Słownik

Ogół działań, poprzez które uzyskuje się niezależną ocenę funkcjonowania instytucji, legalności, gospodarności, celowości, rzetelności. Audyt jest zazwyczaj wykonywany przez odrębną komórkę, podporządkowaną bezpośrednio kierownikowi instytucji (audyt wewnętrzny) lub przez podmiot zewnętrzny (audyt zewnętrzny).

Baza Konkurencyjności to internetowa baza ofert zawierająca ogłoszenia beneficjentów. Wbudowana wyszukiwarka ogłoszeń pozwala w szybki i łatwy sposób odnaleźć zapytania ofertowe zamieszczone przez beneficjentów. Publikacja ogłoszeń beneficjentów jest warunkiem spełnienia tzw. zasady konkurencyjności. Zasada konkurencyjności odnosi się do beneficjentów korzystających z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego oraz Funduszu Spójności i jest regulowana na poziomie wytycznych w zakresie kwalifikowalności wydatków. Internetowa baza ofert pozwala w jednym miejscu zgromadzić zamówienia składane przez beneficjentów/wnioskodawców.

Podmiot publiczny lub prywatny oraz osoba fizyczna, odpowiedzialne za inicjowanie lub inicjowanie i wdrażanie operacji; w kontekście programów pomocy państwa „beneficjent” oznacza podmiot, który otrzymuje pomoc.

Instytucja lub firma publiczna i prywatna odpowiedzialna za zlecanie operacji. W przypadku programów pomocy beneficjentami końcowymi są instytucje, które przyznają pomoc. Występują dwa rodzaje beneficjentów końcowych: instytucje wdrażające i ostateczni odbiorcy pomocy.

Podmiot prowadzący działalność gospodarczą bez względu na formę organizacyjno-prawną oraz sposób finansowania, który otrzymał pomoc publiczną.

W terminologii Unii Europejskiej to dokument, który zawiera opracowane na poziomie Wspólnoty Europejskiej koncepcyjne propozycje w odniesieniu do określonych dziedzin polityki i obejmujące propozycje legislacyjne.

Narzędzie planistyczne wykorzystywane przy ocenie opłacalności przedsięwzięć gospodarczych. Sporządzany na potrzeby wewnętrzne firmy, jest także narzędziem komunikacji zewnętrznej – m.in. w celu pozyskania źródeł finansowania inwestycji. Kompleksowy spis celów oraz zadań, jakie stawia się przed przedsiębiorstwem. Jego elementami są m.in. analiza finansowa, analiza rynku, analiza SWOT. Treść biznesplanu powinna: - odzwierciedlać aktualną, rzeczywistą sytuację analizowanego podmiotu gospodarczego z różnych punktów widzenia (finansowego, produkcyjnego itd.), - uwzględniać otoczenie przedsiębiorstwa, w tym analizę rynku, - prezentować kadrę przedsiębiorstwa, jej kwalifikacje, doświadczenie, umiejętności itd., - przedstawiać stosowane technologie produkcji, ich energochłonność lub inne istotne z punktu widzenia przedsiębiorstwa elementy, np. wpływ na środowisko naturalne, - być napisana językiem zrozumiałym dla odbiorcy (potencjalnego inwestora), niezbyt obszerna. Biznesplan często jest załącznikiem wymaganym przy ubieganiu się o dofinansowanie z Funduszy Europejskich.

Badania (B) + rozwój (R), działalność badawczo-rozwojowa służąca zmniejszaniu różnic technologicznych między regionami i tworzeniu lepszych warunków równej konkurencji.

Badania (B) + rozwój (R) + innowacje (I), działalność twórcza obejmująca badania naukowe lub prace rozwojowe, podejmowana w sposób systematyczny w celu zwiększenia zasobów wiedzy oraz wykorzystania zasobów wiedzy do tworzenia nowych zastosowań oraz działalność polegającą na opracowaniu nowej technologii i uruchomieniu na jej podstawie wytwarzania nowych lub znacząco ulepszonych towarów, procesów lub usług.

Plan dochodów i wydatków Unii Europejskiej sporządzany na okresy roczne, a także na okresy programowania. Na dochody budżetu UE (tzw. środki własne UE) składają się: tradycyjne środki własne (tj. opłaty rolne oraz cła), środek własny obliczony na podstawie VAT oraz środek własny obliczony na bazie dochodu narodowego brutto (DNB).

Czynność dokonywana w ramach systemu kontroli finansowej przez instytucję płatniczą w stosunku do operacji finansowych poczynionych przez instytucję zarządzającą i instytucje pośredniczące. Ma na celu potwierdzenie, czy wydatki na rzecz beneficjentów były ograniczone do okresu dopuszczalności kosztów, realizowane były zgodnie z obowiązującymi procedurami i czy dotyczyły uzgodnionych działań.

Dokumenty w postaci programów lub planów rozwoju, opracowywane dla potrzeb wydatkowania środków wstępnie przyznanych (alokowanych) danemu obszarowi lub sektorowi przez Komisję Europejską w ramach Funduszy Europejskich i towarzyszących im środków krajowych. Określają m.in. cele i główne kierunki wydatkowania środków na podstawie analizy aktualnej sytuacji i trendów rozwojowych danego obszaru lub sektora, kryteria i sposoby realizacji konkretnych projektów, osoby i instytucje odpowiedzialne za wykonanie określonych zadań oraz szacowaną wielkość i rozbicie środków z uwzględnieniem współfinansowania ze wszystkich osiągalnych źródeł budżetowych. Do dokumentów takich zaliczamy: programy, regionalne programy.

