Miasto Poznań zdobyło spore dofinansowanie z Unii Europejskiej na renowację brzegów Warty. Znikną stare betonowe płyty, a w ich miejsce pojawią się drewno i kamień. Będzie bezpieczniej, ładniej, a także bardziej ekologicznie. To kolejny etap zmian nad Wartą.
W ciągu kilku ostatnich lat wiele zrobiono, by zachęcić mieszkańców Poznania do spędzania wolnego czasu nad Wartą. Zmiany są widoczne gołym okiem. Do niedawna zaniedbane tereny zamieniły się między innymi w Wartostradę, tak chętnie użytkowaną przez spacerowiczów, rowerzystów czy rolkarzy. Dzięki powstaniu infrastruktury służącej rekreacji, a także przeniesieniu nad Wartę wielu wydarzeń kulturalnych, obszary przy rzece otrzymały drugie życie. Nie oznacza to jednak, że wszystko zostało już zrobione.
Będzie bezpieczniej
Już wkrótce w miejsce starych i zniszczonych betonowych płyt, które obecnie zabezpieczają koryto rzeki, pojawią się nowe umocnienia. Remont jest niezbędny, gdyż płyty są popękane, a przez to są niebezpieczne.
– Betonowe elementy umocnień uległy znacznej korozji, odkrywając zbrojenia. W wielu miejscach występują spękania, wykruszenia i załamania. Stwarza to niebezpieczeństwo dla osób przebywających nad rzeką – zwraca uwagę Mariusz Wiśniewski, zastępca prezydenta Poznania.
I choć bezpieczeństwo jest absolutnym priorytetem przy tym przedsięwzięciu, to duże znaczenie mają także względy estetyczne. Wygląd tych betonowych płyt odstrasza, a nie przyciąga turystów. Służące od wielu lat umocnienia brzegów stały się po prostu wątpliwą wizytówką miasta. Remont sprawi, że nad Wartą będzie nie tylko bezpieczniej, ale również ładniej. W efekcie ma to jeszcze bardziej zachęcić mieszkańców do spędzania tam wolnego czasu.
Umowa już podpisana
17 grudnia ub. r. marszałek Marek Woźniak, w imieniu instytucji zarządzającej Wielkopolskim Regionalnym Programem Operacyjnym 2014+, podpisał umowę z miastem Poznań na dofinansowanie projektu. Samorząd miejski otrzyma na ten cel blisko 26 mln zł z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego. Całkowita wartość projektu jest szacowana na 30,3 mln zł. Brakującą kwotę dołoży miasto oraz Państwowe Gospodarstwo Wodne Wody Polskie w Poznaniu, które jest partnerem projektu. Tuż po podpisaniu umowy marszałek podkreślał duża rolę remontu dla miasta.
– To bardzo ważny projekt dla miasta i spraw wodnych w Wielkopolsce. Jego ranga polega na tym, że oprócz rozwiązywania kwestii wodnych rozwiązuje również problem Poznania, o którym mówimy od lat. Chodzi o fakt, że Warta w centrum miasta nie jest przyjazna mieszkańcom – mówił marszałek Marek Woźniak.
Choć z roku na rok chętnych do spędzania czasu nad Wartą przybywa, jednak w dalszym ciągu jest tam wiele do zrobienia.
– Przyczyna tkwi właśnie w kształcie brzegów, wybetonowanych brzydkimi płytami, które nie sprzyjają przebywaniu nad rzeką. A na dodatek powodują negatywne skutki dla środowiska, na przykład dla retencji wód – dodaje marszałek.
Na pierwszy ogień pójdzie teren w centrum miasta. Nowe umocnienia powstaną na odcinku od mostu Przemysła I do rozwidlenia Warty za mostem Św. Rocha – mniej więcej do wysokości, gdzie zaczyna się Ostrów Tumski. Rewitalizacja obejmie prawy i lewy brzeg rzeki o długości 2,5 kilometra każdy – łącznie 5 kilometrów.
Jednak remont na wymianie betonowych umocnień się nie skończy. Aby wszystko miało przysłowiowe ręce i nogi, trzeba też zadbać o towarzyszącą inwestycji infrastrukturę. Jest ona niezbędna w terenie miejskim. I tak stare i wysłużone już schody, tarasy i slipy doczekają się odświeżenia. W projekcie przewidziano też modernizację wylotów kanalizacyjnych.
