Działania 6.7 Edukacja przedszkolna, ogólna oraz kształcenie zawodowe
Nabór: FEWP.06.07-IZ.00-001/23 ( od 2023-10-20 do 2023-11-10 )

IZ FEW potwierdza, że w ramach naboru nie trzeba obligatoryjnie tworzyć nowych miejsc wychowania przedszkolnego.

Zgodnie z zapisami rozdziału 1. Przedmiot naboru Regulaminu wyboru projektów, dopuszcza się możliwość realizacji projektów obejmujących wszystkie lub wybrane działania wskazane w punktach a-e. Szczegółowy zakres projektu każdorazowo powinien wynikać z potrzeb i deficytów zdiagnozowanych na danym obszarze/w danej placówce.

Równocześnie, IZ FEW zwraca uwagę na fakt, że w ramach naboru dofinansowane zostaną jedynie wnioski rozliczane na podstawie rzeczywiście poniesionych wydatków, tj. wnioski, których wartość przekracza równowartość 894 560,00 PLN (tj. 200 tys. euro).

Zgodnie z zapisami Regulaminu wyboru projektów, finansowanie kosztów bieżącego funkcjonowania może dotyczyć tylko nowo utworzonych w projekcie miejsc wychowania przedszkolnego tj. w przytoczonym przykładzie dofinansowanie bieżącego funkcjonowania w ramach projektu dotyczyć będzie tylko 2 nowo utworzonych miejsc wychowania przedszkolnego.

Tak, zgodnie ze wskazanymi grupami docelowymi, projekty mogą być skierowane m.in. do przedszkoli, oddziałów przedszkolnych w szkołach podstawowych oraz innych form wychowania przedszkolnego i ich organów prowadzących.

 

Takie rozwiązanie jest możliwe do realizacji, należy jednak zaznaczyć, że we wniosku o dofinansowanie projektu, każda z gmin powinna przedstawić osobną diagnozę sytuacji danego OWP, w tym także analizę zapotrzebowania na nowe miejsca wychowania przedszkolnego, w przypadku jeśli projekt zakłada tworzenie takich miejsc. Równocześnie, w przypadku tworzenia nowych miejsc wychowania przedszkolnego wsparcie musi skutkować zwiększeniem liczby miejsc przedszkolnych podlegających pod konkretny organ prowadzący na terenie danej gminy w stosunku do danych z roku poprzedzającego rok rozpoczęcia realizacji projektu – w przypadku zawiązania partnerstwa, pomimo wspólnej realizacji projektu, warunek ten musi zostać spełniony przez każdą z tworzących partnerstwo gmin.

Należy również podkreślić, że jedynie gmina będąca partnerem wiodącym ponosić będzie przed IZ FEW pełną odpowiedzialność za prawidłową realizację projektu, będzie także jedynym podmiotem uprawnionym do kontaktu z IZ FEW.

Tak, istnieje taka możliwość. IZ FEW zwraca jednak uwagę na fakt, że zakres projektu każdorazowo powinien wynikać z potrzeb i deficytów zdiagnozowanych na danym obszarze/w danej placówce. Dodatkowo, przy planowaniu kosztów wsparcia należy posiłkować się zapisami załącznika 1.3 Wymagania dotyczące standardu oraz cen rynkowych najczęściej finansowanych, w ramach danej grupy projektów, towarów lub usług dla Działania 06.07 Edukacja przedszkolna Regulaminu wyboru projektów, w którym wskazane zostały m.in. maksymalne koszty organizacji eventów/wycieczek z dojazdem.

W ramach naboru nie ma możliwości wnioskowania wyłącznie o środki na remont budynku.

Zgodnie z zapisami Regulaminu wyboru projektów, wszelkie zakupy sprzętu lub działania dotyczące infrastruktury będą możliwe tylko, jeżeli są niezbędne do realizacji celu projektu, tj. adaptacja pomieszczeń, wyposażenie i/lub doposażenie OWP może być realizowane jedynie jako wsparcie uzupełniające do działań skierowanych do uczestników projektu i musi wynikać bezpośrednio ze zdiagnozowanych potrzeb.

IZ FEW zwraca również uwagę na fakt, że koszty remontu zaliczane są do katalogu wydatków cross-financingu, które w ramach przedmiotowego naboru nie mogą łącznie przekroczyć 15% wartości projektu. Oznacza to, że remont nie może stanowić głównego elementu projektu, a jego przeprowadzenie każdorazowo musi być powiązane z wymienionymi w przedmiocie naboru typami projektów. W przypadku uwzględnienia w projekcie prac remontowych, każdorazowo należy wykazać, że ich przeprowadzenie jest niezbędne z punktu widzenia realizacji celu projektu np. utworzenia nowych miejsc wychowania przedszkolnego lub oferowania zajęć dodatkowych, kompensacyjnych i wyrównujących szanse dzieci np. poprzez konieczność wydzielenia dodatkowego pomieszczenia umożliwiającego realizację zajęć.

Tworzenie nowych miejsc wychowania przedszkolnego jest elementem obligatoryjnym projektu tylko w odniesieniu do działań związanych z finansowaniem kosztów ich bieżącego funkcjonowania, pozostałe, wskazane w przedmiocie naboru, elementy mogą być realizowane bez konieczności tworzenia nowych miejsc wychowania przedszkolnego.

Należy zaznaczyć, że zwiększenie dostępu do specjalistów dotyczy sytuacji zwiększenia wymiaru zatrudnienia specjalistów w oparciu o zdiagnozowane w danej placówce potrzeby i deficyty w tym zakresie.

Zatrudnienie nie może dotyczyć obowiązków organu prowadzącego, wynikających z ustawy z dnia 12 maja 2022 r. o zmianie ustawy o systemie oświaty oraz niektórych innych ustaw, która zawiera przepisy wprowadzające standardy zatrudniania nauczycieli specjalistów w przedszkolach i szkołach tj. przepisy dotyczące minimalnej łącznej liczby nauczycieli pedagogów, pedagogów specjalnych, psychologów, logopedów oraz terapeutów pedagogicznych, która będzie musiała być zapewniona oraz obowiązków wynikających z Rozporządzenia w sprawie organizowania kształcenia, wychowania i opieki dla dzieci i młodzieży posiadających orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego. Zatem zatrudnienie specjalisty powinno dotyczyć zwiększenia wsparcia dla dzieci ze specjalnymi potrzebami w oparciu o zdiagnozowane deficyty, ponad wsparcie zapewniane przez organ prowadzący na podstawie obowiązujących przepisów.