Forma aktów prawnych Wspólnoty. Jest prawnie wiążąca, jeśli chodzi o realizację celu i terminu działania. Pozostawia jednak adresatom swobodę wyboru środków i metod jej wdrożenia w narodowe systemy prawne.

Część programu operacyjnego albo część priorytetu, w ramach której wnioskodawcy mogą realizować swoje projekty.

Obszar tematyczny / dziedzina gospodarki wymagająca wsparcia z Funduszy Europejskich w celu podniesienia poziomu rozwoju lub innowacyjności, np. inwestycje w gospodarstwach rolnych, usługi dla przemysłu turystycznego, budowa dróg.

Elektroniczna administracja to wykorzystanie technologii informatycznych i telekomunikacyjnych w administracji publicznej. W ramach elektronicznej administracji zakłada się zmiany oraz usprawnienia organizacyjne, szeroką modernizację oraz optymalizację procesów administracyjnych pod kątem efektywności.

Kryterium ewaluacyjne porównujące wielkość nakładów na rzecz realizacji programu (np. finansowych, administracyjnych, ludzkich) z rzeczywistymi osiągnięciami.

Fundusz powołany w 1994 roku w celu pomocy małym i średnim przedsiębiorstwom. Jego większościowym udziałowcem jest Europejski Bank Inwestycyjny, wraz z którym tworzy Grupę EBI. Zapewnia kapitał podwyższonego ryzyka małym i średnim przedsiębiorstwom (MŚP), zwłaszcza nowym i ukierunkowanym na nowe technologie. Udziela on gwarancji kredytowych instytucjom finansowym (np. bankom) na pożyczki udzielane przez nie MŚP.

Jeden z funduszy strukturalnych Unii Europejskiej, którego zadaniem jest zmniejszanie dysproporcji w poziomie rozwoju regionów należących do Unii Europejskiej. Z EFRR pochodzi m.in. wsparcie inwestycji produkcyjnych i infrastrukturalnych oraz wsparcie udzielane małym i średnim przedsiębiorcom.

Jeden z Funduszy Europejskich, którego głównym zadaniem jest rozwój społeczeństw w UE. Z EFS pochodzi m.in. wsparcie polityki rynku pracy, przeciwdziałanie wykluczeniu społecznemu, adaptacyjność i rozwój kadr, wyrównywanie szans na rynku pracy.

Usługi, których świadczenie odbywa się za pomocą Internetu, jest zautomatyzowane (może wymagać niewielkiego udziału człowieka) i zdalne. Od usługi w ujęciu tradycyjnym, e-usługę odróżnia brak udziału człowieka po drugiej stronie oraz świadczenie na odległość.

Ocena/oszacowanie jakości (stopnia) realizacji programu (tzn. jego faktycznych rezultatów) w stosunku do wcześniejszych założeń (tzn. oczekiwanych efektów). W przeciwieństwie do monitorowania lub kontroli ewaluacja odnosi się do efektów długoterminowych (oddziaływania). Zasadniczym celem ewaluacji jest stałe ulepszanie skuteczności i efektywności programów realizowanych przez władze publiczne. Przeprowadzana jest w celu osiągnięcia pozytywnych efektów społecznych i gospodarczych związanych bezpośrednio z danym programem oraz zwiększania przejrzystości i promowania działań podejmowanych przez władze publiczne. Ewaluacja jest wykonywana jako: ewaluacja wstępna, ewaluacja w połowie okresu realizacji oraz ewaluacja końcowa.

Ewaluacja dokonywana po zakończeniu realizowanego programu lub projektu, której głównym celem jest określenie jego długotrwałych efektów, w tym wielkości zaangażowanych środków, skuteczności i efektywności pomocy. Głównym celem ewaluacji końcowej jest przede wszystkim dostarczenie informacji na temat długotrwałych efektów, powstałych w wyniku wdrażania danego programu lub realizacji projektu. W przypadku programów wiąże się ze sformułowaniem wniosków dotyczących kierunku polityki strukturalnej.

Ewaluacja/Ocena całościowa to podstawowe narzędzie stosowane w polityce strukturalnej Unii Europejskiej. Przedmiotem ewaluacji globalnej jest cały program realizowany z udziałem wkładu finansowego Wspólnoty.

Ewaluacja dokonywana w trakcie realizowania programu. Jej celem jest oszacowanie stopnia osiągnięcia zakładanych celów w świetle wcześniej przeprowadzonej ewaluacji wstępnej, zwłaszcza pod względem dostarczonych produktów i osiągniętych rezultatów oraz określenie trafności zamierzeń w stosunku do aktualnych trendów społeczno-gospodarczych. Wyniki ewaluacji okresowej służą ewentualnym modyfikacjom dokumentów programowych. Dostarczone za jej sprawą informacje powinny być wykorzystane przy przygotowaniu programu w następnym okresie programowania.

Ewaluacja przeprowadzana przed rozpoczęciem realizacji programu lub projektu. Jej podstawowym zadaniem jest zweryfikowanie długoterminowych efektów wsparcia, zawartych w przygotowanych dokumentach programowych lub zakładanych w projekcie. Zasadniczym celem ewaluacji wstępnej jest zwiększenie jakości planowanych działań poprzez udział w procesie programowania podmiotu niezależnego od instytucji programującej. Ewaluacja wstępna ma zapewnić, iż środki przeznaczane na realizację polityki zmniejszania różnic w poziomie rozwoju pomiędzy poszczególnymi regionami Unii Europejskiej zostaną wykorzystane w sposób gwarantujący osiągnięcie najlepszych efektów.