Kamień i drewno
W inwestycji nie bez znaczenia jest też kwestia funkcjonowania ekosystemu. Beton, który nie przepuszcza wody, ogranicza jej wchłanianie z gruntu. W jego miejsce już wkrótce pojawią się materiały proekologiczne. Drewno i kamień, bo o nich mowa, wypełnią brzegi Warty, ułatwiając wodzie proces naturalnej filtracji.
- Celem projektu jest zabezpieczenie brzegów rzeki przed erozją, która stwarza zagrożenie dla przyległej infrastruktury i pogarsza warunki przepływu wód wezbraniowych. Realizując inwestycje, postawiono na rozwiązania proekologiczne. Wykorzystane zostaną materiały naturalne jak na przykład kamień i drewno - tłumaczy Grzegorz Kamiński, dyrektor Biura Koordynacji Projektów i Rewitalizacji Miasta.
Jak to będzie wyglądało w praktyce? Otóż na brzegach rzeki znajdą się, charakteryzujące się dużą odpornością, kosze i materace gabionowe. Te druciane konstrukcje zostaną wypełnione kamieniem oraz gruntem, a następnie zamknięte biomatą, by umożliwić porost traw. Wszystko wzmocni drewniana palisada. Dzięki takiemu działaniu, zwiększy się elastyczność brzegów. Nawet podmycie nie będzie im straszne, gdyż zamiast niszczeć, będą miały zdolność dopasowania się. Zwiększy się też retencja Warty na tym odcinku.
- Zniszczenia zabezpieczeń mogą powodować zwiększenie erozji bocznej brzegów, co pogarsza warunki przepływu wód i stanowi zagrożenie dla przyległej infrastruktury. Planowana inwestycja pomoże zahamować postępującą degradację zabudowy brzegowej. Płyty betonowe zostaną zastąpione materiałem ekologicznym. To powrót do natury – dodaje Mariusz Wiśniewski.
Skoro umowa została już podpisana, to miasto może już szukać wykonawcy. Projekt ma być zrealizowany do 2020 roku.
Jednak to nie koniec działań przewidzianych na najbliższy czas w okolicach rzeki. Już wkrótce Wartostrada wydłuży się o kolejne odcinki. Najdłuższy z nich, około 1,3 kilometrowy, połączy most Królowej Jadwigi z parkiem w Starym Korycie Warty. Tym razem ścieżka rowerowo-piesza będzie przebiegać bliżej rzeki. Na koniec 2019 roku przewidziano też oddanie odrestaurowanych Łazienek Rzecznych nad Wartą.
Dzięki takim działaniom tereny nad Wartą zyskują na atrakcyjności, stając się tym samym bardziej przyjazne dla mieszkańców. Bezpieczniejsze, ładniejsze, z nową infrastrukturą, zachęcają by wybrać się tam w weekend czy na popołudniowy spacer po godzinach pracy. Warta wraca do łask.
Będą kolejne konkursy
Także w 2019 roku w ramach WRPO 2014+ będą ogłoszone konkursy na realizację projektów związanych z zabezpieczeniem przeciwpowodziowym (informacje na ten temat można znaleźć w harmonogramie naborów w 2019 roku wrpo.wielkopolskie.pl
W poprzednich latach jedną z gmin, które zrealizowały tego typu przedsięwzięcie jest gmina Ujście k. Piły, które postawiło na „Ochronę wód zlewni rzeki Noteć – aglomeracja Ujście". Wartość zadania wynosiła ok. 2,5 mln zł, w tym ponad 2,1 mln zł stanowiło dofinansowanie ze środków Unii Europejskiej. Za te pieniądze wybudowano sieć kanalizacji sanitarnej (ponad 5 km) oraz wodociągowej (ponad 7 km) w miejscowości Ługi Ujskie. Celem projektu była poprawa jakości środowiska przyrodniczego oraz stworzenie warunków do rozwoju gospodarczego przez uporządkowanie gospodarki wodno-ściekowej na terenie gminy. Warto pójść tym śladem.
Więcej o inwestycjach unijnych w meliorację piszemy w artykule „Nowa jakość wodnych projektów”.
Magdalena Przysiwek