Zgodnie z zapisami Regulaminu wyboru projektów, nowe miejsca wychowania przedszkolnego mogą zostać utworzone m.in. w nowej bazie lokalowej. Tym samym, wskazane 100 miejsc może zostać potraktowane jako nowe miejsca wychowania przedszkolnego jeśli zostaną one utworzone nie wcześniej niż w okresie realizacji projektu oraz spowodują zwiększenie liczby miejsc przedszkolnych podlegających pod konkretny organ prowadzący na terenie danej gminy/miasta w stosunku do danych z roku poprzedzającego rok rozpoczęcia realizacji projektu. Należy zaznaczyć, że we wniosku o dofinansowanie należy potwierdzić, że wskazana liczba nowych miejsc wychowania przedszkolnego odpowiada faktycznemu i prognozowanemu w perspektywie 3-letniej zapotrzebowaniu na tego typu usługi na obszarze realizacji projektu.

Przy planowaniu działań projektowych, należy również zwrócić szczególną uwagę na fakt zapewnienia braku podwójnego finansowania tych samych działań – w przedstawionej sytuacji niezasadne wydaje się np. planowanie działań związanych z dostosowaniem lub adaptacją pomieszczeń, w tym m.in. do wymogów budowlanych, sanitarno-higienicznych, zgodnie z koncepcją uniwersalnego projektowania lub dostosowaniem istniejącej bazy lokalowej do nowo tworzonych miejsc wychowania przedszkolnego.

IZ FEW nie jest w stanie udzielić jednoznacznej odpowiedzi na to pytanie, uszczegółowienia wymaga bowiem zakres działań na jakie OWP otrzymała już środki. W przedstawionej sytuacji kluczowe będzie zapewnienie braku pokrywania się planowanych działań z działaniami już finansowanymi w ramach działań wynikających ze strategii ZIT.

Tak, w przedmiotowym naborze jeden wnioskodawca może złożyć kilka wniosków o dofinansowanie.

Tak, o dofinansowanie projektu mogą ubiegać się wszystkie podmioty z wyłączeniem osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej lub oświatowej. Należy jednak pamiętać, że wskazana spółka musi wpisywać się w jeden z następujących typów beneficjenta: administracja publiczna, przedsiębiorstwa, przedsiębiorstwa realizujące cele publiczne, partnerzy społeczni, organizacje społeczne i związki wyznaniowe, instytucje nauki i edukacji.

Dodatkowo, IZ FEW zwraca uwagę na fakt, że wnioskodawca lub partner, na dzień podpisania umowy o dofinansowanie, musi być organem prowadzącym ośrodek wychowania przedszkolnego, do którego skierowane jest wsparcie w ramach projektu.

Według zapisu regulaminu 6.07 limit cross-financingu należy rozumieć jako sumę kosztów bezpośrednich zaliczoną do tego limitu, powiększoną o naliczone od nich, zgodnie z obowiązującą stawką ryczałtową, koszty pośrednie.

 

Przykład:

Ogólna wartość projektu (koszty bezpośrednie + koszty pośrednie): 1 000 000,00 PLN

Obowiązująca stawka ryczałtowa kosztów pośrednich: 25%

Limit cross-financingu w ramach naboru: 15% wartości projektu tj. 150 000,00 PLN

Pozycja w budżecie – koszty bezpośrednie: Prace remontowe (cross-financing): 100 000,00 PLN

Naliczone od pozycji „prace remontowe (cross-financing)” koszty pośrednie: 25 000,00 PLN (100 000,00 x 25%)

Suma kosztów w ramach cross-financingu: 125 000,00 PLN (100 000,00 PLN kosztów bezpośrednich + 25 000,00 PLN kosztów pośrednich).

Zmiana w stosunku do wcześniej stosowanej definicji: przed zmianą do limitu wydatków zaliczanych do cross-financingu wliczane były tylko koszty bezpośrednie danej pozycji, aktualnie do tych kosztów bezpośrednich należy dodać naliczoną od nich (nie od wartości całego projektu) wartość kosztów pośrednich, wynikającą z określonej dla projektu stawki ryczałtowej.

IZ FEW wyjaśnia, że na ww. webinarium odwoływała się do zapisów Regulaminu wyboru projektów, które wskazują, że w celu uniknięcia podwójnego finansowania  wnioskodawca zapewni (…) w przypadku zaplanowania tworzenia i utrzymania nowych miejsc wychowania przedszkolnego – rezygnację z dotacji z budżetu gminy w stosunku do utworzonych i utrzymywanych w projekcie miejsc wychowania przedszkolnego.

W związku z powyższym, IZ FEW podkreśla, iż celem Instytucji jest zapewnienie, aby w ramach interwencji EFS+ w tym zakresie nie doszło do sytuacji, w której w ramach dofinansowywanych projektów na nowo utworzone miejsca przedszkolne, dany OWP finansował ich bieżącą działalność ze środków EFS+ i jednocześnie w ramach innych dotacji. Co oznacza, iż organ prowadzący nie może otrzymać dotacji z budżetu gminy na tożsame wsparcie, które finansuje jednocześnie ze środków unijnych. 

Należy wiec zapoznać się z zasadami i warunkami udzielania dotacji placówkom oświatowym, które reguluje Ustawa z dnia 27 października 2017 r. o finansowaniu zadań oświatowych (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1400) i nie dopuścić do otrzymania środków z gminy z przeznaczeniem na działalność bieżącą OWP, finansowaną w ramach projektu.

Natomiast zapisy Regulaminu wyboru projektów nie regulują w żaden sposób kwestii sprawozdawczości do Systemu Informacji Oświatowej (SIO). Organizację i zasady działania SIO określa Ustawa z dnia 15 kwietnia 2011 r. o systemie informacji oświatowej (t.j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2597 z późn. zm.), a IZ FEW nie jest instytucją właściwą do jej interpretacji.

Równocześnie należy podkreślić, że ww. rezygnacja z dotacji z budżetu gminy obowiązuje wyłącznie w trakcie finansowania w projekcie kosztów bieżącego funkcjonowania, a nie jak wskazano w treści pytania, w całym okresie realizacji projektu, a tym bardziej w okresie trwałości.

Należy pamiętać, że to na beneficjencie spoczywa odpowiedzialność związana z uniknięciem podwójnego finansowania tych samych działań, a IZ FEW weryfikuje jego ewentualne wystąpienie na etapie wdrażania i kontroli projektu. W związku z tym, że wnioskodawcą lub partnerem w projekcie musi być organ prowadzący OWP, IZ FEW zakłada, że są to podmioty działające zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa i znają zapisy regulujące zasady finansowania i funkcjonowania ośrodków wychowania przedszkolnego.