Jeden z celów polityki spójności Unii Europejskiej, którego realizacja wspierana będzie ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego. EWT służy wspieraniu, promocji oraz realizacji wspólnych projektów o charakterze międzynarodowym w obrębie Unii Europejskiej Na Europejską Współpracę Terytorialną składają się 3 typy programów operacyjnych: współpraca transgraniczna, której celem jest rozwijanie wspólnych inicjatyw lokalnych i regionalnych, współpraca transnarodowa, ukierunkowana na integrację terytorialną Unii Europejskiej poprzez wspieranie dostępności, zrównoważonego rozwoju obszarów miejskich, innowacyjność i ochronę środowiska naturalnego, współpraca międzyregionalna, umożliwiająca wymianę doświadczeń i najlepszych praktyk w zakresie m.in. wspierania innowacyjności i gospodarki opartej na wiedzy oraz ochrony środowisk

Środki finansowe wykorzystywane w celu wspierania i restrukturyzacji gospodarek krajów członkowskich Unii Europejskiej. To z Funduszy Europejskich pochodzi część środków przeznaczonych na realizację Programów Operacyjnych. Obecnie do funduszy unijnych zaliczamy: Europejski Fundusz Społeczny, Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego, Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich, Europejski Fundusz Morski i Rybacki.

Instrument ekonomiczno-polityczny Komisji Europejskiej, nienależący do Funduszy strukturalnych i wdrażany na poziomie wybranych państw, a nie regionów. Jego celem jest ułatwienie integracji słabiej rozwiniętych krajów poprzez budowę wielkich sieci transportowych oraz obiektów infrastruktury ochrony środowiska o dużym obszarze oddziaływania. Kryterium alokacji środków finansowych tego funduszu jest Produkt Narodowy Brutto na jednego mieszkańca nieprzekraczający 90 proc. średniego poziomu UE.

Program komputerowy służący wypełnianiu i drukowaniu wniosków o dofinansowanie lub innych, dostępny za pomocą Internetu.

Środki finansowe z Funduszy Europejskich przekazywane przez beneficjenta (realizatora projektu) odbiorcom projektu (beneficjentom ostatecznym) jako narzędzie osiągnięcia celu projektu. Przykładem może być grant na założenie działalności gospodarczej.

Wspólne europejskie zasoby dla mikro-, małych i średnich przedsiębiorstw – to inicjatywa Komisji Europejskiej, opracowana we współpracy z Europejskim Funduszem Inwestycyjnym. Promuje wykorzystywanie instrumentów inżynierii finansowej w celu usprawnienia dostępu do finansowania dla MŚP poprzez interwencje w ramach funduszy strukturalnych.

Wspólne europejskie wsparcie na rzecz trwałych inwestycji w obszarach miejskich – to inicjatywa Komisji Europejskiej opracowana we współpracy z Europejskim Bankiem Inwestycyjnym (EBI) oraz Bankiem Rozwoju Rady Europy (CEB). Wspiera regenerację i zrównoważony rozwój obszarów miejskich poprzez mechanizmy inżynierii finansowej. Kraje UE mogą zdecydować się na zainwestowanie pewnej części przysługujących im unijnych funduszy strukturalnych w środki odnawialne, aby wspomóc ponowne wykorzystywanie zasobów finansowych do przyspieszenia inwestycji w obszarach miejskich na terenie Europy.

Wdrożenie nowego lub istotnie ulepszonego produktu (wyrobu lub usługi) lub procesu, nowej metody organizacyjnej lub nowej metody marketingowej w praktyce gospodarczej, organizacji miejsca pracy lub stosunkach z otoczeniem. Produkty, procesy oraz metody organizacyjne i marketingowe nie muszą być nowością dla rynku, na którym operuje przedsiębiorstwo, ale muszą być nowością przynajmniej dla samego przedsiębiorstwa. Produkty, procesy i metody nie muszą być opracowane przez samo przedsiębiorstwo, mogą być opracowane przez inne przedsiębiorstwo bądź przez jednostkę o innym charakterze (np. instytut naukowo-badawczy, ośrodek badawczo-rozwojowy, szkołę wyższą, itp.).

Infrastructure for Spatial Information in the European Community (ang.) – dyrektywa Unii europejskiej ustanawiająca legalne ramy dla ustanowienia i działania Infrastruktury Informacji Przestrzennej w Europie. Dokument ten ma za zadanie wspierać wspólną politykę środowiska oraz polityki i działania, które mogą mieć wpływ na środowisko.

Instrumenty finansowe to alternatywna do wsparcia dotacyjnego forma finansowania inwestycji rozwojowych. Zwane też są odnawialnymi lub zwrotnymi. Wsparcie w postaci instrumentów finansowych ma charakter zwrotny, są to: pożyczki lub kredyty, poręczenia, produkty kapitałowe/wejścia kapitałowe (seed capital czy venture capital).

Odpowiada za weryfikację zgodności systemów zarządzania programami z prawem krajowym i wspólnotowym oraz analizę, czy systemy te funkcjonują prawidłowo. Dla wszystkich programów operacyjnych funkcje Instytucji Audytowej pełni Generalny Inspektor Kontroli Skarbowej w Ministerstwie Finansów. W przypadku RPO część funkcji IA jest delegowanych do urzędów kontroli skarbowej w województwach.

