Marszałek Marek Woźniak na terenie MTP o nowym projekcie programu unijnego na lata 2021-2027 dla Wielkopolski: - Nasz Program wpisuje się w trendy przyszłości. Wielkopolska za 10 lat będzie bardziej zielona, konkurencyjna i prospołeczna – mówi i zachęca Wielkopolan do wzięcia udziału w konsultacjach społecznych, które potrwają do 5 listopada.
Fundusze Europejskie dla Wielkopolski na lata 2021-2027 to nowa nazwa programu regionalnego, która zastąpi wcześniejszy Wielkopolski Regionalny Program Operacyjny. Podczas konferencji konsultacyjnej, 30 września, zaprezentowano projekt dokumentu. Tym samym oficjalnie zainaugurowano konsultacje nowego programu, które potrwają do 5 listopada. Szczegóły dostępne są na www.wrpo.wielkopolskie.pl.
Z powodu wzrastającej liczby zakażeń na COVID-19, wydarzenie odbyło się w formule online na terenie Międzynarodowych Targów Poznańskich.
Konferencję rozpoczął Marszałek Marek Woźniak:
- Jestem przekonany, że nasz regionalny program Fundusze Europejskie dla Wielkopolski na lata 2021-2027 jest solidnie przygotowany w oparciu o Strategię Rozwoju Województwa Wielkopolskiego do 2030 roku. Ten dokument jest fundamentem do wydatkowania środków europejskich. Nie mamy jeszcze wiedzy, na jakie inwestycje i przedsięwzięcia będziemy mogli konkretnie je wydatkować. Czekamy na podpisanie Umowy partnerstwa i Kontraktu programowego, który zawiera propozycje - które naszym zdaniem - będą mogły być finansowane zarówno z funduszy europejskich, ale też z Funduszu Odbudowy czy środków rządowych. Przykładem jest rewitalizacja i budowa nowych linii kolejowych w Wielkopolsce.
- Interwencja unijna na lata 2021-2027 będzie dotyczyła najważniejszych obszarów, takich jak Zielony Ład czy cyfryzacja. Popieramy to. Będziemy wdrażać tzw. Fundusz Sprawiedliwej Transformacji Wielkopolski Wschodniej, a to wymaga ogromnego wysiłku finansowego i organizacyjnego. Chciałbym podkreślić, że dotyczy on wyłącznie obszarów związanych z górnictwem węglowym. Zdecydowanie będziemy również wspierać przedsięwzięcia z obszaru innowacji i gospodarki 4.0., ponieważ Wielkopolska jest dobrze przygotowana i zdolna do nawiązania rywalizacji w tych obszarach. Nie sposób dziś nie mówić o cyfryzacji. Czas pandemii udowodnił, że wykorzystanie łączności przez internet ułatwia nam życie i ekonomię działania. Szczególnie istotna jest cyfryzacja w opiece zdrowotnej, ale też w edukacji czy usługach administracyjnych.
Marszałek zwrócił także uwagę, jak ważny dla Wielkopolski jest obszar interwencji dotyczący ochrony klimatu. - Wielkopolska boryka się z niedostatkiem wody. Musimy walczyć, aby ten sektor zabezpieczyć tak, aby zatrzymać wodę. To jest być albo nie być dla naszej gospodarki i naszego życia. Będziemy też inwestować w zeroemisyjny transport. Transport spalinowy – tam gdzie jest to możliwe – będziemy zastępować napędem wodorowym. Tu stawiamy mocny akcent na transport zbiorowy i zmianę jego źródła napędu. Ale to również wzmocnienie roli transportu indywidualnego - np. rowerowego. Natomiast nowością będzie zasilanie inicjatyw lokalnych i Lokalnych Grup Działania, z nadzieją, że tamtejsze społeczności spełnią swoje marzenia.
Marszałek zapowiedział także spotkania subregionalne po zakończeniu procesów negocjacyjnych z KE.