W ramach naboru nie ma możliwości wnioskowania wyłącznie o środki na budowę budynku. Ponadto, przedmiotowy nabór skierowany jest wyłącznie do ośrodków wychowania przedszkolnego, nie do żłobków.

Zgodnie z zapisami Regulaminu wyboru projektów, koszty remontu zaliczane są do katalogu wydatków cross-financingu, które w ramach przedmiotowego naboru nie mogą łącznie przekroczyć 15% wartości projektu. Oznacza to, że remont nie może stanowić głównego elementu projektu, a jego przeprowadzenie każdorazowo musi być powiązane z wymienionymi w przedmiocie naboru typami projektów. W przypadku uwzględnienia w projekcie prac remontowych, każdorazowo należy wykazać, że ich przeprowadzenie jest niezbędne z punktu widzenia realizacji celu projektu np. utworzenia nowych miejsc wychowania przedszkolnego lub oferowania zajęć dodatkowych, kompensacyjnych i wyrównujących szanse dzieci np. poprzez konieczność wydzielenia dodatkowego pomieszczenia umożliwiającego realizację zajęć.

IZ FEW zwraca również uwagę, że planowane działania nie mogą pokrywać się z realizacją wsparcia m.in. Ministerstwa Edukacji i Nauki w tym zakresie, w ramach KPO oraz z innymi działaniami realizowanymi na poziomie programów krajowych.

Zgodnie z zapisami Regulaminu wyboru projektów IZ FEW zaleca stosowane danych dostępnych na stronie https://bdl.stat.gov.pl/BDL/start w zakładkach dedykowanych danej gminie, ponadto IZ FEW zaznacza również, iż na etapie ewentualnych negocjacji czy też na etapie wdrażania projektu, może wezwać wnioskodawcę do przedstawienia dokumentów źródłowych, na podstawie których uzupełniono szablon diagnozy.

Poza ww. danymi, IZ FEW dopuszcza posługiwanie się danymi pozyskanymi bezpośrednio z danych gromadzonych przez gminę/miasto. Tym samym, wskazane w pytaniu dane pozyskiwane od deweloperów oraz potencjalnych klientów nie będą oceniane pozytywnie w kontekście szacowania zapotrzebowania na nowe miejsca wychowania przedszkolnego. IZ FEW motywuje takie podejście faktem, że tego typu dane są trudne do weryfikacji, trudno jest także uznać je za wiarygodne i wiążące, są to bowiem jedynie dane deklaratywne. Stosując podejście, w którym należy posługiwać się danymi z publicznych rejestrów, IZ FEW kieruje się także swoimi doświadczeniami związanymi z wdrażaniem projektów przedszkolnych, w których zapotrzebowanie na nowe miejsca szacowane było na podstawie danych deklaratywnych, które na etapie realizacji projektu okazywały się nieaktualne.

W ramach projektu możliwe jest finansowanie zwiększenia dostępu do specjalistów, zatem kosztem kwalifikowalnym będzie jedynie dodatkowe 8 godzin. IZ FEW zwraca jednak uwagę na fakt, że zwiększenie wymiaru zatrudnienia logopedy nie może dotyczyć obowiązków organu prowadzącego, wynikających z ustawy z dnia 12 maja 2022 r. o zmianie ustawy o systemie oświaty oraz niektórych innych ustaw, która zawiera przepisy wprowadzające standardy zatrudniania nauczycieli specjalistów w przedszkolach i szkołach tj. przepisy dotyczące minimalnej łącznej liczby nauczycieli pedagogów, pedagogów specjalnych, psychologów, logopedów oraz terapeutów pedagogicznych, która będzie musiała być zapewniona oraz obowiązków wynikających z Rozporządzenia w sprawie organizowania kształcenia, wychowania i opieki dla dzieci i młodzieży posiadających orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego. Zatem zatrudnienie specjalisty powinno dotyczyć zwiększenia wsparcia dla dzieci ze specjalnymi potrzebami w oparciu o zdiagnozowane deficyty, ponad wsparcie zapewniane przez organ prowadzący na podstawie obowiązujących przepisów.

Tak, w ramach projektu istnieje możliwość wniesienia wkładu własnego w postaci niepieniężnej, w tym w postaci udostępnienia sal. Szczegółowe zasady wnoszenia wkładu niepieniężnego zostały opisane w Podrozdziale 3.3 Wytycznych dotyczących kwalifikowalności wydatków na lata 2021-2027. IZ FEW zwraca szczególną uwagę na zapisy wskazujące, że wkład niepieniężny co do zasady nie mógł być wcześniej finansowany ze środków UE oraz jeżeli wkładem niepieniężnym nie jest cała nieruchomość, a jedynie jej część (na przykład tylko pomieszczenia), wartość wkładu wycenia się jako koszt amortyzacji lub wynajmu (np. w oparciu o cennik danej instytucji). Metodyka wyliczenia wartości wkładu niepieniężnego powinna zostać przedstawiona we wniosku o dofinansowanie projektu.

Pod pojęciem kadry pedagogicznej rozumiane są osoby zatrudniona na podstawie stosunku pracy, które mogą zostać oddelegowane do udziału w projekcie. Zgodnie z brzmieniem kryterium premiującego, premia punktowa może zostać przyznana również w przypadku zaplanowania w projekcie wsparcia dla nauczycieli w zakresie podnoszenia kompetencji lub kwalifikacji z zakresu pedagogiki specjalnej. IZ FEW nie zdefiniowała w jaki sposób kompetencje lub kwalifikacje powinny zostać podniesione czy nabyte, pozostawiając to w gestii wnioskodawcy. Planowane wsparcie powinno wynikać ze zdiagnozowanych potrzeb i być na tyle efektywne by zapewniać ich zaspokojenie, zatem to wnioskodawca, na podstawie badania potrzeb powinien zadecydować czy realizacja kursów będzie wystarczającym wsparciem czy jednak konieczna jest realizacja przez nauczycieli studiów podyplomowych. Uzasadnienie formy wsparcia powinno zostać opisane we wniosku o dofinansowanie projektu.