Komórka organizacyjna w Ministerstwie Infrastruktury i Rozwoju, odpowiedzialna za certyfikację wydatków ponoszonych w ramach Funduszy Europejskich. W latach 2014-2020 funkcję Instytucji Certyfikującej powierzono Instytucjom Zarządzającym poszczególnymi programami operacyjnymi.

Instytucja, do której instytucja zarządzająca deleguje część funkcji związanych z zarządzaniem, kontrolą i monitorowaniem programu, odnoszącą się do priorytetu operacyjnego, działania albo projektu.

Podmiot publiczny lub prywatny odpowiedzialny za realizację części lub całości programu na podstawie odpowiedniego porozumienia lub umowy z Instytucją Pośredniczącą, która deleguje mu część swoich zadań i odpowiedzialności. W zależności od specyfiki danego programu to zazwyczaj instytucja wdrażająca jest odpowiedzialna za nabór i ocenę wniosków o dofinansowanie.

Właściwy minister albo inny organ administracji publicznej, odpowiedzialny za przygotowanie i nadzorowanie realizacji programu. W programach krajowych funkcję Instytucji Zarządzającej pełni Ministerstwo Infrastruktury i Rozwoju, a w programach regionalnych Zarządy Województw.

Organ reprezentujący Unię Europejską, wyposażony w prawo inicjatywy ustawodawczej oraz uprawnienia do koordynacji działań wspólnotowych, kontroli stosowania prawa wspólnotowego oraz traktatów przyjętych przez Wspólnotę. Składa się z 28 komisarzy, wybranych na 5 lat. W powszechnym rozumieniu obejmuje nie tylko ten organ kolektywny, ale także obsługującą ich (realizującą powierzone im zadania) aparaturę biurokratyczną.

Komisja powoływana przez beneficjenta końcowego do oceny merytorycznej wniosku o finansowanie projektu. Ocena Komisji stanowić będzie podstawę do ułożenia listy rankingowej projektów i rekomendowanych do akceptacji dyrektorowi instytucji przyjmującej wnioski o dofinansowanie. W skład Komisji wchodzą przedstawiciele instytucji przyjmującej wnioski o dofinansowanie. Mogą w niej także uczestniczyć niezależni eksperci powołani w ramach pomocy technicznej programu.

Podmiot powoływany dla celów oceny i nadzorowania danego programu. Jego zadaniem jest m.in. zatwierdzanie kryteriów wyboru projektów, akceptowanie uszczegółowień programu, okresowe badanie postępu w zakresie osiągnięcia szczegółowych celów określonych w programie i uszczegółowieniu programu. W skład komitetu monitorującego program wchodzą przedstawiciele strony rządowej, strony samorządowej oraz partnerów społecznych i gospodarczych.

Zdolność do osiągania sukcesu w gospodarczej rywalizacji, a w szerszym ujęciu to zdolność do ekspansji lokowania na rynkach międzynarodowych dóbr i usług przy jednoczesnym zapewnieniu realnego wzrostu dochodów ludności w długim okresie. Konkurencyjność to także zdolność kraju do tworzenia i utrzymywania otoczenia, które sprzyja tworzeniu większej wartości dodanej przez przedsiębiorstwa i osiąganiu większego dobrobytu przez ludność.

Zespół cech decydujących o atrakcyjności regionu z punktu widzenia lokowania inwestycji lub jako miejsca zamieszkania: także wyraz przewagi technologicznej lub niższych cen produktów i usług wytwarzanych w regionie, w porównaniu z innymi regionami.

Instrument uzgadniania przedsięwzięć między rządem a samorządem wojewódzkim służących realizacji celów polityki regionalnej. Kontrakt stanowi zarazem zobowiązanie strony rządowej i samorządowej do realizacji przedsięwzięć priorytetowych, skoncentrowanych na obszarach strategicznej interwencji na poziomie krajowym i regionalnym. Służy koordynacji działań prorozwojowych podejmowanych przez rząd i samorząd ukierunkowanych na osiąganie wspólnych celów wyznaczonych w stosunku do określonego w nim terytorium. Instrument ten zapewnia większe dostosowanie interwencji sektorowej do potrzeb regionalnych poprzez zderzenie priorytetów krajowych z oczekiwaniami i uwarunkowaniami regionalnymi.

Weryfikacja poprawności realizacji i rozliczenia projektu lub programu, dokonywana m.in. przez instytucje odpowiedzialne za wdrażanie i zarządzanie programami. System kontroli opiera się na podziale odpowiedzialności między Komisją Europejską a administracjami krajów członkowskich. Krajowe kontrole przeprowadza się na dwóch szczeblach: instytucji zarządzającej programem i instytucji audytowej. Władze zarządzające programami mają drobiazgowo kontrolować dokumenty takie jak: listy faktur, rachunki czy raporty o postępie realizacji projektu albo raporty końcowe. Przeprowadzają też wyrywkowe kontrole na miejscu, sprawdzając dokumenty i przeprowadzając wywiady z pracownikami zaangażowanymi w projekt finansowany z Funduszy Europejskich.

Mechanizmy i środki zapewniające prawidłowe funkcjonowanie procesu gromadzenia i dysponowania publicznymi środkami krajowymi i wspólnotowymi. Kontrola finansowa obejmuje kontrolę zarządczą oraz audyt.