Mniej pieniędzy
Wielkopolska jest jednym z najszybciej rozwijających się polskich regionów. To spowodowało, że zostaliśmy zakwalifikowani do regionów przejściowych (zamożniejszych), czyli takich, które osiągnęły 75% PKB na mieszkańca średniej unijnej. Choć to nieznaczne przekroczenie (raptem 1 punkt), ale oznacza zmniejszenie alokacji unijnej dla regionu. Będziemy mieli do dyspozycji w sumie 2,058 mld euro (w perspektywie 2014+ było to ok. 2,45 mld euro). Kwota ta uwzględnia trzy źródła finansowania programu: Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego i Europejski Fundusz Społeczny (1,67 mld euro) oraz Fundusz Sprawiedliwej Transformacji (387 mln euro), który będzie dedykowany subregionowi konińskiemu.
Przypomnijmy, że w marcu tego roku nasz region startował z poziomu 1,07 mld euro w ramach polityki spójności oraz 387 mln euro z Funduszu Sprawiedliwej Transformacji. – Dziś mamy na stole więcej pieniędzy, co jest dobrą wiadomością dla Wielkopolski, ale to stawia nasz region i tak z niemal najniższym poziomem dofinansowania UE na 1 mieszkańca – przypomina Marszałek Marek Woźniak. Niżej jest tylko region mazowiecki stołeczny, a dla porównania, najwięcej pieniędzy na 1 mieszkańca otrzymają województwa z Polski Wschodniej.
Główne obszary
Mniej pieniędzy dla naszego regionu to wcale nie jedyny problem. Beneficjenci do unijnych projektów będą musieli dołożyć co najmniej 30 proc. własnych środków (wcześniej około 15 proc.). Po drugie, musimy liczyć się z tym, że obszary, na które będzie można te pieniądze wydać, będą bardziej ograniczone niż w innych regionach. Nastąpi większa koncentracja tematyczna. To ma swoje przełożenie na zapisy projektu programu Fundusze Europejskie dla Wielkopolski, gdzie na pierwszym miejscu stawiane są kwestie Europejskiego Zielonego Ładu. Horyzontalnie traktowany jest aspekt ekologii. Mówi się o gospodarce zielonej, modernizacji infrastruktury komunalnej, bioróżnorodności, przede wszystkim z myślą o poprawie aspektów środowiskowych w regionie i na rzecz wspomnianego Zielonego Ładu.
Kwestie środowiska mają szczególne znaczenie w gospodarce o obiegu zamkniętym, gospodarce o ograniczonym zużyciu zasobów, w której liczy się ekoprojektowanie (a więc włączenie ekologii w produkcję zanim zostanie uruchomiona linia produkcyjna). Niezwykle istotna dla Wielkopolski jest retencja, w szczególności retencja naturalna. Równie ważnym obszarem będzie gospodarka, z podkreśleniem roli innowacyjności, cyfryzacji, w tym robotyzacji i automatyzacji. Kontynuowane będzie wzmacnianie edukacji i szkolnictwa dostosowanego do wyzwań gospodarki i potrzeb rynku pracy, dotyczy to zwłaszcza szkolnictwa zawodowego.
Kolejnym ważnym tematem jest cyfryzacja usług publicznych, poczynając od opieki zdrowotnej, przez edukację, a kończąc na administracji w samorządach (zgodnie z Europejską Agendą Cyfrową).
Nie zapomina się w programie o ludziach najsłabszych (seniorach, osobach z niepełnosprawnościami) i włączeniu społecznym (zgodnie z Europejskim filarem praw socjalnych).
Ponadto, podkreśla się znaczenie dobrej jakości usług w środowiskach lokalnych (deinstytucjonalizacja). Istotną rolę w integracji społecznej odgrywają projekty z obszaru kultury i rewitalizacji.
Szerszy kontekst
Ostateczny kształt projektu programu Fundusze Europejskie dla Wielkopolski, który zostanie wysyłany do zatwierdzenia przez Komisję Europejską, będzie wypracowany w konsultacjach społecznych – te potrwają do 5 listopada. Dzisiejsza konferencja była okazją do rozpoczęcia tej dyskusji, ale również okazją do omówienia nowego budżetu unijnego – jego wyzwań i głównych kierunków. O tym wszystkim opowiadali goście specjalni z Brukseli.