W opisanej sytuacji kryterium premiujące nie zostanie spełnione. Zgodnie z opisem, premia punktowa może zostać przyznana jeśli wnioskodawca utworzy miejsce/miejsca wychowania przedszkolnego w gminie o poziomie upowszechnienia przedszkolnego poniżej średniej dla województwa wielkopolskiego. Opis wskazuje zatem, że samie miejsca muszą zostać utworzone w gminie o poziomie upowszechnienia przedszkolnego poniżej średniej dla województwa wielkopolskiego. Celem kryterium jest premiowanie projektów ukierunkowanych na wsparcie obszarów występowania deficytów w zakresie edukacji przedszkolnej, a zatem o tworzenie miejsc tam, gdzie ich brakuje, by dzieci mogły uczęszczać do placówek zlokalizowanych blisko ich miejsc zamieszkania, bez konieczności dojeżdżania do gmin, w których miejsca są dostępne.

IZ FEW nie określa formy w jakiej powinny odbywać się szkolenia dla nauczycieli. Potrzeba ich realizacji, sposób organizacji oraz planowane efekty powinny znaleźć się we wniosku o dofinansowanie projektu oraz wynikać z diagnozy potrzeb danego OWP. Zasadność realizacji szkoleń w formie online będzie weryfikowana na etapie oceny wniosku o dofinansowanie.

Możliwość finansowania wynagrodzenia nauczyciela jest uzależniona od formy zajęć na basenie tzn. czy są to zajęcia organizowane przez przedszkole, które w tym czasie sprawuje opiekę nad dziećmi, czy są to zajęcia dodatkowe, podczas których odpowiedzialność za dzieci spoczywa na ich organizatorze/firmie zewnętrznej. Jeśli opiekę sprawuje przedszkole to koszty wynagrodzenia nauczyciela są uzasadnione, jeśli jednak jest to usługa zlecona i opiekę nad dziećmi sprawuje podmiot realizujący zajęcia, wówczas koszty opieki powinny być wliczone w wynagrodzenie instruktora/usługę zleconą.

W punkcie 2.5 Osoba upoważniona do podpisywania umowy o  dofinansowanie/ zaciągania zobowiązań należy wpisać osobę uprawnioną  do podpisu umowy np. prezesa zarządu.

Punkt 10.1 Podpis Wnioskodawcy należy też wpisać osoby zgodnie z punktem 2.5, dodatkowo można wpisać inne osoby, które łącznie lub na podstawie pełnomocnictwa, mogą podpisać wniosek o dofinansowanie.

Forma i treść sporządzenia pełnomocnictwa jest uzależniona od wewnętrznych uregulowań podmiotu oraz zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa krajowego.

Nie jest wymagany konkretny wzór zapisów jakie powinny zostać zawarte w pełnomocnictwie, niemniej powinny w nim zostać zawarte nazwa, numer konkursu oraz tytuł projektu. Pełnomocnictwo powinno zostać podpisane co najmniej podpisem zaufanym lub powinno zostać dołączone jako załącznik do wniosku o dofinansowanie w formie skanu podpisanego przez osobę uprawnioną.

Rok szkolny rozumiany jest jako okres od września do sierpnia, zatem dwa pełne lata szkolne oznaczają dwa lata liczone od września np. 2024 r. do sierpnia 2026 r. Tym samy, w przypadku finansowania kosztów bieżącego funkcjonowania od 1.11.2024 r. koszty te mogą być finansowane do sierpnia 2026 r. Wprowadzone ograniczenie dotyczące lat szkolnych związane jest z zapewnieniem przejrzystych zasad finansowania kosztów bieżącego funkcjonowania tj. zapewnieniem, że w danym roku szkolnym beneficjent decyduje się na ich finansowanie wyłącznie ze środków EFS+ lub z dotacji gminy/miasta.

Równocześnie IZ FEW podkreśla, że dwa pełnie lata szkolne to maksymalny okres w jakim możliwe jest finansowanie kosztów bieżącego funkcjonowania, możliwe jest jednak finansowanie ich w krótszym okresie, który nie musi pokrywać się z całym okresem roku szkolnego.

Jeśli z diagnozy wynika, że na obszarze gminy, w której realizowany ma być projekt nie ma dzieci z niepełnosprawnościami, które mogłyby być uczestnikami projektu to IZ FEW w ramach przedmiotowego naboru nie widzi zasadności finansowania kosztów dostosowania części budynku do ich potrzeb.

Zgodnie z zapisami Regulaminu wyboru projektów adaptacja pomieszczeń, wyposażenie i/lub doposażenie OWP może być realizowane jedynie jako wsparcie uzupełniające do działań skierowanych do uczestników projektu i musi wynikać bezpośrednio ze zdiagnozowanych potrzeb. Ponadto, w przykładowych rodzajach przedsięwzięć wskazano na możliwość finansowania wydatków związanych z dostosowaniem istniejących miejsc wychowania przedszkolnego do potrzeb dzieci z niepełnosprawnościami o ile są one niezbędne do uczestnictwa konkretnego dziecka w wychowaniu przedszkolnym.

Co więcej, tego typu działania nie mogłyby także zostać wykazane we wskaźnikach, w tym np. wskaźniku produktu Liczba obiektów edukacyjnych dostosowanych do potrzeb osób z niepełnosprawnościami, ponieważ, zgodnie z definicją wskaźnika, jest on mierzony w momencie rozliczenia wydatku związanego z wyposażeniem obiektów w rozwiązania służące osobom z niepełnosprawnościami w ramach danego projektu.

Równocześnie IZ FEW informuje, że w I kwartale 2024 roku planowany jest nabór z zakresu szeroko pojętej edukacji włączającej obejmujący m.in. działania z zakresu wdrażania modeli takich jak Przestrzeń dostępnej szkoły.

Takie działanie jest dopuszczalne o ile wnioskodawca wykaże, że adaptacja jest niezbędna do realizacji celu projektu i wynika ze zdiagnozowanych potrzeb. Ponadto, zajęcia realizowane w utworzonej sali integracji sensorycznej powinny stanowić część projektu. Uzasadnienie potrzeb adaptacji pomieszczeń będzie przedmiotem oceny.

Zapewnienie dostępności stanowić będzie element oceny formalnej, która prowadzona będzie przez Komisję Oceny Projektów, w oparciu o całościowe zapisy wniosku o dofinansowanie projektu. We wniosku o dofinansowanie powinna znaleźć się m.in. diagnoza sytuacji danego OWP, konieczne jest także wykazanie w jaki sposób zapewniona zostanie dostępność do oferowanego w projekcie wsparcia dla wszystkich jego uczestników, należy zatem wykazać, że przewidziane wsparcie będzie realizowane w miejscach zapewniających pełną dostępność także dla osób o specjalnych potrzebach.