Kwota, o jaką pomniejsza się współfinansowanie UE dla projektu lub programu operacyjnego w związku z nieprawidłowością indywidualną lub systemową.

Koszty, których poniesienie jest merytorycznie uzasadnione i które spełniają kryteria zasadności wyznaczone przez instytucję zarządzającą. Zasady kwalifikowalności wydatków, określane w odniesieniu do terminów ich ponoszenia, podmiotu, który je ponosi oraz kategorii wydatków związanych z realizacją projektu, zostały określone w załącznikach do uszczegółowień programów. O kwalifikowalności kosztów decydują kolejno przepisy unijne, przepisy zawarte w uszczegółowieniach programów oraz ewentualnie inne dodatkowe przepisy stanowione przez instytucję zarządzającą.

Łączny koszt planowanych działań lub operacji, z uwzględnieniem kosztów kwalifikowalnych oraz pozostałych (niespełniających kryterium kwalifikowalności).

Zestaw określonych wymogów formalnych i merytorycznych, które muszą spełnić projekty, aby uzyskać dofinansowanie z publicznych środków wspólnotowych. Są zawarte w uszczegółowieniu programu lub odrębnym dokumencie. W przypadku Funduszy Europejskich kryteria wyboru projektów formułowane są przez instytucję zarządzającą, a następnie aprobowane przez Komitet Monitorujący.

Projekt jest kwalifikowalny, czyli może zostać zatwierdzony do współfinansowania ze środków Funduszy Europejskich, jeśli jest zgodny z wymogami danego funduszu i z politykami wspólnotowymi oraz jest spójny z zatwierdzonym programem i spełnia szczegółowe kryteria określone dla danego działania w uszczegółowieniu programu.

Wydatek jest kwalifikowalny, jeżeli został poniesiony w ramach zatwierdzonego projektu realizowanego z udziałem Funduszy Europejskich. O kwalifikowalności wydatków decydują kolejno przepisy unijne, przepisy zawarte w uszczegółowieniach programów oraz ewentualnie dodatkowo inne przepisy stanowione przez instytucję zarządzającą.

Podmiot, który przewodzi grupie podmiotów realizujących wspólnie projekt w ramach Partnerstwa. Podmiot ten jest odpowiedzialny za zarządzanie projektem i rozliczenie projektu.

Lokalny System Informatyczny do obsługi Wielkopolskiego Regionalnego Programu Operacyjnego na lata 2014 – 2020. LSI2014+ wspomaga podmioty zgłaszające (beneficjentów) w procesie wnioskowania o dofinansowanie. W Systemie możliwe jest przygotowanie i wysłanie wniosku o dofinansowanie.

Ciągły i systematyczny proces zbierania i analizowania danych ilościowych oraz jakościowych, który pozwala na opisanie aktualnego stanu realizacji projektu. Ta bieżąca obserwacja postępu finansowo-rzeczowego pozwala ocenić czy przedsięwzięcie jest realizowanie zgodnie z założeniami, jakie zostały przez nas przyjęte na etapie planowania projektu. Takie podejście pozwala na wczesne wykrywanie ewentualnych błędów oraz szybką ich naprawę, a tym samym uniknięcie sytuacji, które w poważny sposób mogłyby zagrozić realizacji całego projektu.

Mikroprzedsiębiorstwa, małe lub średnie przedsiębiorstwa w rozumieniu Rozporządzenia Komisji (WE) Nr nr 651/2014 o wyłączeniach blokowych uznającego niektóre rodzaje pomocy za zgodne ze wspólnym rynkiem.

Dokument określający strategię rozwoju społeczno-gospodarczego oraz sposób wdrażania funduszy unijnych w Polsce w latach 2007-2013. Opracowanie NSS i jej akceptacja przez Komisję Europejską była niezbędna do rozpoczęcia procesu wdrażania w Polsce programów finansowanych z Funduszy Europejskich.

Rozbieżności w stosunku do uzgodnionego przez instytucję zarządzającą, instytucję wdrażającą oraz beneficjenta końcowego sposobu wydatkowania środków w ramach programów lub projektów, które wpływają na budżet Unii, ze względu na nieuzasadnione wydatki. Szczegółowa definicja nieprawidłowości znajduje się w Rozporządzeniu 1303/2013.

Grupa kategorii interwencji odpowiadająca odpowiedniej sferze działalności człowieka, tj. otoczeniu produkcyjnemu, zasobom ludzkim, infrastrukturze podstawowej oraz działaniom przygotowawczym i promocyjnym.

Obszar lub dziedzina stanowiąca jedną z głównych osi programu, w której działania mają kluczowe znaczenie dla realizacji celu głównego lub celów pośrednich.

Obszar szczególnego zjawiska z zakresu gospodarki przestrzennej lub występowania konfliktów przestrzennych, wskazany w planie zagospodarowania przestrzennego województwa lub w studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy.

Wydzielone przestrzennie obszary administracyjne lub funkcjonalne, które cechują się specyficznym zestawem uwarunkowań i cech społecznych, gospodarczych lub środowiskowych, decydujących o występowaniu na ich terenie strukturalnych barier rozwoju lub trwałych (możliwych do aktywowania) potencjałów rozwojowych, do których może być adresowana adekwatna interwencja publiczna. Zgodnie z Umową Partnerstwa Obszary Strategicznej Interwencji Państwa na lata 2014-2020 to: Polska Wschodnia; Miasta wojewódzkie i ich obszary funkcjonalne; Miasta i dzielnice miast wymagające rewitalizacji; Obszary wiejskie, w szczególności o najniższym poziomie dostępu mieszkańców do dóbr i usług warunkujących możliwości rozwojowe; Obszary przygraniczne.