- Pozytywnie jest widzieć, że Wielkopolska planuje wykorzystać w latach 2021-2027 instrument RLKS – rozwój lokalny kierowany przez społeczność. Bardzo ważne jest jak najpełniejsze zaangażowanie obywateli i społeczności lokalnych w politykę spójności. Celem jest zapewnienie, by fundusze unijne były jak najbliżej obywateli i odpowiadały na ich potrzeby - zwracał uwagę Christopher Todd, dyrektor Wydziału ds. Polski w Dyrekcji Generalnej ds. Polityki Regionalnej i Miejskiej Komisji Europejskiej (DG REGIO KE).
O silnym wymiarze społecznym polityki spójności opowiadała Cinzia Masina, zastępca dyrektora Wydziału ds. Polski, Czech i Słowacji w Dyrekcji Generalnej ds. Zatrudnienia, Spraw Społecznych i Włączenia Społecznego Komisji Europejskiej (DG EMPL KE).
- Pragniemy zwrócić uwagę na działania z zakresu edukacji i integracji społecznej, które obejmują również infrastrukturę szkoleniową i usługi socjalne. Przekłada się to na wsparcie dla opieki długoterminowej, a także silniejsze skupienie się na wrażliwych grupach, które nieproporcjonalnie cierpią z powodu negatywnych skutków transformacji, takich jak pracownicy i niepełnosprawni – mówiła Cinzia Masina.
Z kolei Jan Olbrycht – poseł do Parlamentu Europejskiego odniósł się z uznaniem do planów Sprawiedliwej Transformacji z myślą o Wielkopolsce Wschodniej.
- Namawiam do tego, aby wszystkie Programy z Umowy Partnerstwa, z których Wielkopolska otrzyma wsparcie poskładać w całość – Krajowy Program Odbudowy, ReactUE, Fundusz Sprawiedliwej Transformacji – zwracał uwagę Jan Olbrycht.
Trwają konsultacje
Uczestnicy konsultacji zadawali pytania online. Na część z nich udało się odpowiedzieć, natomiast pozostałe uwagi/opinie można zgłaszać za pośrednictwem specjalnego formularza online, który jest dostępny na stronie www.wrpo.wielkopolskie.pl .
– Zapraszam do konsultacji wszystkie zainteresowane osoby, instytucje, partnerów społecznych, samorządowych, organizacje, przedsiębiorców, przedstawicieli sektora nauki i innych zainteresowanych – mówi Marszałek Marek Woźniak.
Ta sama formuła konsultacyjna była wykorzystywana na etapie opracowywania dokumentu. Bo projekt programu nie był tworzony „zza biurka urzędnika”, a wręcz przeciwnie. W ostatnich miesiącach odbyło się około 20 spotkań Zespołu Wielkopolska 2021+ oraz 10 spotkań Grupy Konsultacyjnej Wielkopolska 2021+. Gremia składające się z przedstawicieli strony rządowej, samorządowej, ale także partnerów społeczno-gospodarczych wypracowały główne kierunki obecnie konsultowanego dokumentu.
Wojciech Jankowiak, Wicemarszałek Województwa Wielkopolskiego podsumowując konferencję zaznaczył, że wciąż jesteśmy na etapie uzgodnień, chociażby planu transportowego województwa. -Ze swojej strony deklarujemy pełną transparentność toczonych prac i przygotowań - mówi Wojciech Jankowiak i dodaje, że już dziś chcielibyśmy realizować nasze plany i zamierzenia, ale przed nami jeszcze sporo pracy. - Z pewnością wykorzystamy środki z nowej perspektywy finansowej UE racjonalnie, po gospodarsku i z pożytkiem dla mieszkańców Wielkopolski.
Całą konferencję możesz zobaczyć na kanale YouTube – "WRPO Wielkopolskie". Sprawdź!
Red.