IZ FEW nie wymaga jednak by projekt lub miejsce jego realizacji spełniało wszystkie zawarte w Standardzie elementy, których jest dużo, są one bardzo szczegółowe, a ich specyfika zależy od przewidzianych w projekcie form wsparcia. Zadaniem kryterium formalnego nr 12 jest zbadanie czy wnioskodawca w ramach projektu zapewnił równy dostęp do wsparcia dla każdego uczestnika projektu. W praktyce oznacza to, że każde dziecko biorące udział w projekcie, w tym także dziecko z niepełnosprawnością, będzie mogło w równym stopniu skorzystać z dostępnych w ramach projektu form wsparcia.

W ramach przedmiotowego naboru IZ FEW nie wprowadzała limitu wysokości wsparcia na jednego uczestnika/jedno miejsce przedszkolne. Szacując wartość budżetu wnioskodawcy powinni przede wszystkim kierować się wnioskami z przeprowadzonej diagnozy danego OWP. To diagnoza powinna stanowić punkt wyjścia do planowania działań projektowych, a co za tym idzie także wysokości planowanych kosztów.

Planując budżet wnioskodawca powinien przede wszystkim ocenić niezbędność wydatków do realizacji projektu i osiągania jego celów. Koszty powinny wynikać bezpośrednio z zaplanowanych zadań oraz powinny być racjonalne w stosunku do kosztów obowiązujących na obszarze realizacji projektu – zgodne ze standardem cen i cenami rynkowymi.

Wskazana metodologia może być pomocna przy szacowaniu wysokości budżetu projektu, szczególnie przy ocenie wysokości wsparcia na jednego uczestnika czy miejsce przedszkolne. Wartości tych nie należy jednak uznawać za wiążące, bowiem przewidziana w ramach naboru alokacja odnosi się do wszystkich możliwych działań, a nie jedynie do tworzenia nowych miejsc wychowania przedszkolnego. Równocześnie prawidłowość sporządzenia budżetu projektu, w tym racjonalność założonych w projekcie kosztów stanowić będzie element oceny merytorycznej, która prowadzona będzie przez Komisję Oceny Projektów, w oparciu o całościowe zapisy wniosku o dofinansowanie projektu.

Zakup wskazanych w pytaniu sprzętów, co do zasady, nie będzie stanowić wydatków w ramach cross-financingu. Kluczem dla odkreślenia wydatków zaliczanych do cross-financingu jest określenie czy wydatki te mogą być finansowane z EFS+ czy są zaliczane do wydatków niekwalifikowalnych  z EFS+. Przesłanką określającą, czy dany zakup stanowi cross-financing, jest wykazanie, że zakup jest konieczny dla osiągniecia celów projektu pomimo, że odnosi się do kosztów niekwalifikowalnych z EFS+, bez których jednak realizacja projektu nie będzie możliwa – zatem jeśli dany wydatek znajduje się w katalogu kosztów niekwalifikowalnych z EFS+, a jednak bez niego realizacja projektu nie jest możliwa, a równocześnie jest on powiązany z zakresem merytorycznym projektu i głównymi zadaniami, wówczas istnieje możliwość finansowania go w ramach cross-financingu. W przedmiotowym naborze wydatki wliczające się do limitu cross-financingu będą dotyczyć głównie prac remontowych tj. np. związanych z wydzieleniem pomieszczenia na zajęcia dodatkowe, co wiązać się będzie np. z koniecznością postawienia ścianki działowej.

IZ FEW zaznacza jednak, że kwalifikowalność i zasadność kosztów stanowić będzie element oceny merytorycznej, która prowadzona będzie przez Komisję Oceny Projektów, w oparciu o całościowe zapisy wniosku o dofinansowanie projektu.

Jeśli z diagnozy wynika, że na obszarze gminy, w której realizowany ma być projekt nie ma dzieci z niepełnosprawnościami, które mogłyby być uczestnikami projektu to IZ FEW nie widzi zasadności finansowania kosztów dostosowania części budynku do ich potrzeb. IZ FEW nie wie także w jaki sposób wnioskodawca miałby zdiagnozować potrzeby w zakresie dostosowania pomieszczeń, skoro z diagnozy wynika, że nie ma na nie zapotrzebowania.

Zgodnie z zapisami Regulaminu wyboru projektów adaptacja pomieszczeń, wyposażenie i/lub doposażenie OWP może być realizowane jedynie jako wsparcie uzupełniające do działań skierowanych do uczestników projektu i musi wynikać bezpośrednio ze zdiagnozowanych potrzeb. Ponadto, w przykładowych rodzajach przedsięwzięć wskazano na możliwość finansowania wydatków związanych z dostosowaniem istniejących miejsc wychowania przedszkolnego do potrzeb dzieci z niepełnosprawnościami o ile są one niezbędne do uczestnictwa konkretnego dziecka w wychowaniu przedszkolnym.

Co więcej, tego typu działania nie mogłyby także zostać wykazane we wskaźnikach, w tym np. wskaźniku produktu Liczba obiektów edukacyjnych dostosowanych do potrzeb osób z niepełnosprawnościami, ponieważ, zgodnie z definicją wskaźnika, jest on mierzony w momencie rozliczenia wydatku związanego z wyposażeniem obiektów w rozwiązania służące osobom z niepełnosprawnościami w ramach danego projektu.

Równocześnie IZ FEW informuje, że w I kwartale 2024 roku planowany jest nabór z zakresu szeroko pojętej edukacji włączającej obejmujący m.in. działania z zakresu wdrażania modeli takich jak Przestrzeń dostępnej szkoły.

Szczegółowe zasady wnoszenia wkładu niepieniężnego zostały opisane w Podrozdziale 3.3 Wytycznych dotyczących kwalifikowalności wydatków na lata 2021-2027. IZ FEW zwraca szczególną uwagę na zapisy wskazujące, że wkład niepieniężny co do zasady nie mógł być wcześniej finansowany ze środków UE.

Zgodnie z definicją kryterium: W ramach kryterium weryfikowane będzie czy działania będą dotyczyć przede wszystkim grup, które najbardziej potrzebują wsparcia, tj. koncentrują się na dzieciach i uczniach z niepełnosprawnościami i zapewnieniu im pełnego dostępu do edukacji ogólnodostępnej, z właściwym wsparciem w zakresie specjalnych potrzeb. Głównym założeniem kryterium jest zatem kierowanie wsparcia do dzieci o specjalnych potrzebach, a posiadana kadra ma zapewnić, że to wsparcie będzie realizowane na wysokim poziomie, tym samy samo zapewnienie wykwalifikowanej kadry nie stanowi przesłanki do przyznania premii punktowej.