Wieloletni okres planowania budżetu Unii Europejskiej. Okres obowiązywania dokumentów programowych, stanowiących podstawę do ubiegania się o wsparcie ze strony Komisji Europejskiej.

Wyodrębniona część programu operacyjnego, realizująca część strategii ujętej w programie poprzez grupę działań wzajemnie powiązanych, realizujących mierzalne cele szczegółowe.

Włączenie w proces podejmowania decyzji i ich realizację odpowiednich szczebli władz wspólnotowych i krajowych, jak również instytucji i środowisk regionalnych oraz lokalnych najlepiej znających potrzeby i możliwości swego regionu. Jest to jedna z zasad wdrażania Funduszy Europejskich.

Partnerstwo sektora publicznego i prywatnego mające na celu realizację przedsięwzięć lub świadczenie usług, tradycyjnie dostarczanych przez sektor publiczny. Współpraca ta opiera się na założeniu, iż każda ze stron jest w stanie wywiązać się z własnych, powierzonych jej zadań sprawniej niż druga strona. Strony w ten sposób uzupełniają się, zajmując się w ramach partnerstwa właśnie tą częścią wspólnego zadania, którą wykonują najlepiej. Dzięki podziałowi zadań, odpowiedzialności i ryzyka w ramach ppp osiąga się najbardziej efektywny ekonomicznie sposób tworzenia infrastruktury i dostarczania usług publicznych. Każda ze stron czerpie przy tym ze współpracy własne korzyści – proporcjonalne do swego zaangażowania. Wśród kluczowych elementów współpracy w ramach partnerstwa publiczno-prywatnego wymienić należy: a) współpracę sektora publicznego z sektorem prywatnym; b) umowny charakter (w ramach stosunku cywilnoprawnego); c) charakter celowy: realizacja przedsięwzięć (budowa infrastruktury, dostarczanie usług) tradycyjnie wykonywanych przez stronę publiczną; d) optymalny podział zadań; e) podział ryzyk; f) obustronną korzyść.

Określona wielkość środków w ramach pomocy finansowej, wypłacana przez Komisję Europejską do instytucji płatniczej na podstawie wniosku o płatność.

Płatność dokonywana w trakcie realizacji programu lub projektu stanowiąca określoną transzę (część) środków w ramach pomocy finansowej. Płatność ta jest dokonywana przez Komisję Europejską w celu zwrotu kosztów faktycznie opłacanych przez Fundusze i poświadczonych przez instytucję płatniczą.

Moment rozpoczęcia dopuszczalności wydatkowania środków w danym programie lub projekcie do współfinansowania z funduszy unijnych.

Świadoma i celowa działalność centralnych organów władzy publicznej zmierzająca do regulowania międzyregionalnych proporcji rozwoju.

Dofinansowanie udzielane w wysokości do 200 tys. euro (dla podmiotów działających w sektorze transportu drogowego pułap ten wynosi 100 tys. euro) dla jednego przedsiębiorcy w ciągu trzech lat poprzedzających dzień złożenia wniosku o dofinansowanie. Jest to pomoc, która ze względu na niewielką wartość nie zakłóca konkurencji.

Jest to wszelka pomoc przyznawana przedsiębiorcom ze środków publicznych. Ze względu na politykę ochrony konkurencyjności na wspólnym rynku europejskim pomoc publiczna może zostać przekazywana na ściśle określonych zasadach. Innymi słowy, pomoc publiczna to pomoc, dla której spełnione są jednocześnie wszystkie cztery przesłanki jej występowania, tj. gdy wsparcie: jest przyznawane przez Państwo lub pochodzi ze środków państwowych, udzielane jest na warunkach korzystniejszych niż oferowane na rynku, ma charakter selektywny (dyskryminuje część potencjalnych zainteresowanych), zakłóca lub grozi zakłóceniem konkurencji oraz wpływa na wymianę handlową między Państwami Członkowskimi Unii Europejskiej.

Miernik zamożności społeczeństwa; łączna wartość dóbr i usług finalnych wytworzonych na terenie danego kraju lub regionu w określonej jednostce czasu (najczęściej w ciągu roku). Dla obliczenia PKB nie ma znaczenia np. pochodzenie kapitału czy własność firmy, liczone są wszystkie dobra i usługi wytworzone na danym terenie.

Miara wartości wszystkich dóbr i usług finalnych wytworzonych przez obywateli danego kraju lub regionu oraz przez osoby prawne z siedzibą na tym terenie niezależnie od tego, czy podmioty te działają w kraju czy za granicą. Pomijane są dochody obcokrajowców wytworzone na tym terenie.

Proces organizowania, podejmowania decyzji i finansowania prowadzony w kilku etapach w celu wdrażania, na bazie wieloletniej współpracy oraz wspólnych działań wspólnoty i państw członkowskich dla osiągnięcia określonych celów polityki strukturalnej, w tym także regionalnej, znajdujący wyraz w przygotowaniu dokumentów programowych.

Środki finansowe pochodzące z budżetu państwa oraz państwowych funduszy celowych, środki budżetów jednostek samorządu terytorialnego, środki innych jednostek sektora finansów publicznych, a także inne środki jednostek oraz form organizacyjno-prawnych sektora finansów publicznych.

