różnych zakątków naszego województwa.
Inteligentne specjalizacje dla Wielkopolski
- Biosurowce i żywność dla świadomych konsumentów
- Wnętrza przyszłości (np. design, nowoczesne materiały)
- Przemysł jutra (np. maszyny i elementy maszyn)
- Wyspecjalizowane procesy logistyczne
- Rozwój oparty na ICT (np. e-usługi publiczne)
- Nowoczesne technologie medyczne.
Planujemy rozwój
Pierwszą fazą projektu jest badanie wyjściowe, które zaowocuje stworzeniem bazy 21 dobrych praktyk – etap ten powinien zakończyć się w kwietniu 2019 roku. Równolegle przedstawiciele partnerskich regionów będą dyskutowali nad pomysłami i wymieniali się własnymi doświadczeniami w trakcie spotkań tematycznych organizowanych w każdym z regionów. Pierwsze takie spotkanie tematyczne już za nami – w dniach 16-17 maja br. odbyło się ono na Malcie i dotyczyło kompatybilności regionalnych strategii rozwoju gospodarczego oraz strategii rozwoju inteligentnych specjalizacji.
Tematem przewodnim dyskusji, która odbędzie się w naszym województwie jest „Promocja współpracy pomiędzy regionami UE o podobnych bądź komplementarnych IS”. W drugiej połowie 2018 i pierwszym kwartale 2019 roku każdy z partnerów będzie mógł udać się na wizyty studyjne do maksymalnie trzech regionów, a następnie – w oparciu o zebraną wiedzę – przygotować lokalne bądź regionalne plany działania. W ramach projektu do 2021 r. planowane jest zawarcie pięciu porozumień o współpracy , które powinny obejmować przedstawicieli sektora nauki, przemysłu, administracji publicznej, a także społeczeństwa obywatelskiego (tzw. poczwórna helisa, ang. Quadruple Helix). W tym samym czasie uruchomionych ma zostać również siedem projektów publiczno-prywatnych, które mają być potwierdzeniem obrania wspólnego kursu przez przedstawicieli sektora prywatnego i publicznego.
Pomimo że projekt RELOS3 dopiero wystartował, wysokie kompetencje partnerów, a także duże doświadczenie w realizacji projektów proinnowacyjnych pozwalają wiązać spore nadzieje z jego końcowymi rezultatami. Jeden z regionów partnerskich – aglomeracja Bolonii – zwyciężył niedawno w prestiżowym rankingu Smart City Index 2016 na najbardziej inteligentne miasto we Włoszech. Mamy się od kogo uczyć, ale wierzymy, że równie wiele możemy zaoferować naszym partnerom.
Łukasz Szoszkiewicz