Zaangażowanie wykonawców zewnętrznych do realizacji ww. usług edukacyjnych powinno mieć charakter uzupełniający do powierzania tych zadań nauczycielom. Takie zaangażowanie będzie miało miejsce tylko i wyłącznie w przypadku, gdy charakter zaplanowanych w ramach projektu zajęć nie wymaga ich prowadzenia przez nauczycieli posiadających kwalifikacje określone w przepisach wydanych na podstawie art. 9 ust. 2 i 3 ustawy – Karta Nauczyciela.
Stosunek cywilnoprawny jest możliwy wyłącznie w sytuacji realizacji specjalistycznych zajęć wykraczających poza standardową ofertę przedszkola i jednocześnie wykonawca został wyłoniony zgodnie z Wytycznymi w zakresie kwalifikowalności, w szczególności zasadą konkurencyjności i jeśli obowiązuje wnioskodawcę - Prawem zamówień publicznych. Jednoznaczna ocena kwalifikowalności danych wydatków zostanie dokonana podczas oceny projektu na podstawie zapisów zawartych we wniosku o dofinansowanie projektu.

Równocześnie, IZ FEW podkreśla, że zatrudnienie specjalisty powinno dotyczyć zwiększenia wsparcia dla dzieci ze specjalnymi potrzebami w oparciu o zdiagnozowane deficyty, ponad wsparcie zapewniane przez organ prowadzący na podstawie obowiązujących przepisów.

Zgodnie z zapisami Wytycznych dotyczących kwalifikowalności wydatków na lata 2021‑2027 wkład niepieniężny nie może być uprzednio współfinansowany ze środków UE i nie może zachodzić podwójne finansowanie wydatków. Niemniej mając na uwadze rodzaj i charakter poszczególnych wydatków np.: działania termomodernizacyjne oraz udostępnienie sal na potrzeby realizacji projektu z EFS+, należy uznać, że w opisanym przypadku nie zachodzi zrefundowanie czy rozliczenie tego samego wydatku w ramach różnych projektów współfinansowanych ze środków unijnych. W związku z powyższym wniesienie wkładu własnego np.: w postaci udostępnienia sal na potrzeby realizacji projektu EFS+ w budynku, w którym wcześniej dokonano prac np.: remontowo-budowlanych np. z EFRR nie będzie stanowiło podwójnego finansowania. 

W ramach pola Nazwa dokumentu rejestrowego i numer należy wskazać nazwę odpowiedniego rejestru, w którym figuruje wnioskodawca. Dodatkowo, w przypadku podmiotów zarejestrowanych w Krajowym Rejestrze Sądowym (KRS) - pełny numer, pod którym Wnioskodawca figuruje. Jeżeli podmiot nie posiada dokumentu rejestrowego ( np.: jst) należy wpisać "Nie dotyczy".

W polu Inny dokument określający formę prawną wnioskodawcy -  – należy uzupełnić w sytuacji, kiedy wnioskodawca dysponuje innym dokumentem określającym jego status prawny np. umowa spółki cywilnej.

W przedmiotowym naborze za punkty 3.8 i 3.9 nie są przyznawane dodatkowe punkty, nie są to również pola obligatoryjne.

Zgodnie z zapisami Regulaminu wyboru projektów, wszelkie zakupy sprzętu lub działania dotyczące infrastruktury będą możliwe tylko, jeżeli są niezbędne do realizacji celu projektu, tj. adaptacja pomieszczeń, wyposażenie i/lub doposażenie OWP może być realizowane jedynie jako wsparcie uzupełniające do działań skierowanych do uczestników projektu i musi wynikać bezpośrednio ze zdiagnozowanych potrzeb.

Remont/modernizacja nie może stanowić głównego elementu projektu, a jego przeprowadzenie każdorazowo musi być powiązane z wymienionymi w przedmiocie naboru typami projektów. W przypadku uwzględnienia w projekcie prac remontowych, każdorazowo należy wykazać, że ich przeprowadzenie jest niezbędne z punktu widzenia realizacji celu projektu np. utworzenia nowych miejsc wychowania przedszkolnego lub oferowania zajęć dodatkowych, kompensacyjnych i wyrównujących szanse dzieci.

IZ FEW zwraca również uwagę na fakt, że koszty remontu zaliczane są do katalogu wydatków cross-financingu, które w ramach przedmiotowego naboru nie mogą łącznie przekroczyć 15% wartości projektu.

Zgodnie z opisem kryterium merytorycznego punktowego nr 6 Przez rozeznanie rynkowe należy rozumieć sformułowane pisemnie porównanie cen u co najmniej trzech potencjalnych dostawców towarów lub usługodawców (o ile na rynku istnieje trzech potencjalnych wykonawców), sporządzone najpóźniej do dnia złożenia pierwotnego wniosku o dofinansowanie. Przy określaniu stawek zawartych w budżecie projektu należy wybierać wartość uśrednioną.

IZ FEW wyjaśnia jednak, że oferty, na podstawie których oszacowano koszty, nie stanowią załącznika do wniosku o dofinansowanie projektu. IZ FEW może poprosić wnioskodawcę o przedstawienie ofert, jeśli na etapie negocjacji uzna, jeden lub część wydatków, za znacznie odbiegające od cen rynkowych, w tym także w odniesieniu do kwot jakie pojawiają się w innych, złożonych w ramach naboru wnioskach o dofinansowanie. Takie działanie ma na celu wskazanie IZ FEW, że wnioskodawca, na etapie projektowania wsparcia i założeń budżetowych, posiłkował się rzeczywistymi cenami.

Równocześnie, jeśli wnioskodawca wyśle zapytanie ofertowe do trzech potencjalnych dostawców/wykonawców usług, a do czasu złożenia wniosku o dofinansowanie projektu, otrzyma odpowiedź od jednego z nich i na tej podstawie oszacuje wartość wydatku, to w trakcie ewentualnych negocjacji może zostać poproszony o opisanie sytuacji, w tym wskazanie, że zapytania ofertowe zostały rozesłane, jednak pozostały bez odpowiedzi lub odpowiedź została udzielona już po złożeniu wniosku o dofinansowanie projektu.