Główne organy decyzyjne Unii Europejskiej, reprezentujące interesy narodowe państw członkowskich UE. Działalność Rady Europejskiej polega na regularnych spotkaniach szefów rządów (a w przypadku Francji – głowy państwa) państw członkowskich. Natomiast Radę Unii Europejskiej (dawniej Rada Ministrów Unii Europejskiej) tworzą szefowie poszczególnych resortów (w zależności od zagadnienia) państw członkowskich Unii Europejskiej. Rada UE jest najważniejszym organem decyzyjnym Unii Europejskiej.

Raport dotyczący wdrażanej pomocy, który powinien być przedłożony w ciągu sześciu miesięcy od ostatniej płatności dokonanej przez instytucję płatniczą, zawierający informacje nt. postępu osiągniętego w odniesieniu do spójności gospodarczej i społecznej oraz wkładu Funduszy Europejskich, Europejskiego Banku Inwestycyjnego i innych instrumentów w finansowych w tym zakresie. Raport końcowy w szczególności dotyczy programów i projektów.

Raport na temat wdrażania programu lub projektów przedkładany instytucji płatniczej przez instytucję zarządzającą środkami w ramach pomocy wieloletniej. Raport roczny składany jest w ciągu sześciu miesięcy od zakończenia każdego roku kalendarzowego. Zawartość raportu rocznego jest taka sama jak zawartość raportu końcowego.

Zwrot przez Komisję Europejską wydatków realizowanych w ramach pomocy – po ich poświadczeniu przez instytucję płatniczą. Refundacja wydatków dokonywana jest w postaci płatności okresowych lub salda końcowego.

Są formą stanowienia prawa UE o najsilniejszej mocy, mają one powszechną moc obowiązującą. Są we wszystkich swych elementach wiążące i po uchwaleniu obowiązują we wszystkich państwach członkowskich UE.

Wzrost potencjału gospodarczego regionów oraz trwała poprawa ich konkurencyjności i poziomu życia mieszkańców, co przyczynia się do rozwoju społeczno-gospodarczego kraju.

Centralny system teleinformatyczny wspierający realizację programów operacyjnych.

Społeczeństwo, w którym towarem staje się informacja traktowana jako szczególne dobro niematerialne, równoważne lub cenniejsze nawet od dóbr materialnych. Cechy charakterystyczne społeczeństwa informacyjnego to: wysoko rozwinięty sektor usług, przede wszystkim sektor usług nowoczesnych (bankowość, finanse, telekomunikacja, informatyka, badania i rozwój oraz zarządzanie), w niektórych krajach w tym sektorze pracuje przeszło 80% zawodowo czynnej ludności, przy czym sektor usług tradycyjnych przekracza nieznacznie 10%, gospodarka oparta na wiedzy; wysoki poziom skolaryzacji społeczeństwa; wysoki poziom alfabetyzmu funkcjonalnego w społeczeństwie; postępujący proces decentralizacji społeczeństwa; renesans społeczności lokalnej; urozmaicanie życia społecznego wpływa na upodmiotowienie społeczeństwa i tym samym kreowanie społeczeństwa otwartego.

Rata płatności przekazywana beneficjentowi przez instytucję płatniczą.

Utrzymanie efektów rzeczowych projektów (inwestycji), na których realizację zostało udzielone dofinansowanie z Funduszy Europejskich przez okres co najmniej 5 lat od zakończenia realizacji projektu (w przypadku mikroprzedsiębiorców, małych i średnich przedsiębiorców – przez okres co najmniej 3 lat). W okresie trwałości inwestycji nie wolno poddawać istotnym modyfikacjom.

Umowa określająca poziom dofinansowania udzielonego na dany projekt oraz zasady i obowiązki związane z jego wykorzystaniem. W jej treści określone są: strony umowy, wysokość i warunki, na jakich zostanie przekazane dofinansowanie, szczegóły dotyczące zasad realizacji i rozliczania projektu, wskazanie obowiązków informacyjno-promocyjnych w projekcie, obowiązki związane z bieżącym monitorowaniem przebiegu projektu, zasady dokonywania kontroli projektu przez uprawnione instytucje, zasady postępowania w sytuacjach, gdy dokładne wykonanie umowy stanie się niemożliwe, czyli np. reguły dokonywania zmian w projekcie, sytuacje, w których umowa może być wypowiedziana bądź rozwiązana, zagadnienia związane z ochroną danych osobowych, zobowiązanie do ponoszenia wszystkich wydatków w sposób racjonalny i konkurencyjny, wskazanie, że cały projekt musi być realizowany z poszanowaniem przepisów prawa krajowego i unijnego.

Główny dokument strategiczny na poziomie krajowym, określający zakres i sposób interwencji Funduszy Europejskich w nowym okresie programowania 2014-2020. Odnosi się do takich kwestii, jak: zakres wsparcia ze środków europejskich w wybranych obszarach tematycznych, liczba i zakres programów operacyjnyc, sposób podziału interwencji pomiędzy programy krajowe i regionalne, zarys systemu wdrażania, sposób uzupełniania się interwencji finansowych z polityki spójności, wspólnej polityki rolnej oraz wspólnej polityki rybackiej.