Na etapie oceny złożonego wniosku o dofinansowanie projektu wskazane koszty oceniane będą pod względem ich niezbędności w odniesieniu do realizacji projektu, osiągania jego celów i w zakresie ich kwalifikowalności. Oceniana będzie także racjonalność kosztowa wydatków projektu i poprawność ich uzasadnienia. Tym samym, wnioskodawca we wniosku o dofinansowanie projektu powinien wykazać niezbędność poniesienia przewidzianych w budżecie projektu kosztów, w tym także odpowiednio je uzasadnić wskazując na diagnozę potwierdzającą konieczność ich poniesienia. Tym samym, na etapie składania wniosku o dofinansowanie projektu wnioskodawca powinien wiedzieć jakie prace i zakupy planuje przeprowadzić i na tej podstawie oszacować koszty. IZ FEW nie weryfikuje czy zakres prac zaplanowany został na podstawie zatwierdzonego projektu. Niemniej jednak, ze środków EFS+ wnioskodawca co do zasady będzie mógł sfinansować te elementy, które znajdą się w zatwierdzonym wniosku o dofinansowanie projektu.

IZ FEW podkreśla także, że wnioskodawca ma obowiązek realizowania wszystkich przedsięwzięć zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa, w tym także przepisami w zakresie organizacji miejsc wychowania przedszkolnego. IZ FEW natomiast na etapie wdrażania i kontroli projektu weryfikować będzie postępy w realizacji, w tym zgodność ponoszonych wydatków z tymi, które zostały założone w budżecie projektu. Elementem potwierdzającym kwalifikowalność wydatków będą wszystkie dokumenty potwierdzające ich poniesienie, jeśli zatem budowa placu zabaw wymaga projektu, może się zdarzyć, że na etapie realizacji projektu konieczne będzie jego przedstawienie.

Zgodnie z zapisami Regulaminu wyboru projektów wnioskodawca zapewni, w przypadku zaplanowania tworzenia i utrzymania nowych miejsc wychowania przedszkolnego – rezygnację z dotacji z budżetu gminy w stosunku do utworzonych i utrzymywanych w projekcie miejsc wychowania przedszkolnego. Ograniczenie obowiązuje w trakcie finansowania w projekcie kosztów bieżącego funkcjonowania.

Tym samym, w przypadku tworzenia nowych miejsc wychowania przedszkolnego, wnioskodawca powinien zdecydować czy decyduje się na finansowanie ich z dotacji z budżetu gminy, czy ze środków EFS+ w ramach zaplanowania w projekcie finansowania kosztów bieżącego funkcjonowania. Zatem jeśli wnioskodawca decyduje się uwzględnić w projekcie wydatki związane z bieżącym funkcjonowaniem, to na czas ich finansowania w projekcie powinien zrezygnować z dotacji z budżetu gminy. Rezygnacja ta dotyczy również miejsc wychowania przedszkolnego dedykowanych dzieciom z niepełnosprawnościami.

Tak, o ile zasadność wskazanych kosztów zostanie odpowiednio uzasadniona i opisana we wniosku o dofinansowanie projektu, co stanowić będzie element oceny merytorycznej, która prowadzona będzie przez Komisję Oceny Projektów, w oparciu o całościowe zapisy wniosku o dofinansowanie projektu.

Zgodnie z zapisami Regulaminu wyboru projektów w przypadku tworzenia nowych miejsc wychowania przedszkolnego wsparcie musi skutkować zwiększeniem liczby miejsc przedszkolnych podlegających pod konkretny organ prowadzący na terenie danej gminy/miasta w stosunku do danych z roku poprzedzającego rok rozpoczęcia realizacji projektu.

Tym samym, nie ma możliwości ujęcia w diagnozie miejsc, które zostaną zlikwidowane, a następnie wykazane jako nowo utworzone.

Równocześnie, IZ FEW zwraca również uwagę na fakt, że wnioskodawca zobowiązany jest zaplanować rozpoczęcie realizacji projektu nie później niż na III kwartał 2024 r.

Tak, zwiększenie częstotliwości zajęć lub liczby ich godzin może zostać potraktowane jako rozszerzenie oferty placówki przedszkolnej. Niedopuszczalne jest jednak zastępowanie finansowania krajowego środkami unijnymi, zatem w ramach projektu nie można realizować zajęć, które są aktualnie finansowane z subwencji oświatowej.

W przypadku zakupu samochodu nie ma ograniczenia wskazującego, że musi on być nowy.

Niemniej jednak, IZ FEW zwraca uwagę na fakt, że zgodnie z zapisami Wytycznych w zakresie kwalifikowalności wydatków na lata 2021-2027 w projektach finansowanych ze środków EFS+ zakup pojazdów wliczany jest do limitu wydatków w ramach cross-financingu, który w przedmiotowym naborze nie może przekroczyć 15% wartości projektu. Wyjątki stanowią sytuacje, w których:

  • zakup zostanie zamortyzowany w całości w okresie realizacji projektu;
  • beneficjent udowodni, że zakup będzie najbardziej opłacalną opcją, tj. wymaga mniejszych nakładów finansowych niż inne opcje, np. najem lub leasing, ale jednocześnie jest odpowiedni do osiągnięcia celu projektu; przy porównywaniu kosztów finansowych związanych z różnymi opcjami, ocena powinna opierać się na przedmiotach o podobnych cechach; uzasadnienie zakupu jako najbardziej opłacalnej opcji powinno wynikać z zatwierdzonego wniosku o dofinansowanie projektu, lub
  • zakupy te są konieczne dla osiągniecia celów projektu (np. doposażenie pracowni naukowych); uzasadnienie konieczności tych zakupów powinno wynikać z zatwierdzonego wniosku o dofinansowanie projektu (za niezasadny należy uznać zakup sprzętu dokonanego w celu wspomagania procesu wdrażania projektu, np. zakup komputerów na potrzeby szkolenia osób bezrobotnych).

Zasadność zakupu busa i sposób jego wykorzystania w ramach projektu stanowić będą element oceny merytorycznej projektu.

Tak, istnieje taka możliwość, jednak tematyka i zakres kursów/szkoleń powinien wynikać z przedstawionej diagnozy problemowej danego OWP, wskazującej na deficyty, które zostaną zniwelowane dzięki nabytym przez kadrę kwalifikacjom.

IZ FEW zwraca również uwagę na fakt, że pod pojęciem kadry rozumiani są nie tylko nauczyciele, ale także inni przedstawiciele kadr pedagogicznych i niepedagogicznych oraz dyrektorzy ośrodków wychowania przedszkolnego.

Do wskaźnika wliczane są również osoby, które w wyniku realizacji projektu nabyły kompetencje, tj. wyodrębnione zestawy efektów uczenia się / kształcenia, które zostały sprawdzone w procesie walidacji w sposób zgodny z wymaganiami ustalonymi dla danej kompetencji, odnoszącymi się w szczególności do składających się na nią efektów uczenia się. Szczegółowy opis definicji wskaźnika, w tym sposobu pomiaru nabycia kwalifikacji oraz kompetencji znajduje się w Liście Wskaźników Kluczowych EFS+ dostępnej na stronie https://www.ewaluacja.gov.pl/strony/monitorowanie/lista-wskaznikow-kluczowych/lista-wskaznikow-kluczowych-efs/

IZ FEW wyjaśnia, że materiały dedykowane dla etapu wychowania przedszkolnego dostępne są pod linkiem https://zpe.gov.pl/a/zestaw-narzedzi-edukacyjnych-wychowanie-przedszkolne/Dp6IQ3uet . Niemniej jednak, IZ FEW nie widzi przeciwskazań, aby wykorzystać materiały dedykowane innym etapom edukacyjnym np. dla klas I-III szkoły podstawowej, które tematycznie odpowiadać będą realizowanym w przedszkolu zagadnieniom.

W ramach kryterium premiującego nr 1 weryfikowane jest czy projekt realizowany jest na obszarze strategicznej interwencji. Powyższe kryterium uważa się za spełnione jeśli w ramach projektu zaplanowane zostanie objecie wsparciem co najmniej jednego OWP, którego siedziba znajduje się na obszarze strategicznej interwencji – obszarze zagrożonym trwałą marginalizacją. Powyższe oznacza, iż część projektu musi być realizowana na ww. obszarze aby projekt otrzymał premie punktową.

Analogiczne podejście należy przyjąć w przypadku kryterium premiującego nr 2. Powyższe kryterium uważa się za spełnione jeśli w ramach projektu zostanie utworzone miejsce/zostaną utworzone miejsca wychowania przedszkolnego w co najmniej 1 gminie o poziomie upowszechnienia przedszkolnego niższym niż średnia województwa. IZ FEW zwraca uwagę, iż spełnienie przedmiotowego kryterium powinno również wynikać z diagnozy danej gminy/OWP.

W przypadku, gdy w ramach projektu planowana jest organizacja wycieczek nie ma konieczności wskazywania konkretnego miejsca wycieczki. (Niemniej jeśli na etapie planowania pomysł jest już bardziej sprecyzowany to wówczas można wskazać przykładowe miejsce realizacji wycieczki – co ułatwi weryfikacje zaplanowanych w budżecie kosztów wycieczki). IZ zwraca uwagę, iż we wniosku o dofinansowanie w uzasadnieniu do pozycji w budżecie powinna zostać określona metodologia wyliczenia kwoty wycieczki uwzględniająca np. liczbę uczestników, liczbę biletów, koszt autokaru (przybliżona liczba km w obie strony) + inne koszty (jeśli zostały przewidziane). Niemniej należy również przeanalizować termin realizacji wycieczki i ewentualnie uwzględnić w opisie dodatkową alternatywę, co na etapie realizacji projektu umożliwi Państwu elastyczniejsze podejście przy organizacji wycieczki edukacyjnej oraz zminimalizuje konieczność wprowadzania ewentualnych zmian do wniosku o dofinansowanie. Jeśli chodzi o stosowanie procedur m.in.: wyłaniania wykonawców obowiązują Wytyczne dotyczące kwalifikowalności wydatków na lata 2021-2022 oraz PZP (jeśli Państwa dotyczy).

Przedmiotowe pytanie jest związane z etapem realizacji projektu i IZ FEW nie jest w stanie udzielić na nie odpowiedzi. Zaznacza się, iż to na Beneficjencie spoczywa odpowiedzialność prawidłowego stosowania procedur wynikających z PZP. 

Nie mniej jednak IZ FEW zwraca uwagę, iż zgodnie z  Podręcznikiem beneficjenta i wnioskodawcy programów polityki spójności 2021-2027 „Zamówienia udzielane w ramach projektów” z września 2023 r. (str. 9) Zamawiający który podlega przepisom ustawy PZP w pierwszej kolejności szacuje wartość zamówienia zgodnie z PZP, biorąc pod uwagę wszystkie przewidywane zamówienia na dany rok budżetowy w ramach jednostki oraz dodaje do tego wszystkie przewidywane zamówienia w ramach realizowanych przez niego projektów (niezależnie od tego czy realizowane są w perspektywie rocznej czy kilku lat).

Jednocześnie Podręcznik wskazuje szczegółowe zasady określania tożsamości przedmiotowej, podmiotowej i czasowej zamówień (str. 12), co musi być przedmiotem indywidualnych rozważań Beneficjenta kiedy już posiada konkretną wiedzę na temat zakresu zamówienia i przystępuje do szacowania.

Dokument dostępny jest na stronie internetowej:  https://www.funduszeeuropejskie.gov.pl/media/122927/zamowienia_udzielane_w_ramach_projektow.pdf .

Powyższe zapisy nie wpływają na sposób określania wydatków w budżecie wniosku o dofinansowanie. IZ FEW zaleca, aby co do zasady rozdzielać różne formy wsparcia w ramach oddzielnych pozycji w budżecie projektu. Powyższe pozwali KOP dokładnie zweryfikować każdy wydatek w projekcie. 

Wskaźnik „Liczba objętych wsparciem podmiotów administracji publicznej…..” należy wykazać jeśli podmiot administracji publicznej będzie objęty wsparciem w ramach projektu. Natomiast jeśli wsparciem będzie objęte przedszkole jako podmiot podlegający pod Wnioskodawcę jako realizator projektu to nie powinni Państwo wskazywać ww. wskaźnika. W projekcie należy określić rodzaj i wartość innych wskaźników kluczowych w przypadku, gdy są adekwatne do działań zaplanowanych we wniosku o dofinansowanie. Szczegółowa ocena doboru wskaźników będzie stanowić element oceny projektu.

IZ FEW zaleca aby wskazywane w budżecie projektu koszty co do zasady były wyjaśniane w punkcie „uzasadnienie kosztów” – w szczególności w sytuacji kiedy mogą one budzić wątpliwości oceniających (np.: brak wydatków w załączniku nr 3). IZ FEW zwraca również uwagę, iż jeśli na etapie negocjacji, Komisja oceny projektów uzna, jeden lub część wydatków, za znacznie odbiegające od cen rynkowych, w tym także w odniesieniu do kwot jakie pojawiają się w innych, złożonych w ramach naboru wnioskach o dofinansowanie, może poprosić wnioskodawcę o przedstawienie trzech ofert na podstawie, których dany wydatek został oszacowany. Takie działanie ma na celu wskazanie, że wnioskodawca, na etapie projektowania wsparcia i założeń budżetowych, posiłkował się rzeczywistymi cenami.