Unia Europejska - utworzona przez Traktat z Maastricht, podpisany w lutym 1992 r. przez 12 państw członkowskich ówczesnej Europejskiej Wspólnoty Gospodarczej. Traktat wszedł w życie 1 listopada 1993 r. Obecnie Unia Europejska liczy 27 krajów członkowskich. 13 grudnia 2007 r. w stolicy Portugalii został podpisany przez przedstawicieli dwudziestu siedmiu państw członkowskich Traktat Lizboński, który zmienia dwa najważniejsze traktaty UE: Traktat o Unii Europejskiej i Traktat ustanawiający Wspólnotę Europejską (ten ostatni przemianowano na „Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej”). Wszedł w życie 1 grudnia 2009 r., gdy wszystkie państwa członkowskie dokonały jego ratyfikacji. Polska jest członkiem Unii Europejskiej od 1 maja 2004 r. Obok Polski do Unii Europejskiej należą: Austria, Belgia, Bułgaria, Chorwacja, Cypr, Czechy, Dania, Estonia, Finlandia, Francja, Grecja, Hiszpania, Holandia, Irlandia, Litwa, Luksemburg, Łotwa, Malta, Niemcy, Portugalia, Rumunia, Słowacja, Słowenia, Szwecja, Węgry, Włochy, Wielka Brytania. Najważniejsze instytucje Unii Europejskiej to: Parlament Europejski, Komisja Europejska, Rada Unii Europejskiej, Trybunał Sprawiedliwości, Trybunał Obrachunkowy. Symbolem Unii Europejskiej jest flaga składająca się z kręgu 12 złotych gwiazd na niebieskim tle, natomiast hymnem jest „Oda do Radości”. Unia Europejska dysponuje własnym budżetem. Z budżetu Unii Europejskiej pochodzą Fundusze Europejskie.

Dokument odrębny dla każdego programu, określa strategie i priorytety pomocy; zawiera także szczegółowe elementy na poziomie działań wdrażających poszczególne priorytety programu. Aktualna wersja Szczegółowego Opisu Osi Priorytetowych WRPO 2014+ dostępna jest w dziale "Zapoznaj się z prawem i dokumentami"

Urzeczywistnienie projektu programu. Etap wdrażania następuje po etapie programowania.

Określona w umowie o dofinansowanie projektu albo decyzji część nakładów ponoszonych przez beneficjenta na jego realizację z jego środków własnych/prywatnych, niepodlegająca zwrotowi.

Dokument przedkładany przez potencjalnego beneficjenta do instytucji wdrażającej w celu uzyskania środków finansowych na realizację projektu w ramach programu.

Wniosek, na podstawie którego dokonywana jest płatność zaliczkowa, cząstkowa lub końcowa. Występują na wszystkich poziomach wykorzystania Funduszy Europejskich - składane są zarówno przez beneficjentów (na poziomie projektu), jak i instytucje wdrażające (na poziomie działań) oraz instytucję zarządzającą (na poziomie programu). Płatności te umożliwiają zwrot kosztów faktycznie opłacanych przez Fundusze Europejskie.

Są to wskaźniki, które mierzą zrealizowane zadania w ramach projektu, np. liczba zakupionych maszyn. Jest to zazwyczaj przedmiot Twojej inwestycji (np. wybudowana szkoła, czy przeprowadzone szkolenie).

Wskaźniki ustalone przed lub we wczesnej fazie wdrażania projektu, w celu monitorowania wdrażania programu oraz jego oceny wykonania w odniesieniu do wcześniejszych celów. Do wskaźników tych zaliczamy wskaźniki wkładu, wskaźniki produktu, wskaźniki rezultatu oraz wskaźniki oddziaływania.

Są to wskaźniki, które mierzą bezpośrednie efekty realizowanych zadań. Efekty te powinny pojawić się natychmiast po zrealizowanym zadaniu. Przykładem wskaźnika rezultatu jest liczba osób, które podniosły swoje kwalifikacje w wyniku przeprowadzonych szkoleń lub liczba dzieci, która będzie uczęszczać do wybudowanej szkoły.

Brak możliwości korzystania z nowoczesnych technologi bądź też brak umiejętności by z nich korzystać co prowadzi m.in.do gorszego dostępu do informacji czy gorszej sytuacji na rynku pracy.

Brak lub ograniczenie możliwości uczestnictwa, wpływania i korzystania z podstawowych instytucji publicznych i rynków, które powinny być dostępne dla wszystkich, a w szczególności dla osób ubogich.

Umowy odpłatne zawierane między zamawiającym (jednostką sektora finansów publicznych w rozumieniu przepisów o finansach publicznych, osobą prawną, inną państwową jednostką organizacyjną nieposiadającą osobowości prawnej) a wykonawcą, których przedmiotem są usługi, dostawy lub roboty budowlane.

Reguluje działanie funduszy strukturalnych, związana jest z dążeniem do spójności polityki regionalnej z innymi politykami wspólnotowymi, w tym przede wszystkim ochrony konkurencji zamówień publicznych, ochrony środowiska i równych szans kobiet i mężczyzn.

ZIT to narzędzie, które po raz pierwszy pojawiło się w przedstawionych przez Komisję Europejską aktach prawnych na nową perspektywę. Przy pomocy tego instrumentu, partnerstwa jednostek samorządu terytorialnego miast i obszarów powiązanych z nimi funkcjonalnie (miasto i samorządy znajdujące się w jego oddziaływaniu) mogą realizować wspólne przedsięwzięcia, łączące działania finansowane z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego i Europejskiego Funduszu Społecznego. ZIT to także wyjście poza sztywne granice administracyjne JST i większe możliwości oddziaływania projektów unijnych.